Της Λήδας Αρνέλλου
Για τα παιδιά αυτά, που έχουν απομακρυνθεί από τις χώρες τους εν μέσω βίαιων συρράξεων, βιώνοντας τραυματικές εμπειρίες σε πολύ μικρή ηλικία, η ομαλή ένταξη στην εκπαίδευση αποτελεί μία δεύτερη ευκαιρία. Το εθνικό πρόγραμμα «Σχολεία για Όλους - Συμπερίληψη Παιδιών Προσφύγων στα Ελληνικά Σχολεία» («Schools for All - Ιntegration of Refugee Children in Greek Schools») έχει στόχο τη δημιουργία ενός ανοιχτού σε όλους σχολικού περιβάλλοντος.
Όσον αφορά την πρόσβαση στην Εκπαίδευση, η Ελλάδα έχει συγκεκριμένες υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διεθνείς συμβάσεις. Κατά συνέπεια έχει κάνει σημαντικά βήματα για την ενίσχυση της εκπαίδευσης των προσφύγων στην Ελλάδα. Ωστόσο τα βήματα αυτά χρειάζονται συνεχή ενίσχυση λόγω της πολυπλοκότητας του εγχειρήματος και καθώς ο αριθμός των παιδιών αυξάνεται συνεχώς.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του έργου, για το σχολικό έτος 2017 - 2018 περίπου 8.000 παιδιά πρόσφυγες εγγράφηκαν σε 980 ελληνικά σχολεία. Για το σχολικό έτος 2018 - 2019 ο αριθμός αυτός διαμορφώνεται μεταξύ 12.000 έως 13.000 παιδιών προσφύγων που ενεγράφησαν σε 1.500 σχολεία. Μια περαιτέρω αύξηση αναμένεται για το σχολικό έτος 2019 - 2020.
Η ένταξη των παιδιών προσφύγων στην Εκπαίδευση μπορεί να προκαλέσει εντάσεις και συγκρούσεις στην τάξη, στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και με τους γονείς και την τοπική κοινότητα. Δυστυχώς, παρ’ όλο που υπάρχουν οι ανάλογες νομικές διατάξεις, δεν υπάρχει πάντοτε η απαραίτητη υποστήριξη για όλα τα σχολεία στα οποία εγγράφονται τα παιδιά. Στο πλαίσιο αυτό τα σχολεία μπορούν να επωφεληθούν ιδιαίτερα από την παροχή εργαλείων και υποστήριξης για τον τρόπο διαχείρισης της κατάστασης.
Η προσφυγική κρίση ανέδειξε αναμφίβολα μία σειρά ζητημάτων εγείροντας ποικίλες αντιδράσεις στην ελληνική κοινωνία. Στις ιδιάζουσες συνθήκες της παρούσας κρίσης η εκπαιδευτική ένταξη των ανηλίκων - προσφύγων δεν είναι απλή επιδίωξη, ειδικά όταν λάβει κάποιος υπόψη τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών αυτών.
Σκοπός του εθνικού προγράμματος «Σχολεία για Όλους - Συμπερίληψη Παιδιών Προσφύγων στα Ελληνικά Σχολεία» είναι η στήριξη σχολείων στα οποία λειτουργούν τάξεις υποδοχής για παιδιά πρόσφυγες μέσα από την υποστήριξη και την επιμόρφωση εκπαιδευτικών και γονέων μαθητών, με απώτερο στόχο την καλλιέργεια ενός δημοκρατικού και συμπεριληπτικού σχολικού περιβάλλοντος, όπου τα παιδιά πρόσφυγες θα νιώθουν ασφαλή και ευπρόσδεκτα.
Το πρόγραμμα αποσκοπεί στη συμμετοχή έως και 150 σχολείων της δημόσιας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, στα οποία λειτουργούν τάξεις υποδοχής για παιδιά πρόσφυγες μέχρι το τέλος του σχολικού έτους 2021 - 2022. Για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου η δομή του προγράμματος περιλαμβάνει την επιμόρφωση, από έμπειρους επιμορφωτές (training of trainers), 28 εξίσου έμπειρων επιμορφωτών (regional trainers), οι οποίοι θα αναλάβουν από κοινού την επιμόρφωση και υποστήριξη των εκπροσώπων των σχολείων, τα οποία θα ενταχθούν στο πρόγραμμα.
Η κάθε σχολική εκπροσώπηση αποτελείται από τον διεθυντή/ντρια του σχολείου, έναν εκπαιδευτικό και έναν γονέα, όπου μέσα από την κοινή συνεργασία επιδιώκεται η διασφάλιση της υψηλής ποιότητας και της ίσης πρόσβασης όλων στην Εκπαίδευση.
Οι απώτεροι στόχοι του επιμορφωτικού αυτού προγράμματος περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία ελεύθερων και δημοκρατικών σχολείων, καθώς και την ενίσχυση της σχολικής κοινότητας με τα απαραίτητα εργαλεία, τις δεξιότητες και την ικανότητα να διαχειριστούν απαιτητικά και ευαίσθητα θέματα.
Τα ζητήματα αυτά εμφανίζονται συχνά, τόσο στο σχολικό περιβάλλον όσο και στην τοπική κοινωνία, συνδέονται με την έλλειψη ανοχής των ατόμων απέναντι στο διαφορετικό και έχουν αποτέλεσμα την εμφάνιση διακρίσεων και φαινομένων ρατσισμού και ρητορικής μίσους. Το πρόγραμμα θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση των φαινομένων που προαναφέρθηκαν συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός σχολικού περιβάλλοντος ανοιχτού σε όλους.
Το πρόγραμμα «Σχολεία για όλους - Συμπερίληψη Παιδιών Προσφύγων στα Ελληνικά Σχολεία»
Το πρόγραμμα «Σχολεία για όλους - Συμπερίληψη Παιδιών Προσφύγων στα Ελληνικά Σχολεία» υποστηρίζεται από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου στην Ελλάδα (ΕΕΑ Grants), που αποτελεί την οικονομική συμβολή των τριών Δοτριών Χωρών -Νορβηγία, Ισλανδία και Λιχτενστάιν- για τη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών του ΕΟΧ και την ενίσχυση των διμερών σχέσεων με τις δικαιούχες χώρες.
Τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). Διαχειριστής του προγράμματος είναι το Ευρωπαϊκό Κέντρο Wergeland (European Wergeland Centre - EWC) και διαχειριστής επιχορήγησης είναι η ελεγκτική εταιρεία ΣΟΛ Crowe σε συνεργασία με την οργάνωση HumanRights360.
Την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2019 διοργανώθηκε, στο αμφιθέατρο «Ι. Δρακόπουλος» του κεντρικού κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Εναρκτήρια Εκδήλωση του Προγράμματος με τίτλο «Σχολεία για όλους - Συμπερίληψη παιδιών προσφύγων στα ελληνικά σχολεία» από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Wergeland (European Wergeland Centre - EWC).
The European Wergeland Centre
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Wergeland (EWC) είναι ένα κέντρο έρευνας σχετικά με την εκπαίδευση για τη διαπολιτισμική κατανόηση, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη. Το έργο του βασίζεται σε Συστάσεις και την πολιτική του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως ο σχετικός Χάρτης για την Εκπαίδευση για τη δημοκρατική πολιτειότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος συστάθηκε για να διασφαλίσει ότι οι αξίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου προάγονται μέσω της εκπαίδευσης και προβάλλονται στο πλαίσιο αυτής.
Τον κύριο στόχο του EWC αποτελεί η ενίσχυση της ικανότητας των ατόμων, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των συστημάτων εκπαίδευσης να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν μία κουλτούρα γύρω από τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το EWC ιδρύθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τη Νορβηγία το 2008, υποστηρίζει και τα 47 κράτη - μέλη και διοικείται από ένα συμβούλιο αποτελούμενο από εκπροσώπους του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Νορβηγίας.
Περισσότερες πληροφορίες:
http://www.theewc.org/Content/What-we-do/Integration-of-Refugee-Children-in-Greek-Schools
Λήδα Αρνέλλου
