Δεν υπάρχει καλό Συνταγματικό Συμβούλιο όσο υπάρχει ένα κακό σύνταγμα. Τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων έβαλε με τη φράση αυτή, την Πρωτομαγιά, ο Ζαν Λικ Μελανσόν, επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας. Δύο μέρες μετά, στις 3 Μαΐου, οι εννέα «σοφοί» του Συνταγματικού Συμβουλίου απέρριπταν και την προσφυγή 253 βουλευτών της Αριστεράς και του κεντρώου χώρου με την οποία ζητούσαν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά την αύξηση του συνταξιοδοτικού ορίου ηλικίας από τα 62 στα 64 χρόνια.
Οι «σοφοί», μεταξύ τους και οι πρώην πρωθυπουργοί Φαμπιούς και Ζιπέ, θεώρησαν πως δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Ήταν η δεύτερη απόρριψη, καθώς είχε προηγηθεί άλλη μία στις 14 Απριλίου.
Οι εξελίξεις αυτές επιβεβαίωσαν ότι αυτό το συνταγματικό εργαλείο, λόγω της διαδικαστικής του περιπλοκότητας, είναι δώρο άδωρο. Γίνεται πλέον φανερό ότι η αυτή η διάταξη, που εισήγαγε στο σύνταγμα το 2008 ο Νικολά Σαρκοζί, προορίζεται μάλλον να μείνει στα χαρτιά. «Οι διαδοχικές προϋποθέσεις που τίθενται καθιστούν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος ανεφάρμοστη» παρατήρησε ο έμπειρος βουλευτής της Ανυπότακτης Γαλλίας Φρανσουά Ρουφέν, προσθέτοντας ότι «ήρθε η ώρα να κερδίσουμε ένα πραγματικό δημοψήφισμα με πρωτοβουλία των πολιτών».
Η αλήθεια είναι ότι οι διαδικαστικές λεπτομέρειες μοιάζουν να προδιαγράφουν ένα αδιέξοδο. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση που το Συνταγματικό Συμβούλιο είχε κάνει δεκτή μία από τις δύο προσφυγές για το δημοψήφισμα, θα έπρεπε, μέσα σε εννέα μήνες, να συγκεντρωθούν οι υπογραφές 4,8 εκατομμυρίων πολιτών, δηλαδή του 10% του εκλογικού σώματος σύμφωνα με τον εφαρμοστικό νόμο του 2013.
Μετά το στάδιο αυτό, η Βουλή και η Γερουσία θα έπρεπε, μέσα σε έξι μήνες, να εξετάσουν την πρόταση νόμου. Αν δεν κατέληγαν κάπου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ήταν τότε υποχρεωμένος να οργανώσει δημοψήφισμα. «Πρόκειται για ένα είδος δημοκρατικού ξεπλύματος» παρατήρησε η γενική γραμματέας των Πρασίνων Μαρίν Τοντελιέ αναφερόμενη στη ρύθμιση του Σαρκό περί δημοψηφίσματος.
Άλλωστε, δεν ήταν τυχαίο ότι, από την αρχή της πρωτοβουλίας της προσφυγής στο Συνταγματικό Συμβούλιο, η Ανυπότακτη Γαλλία είχε εκφράσει τον σκεπτικισμό της: «Από τη στιγμή που η πρωτοβουλία για δημοψήφισμα δημιουργήθηκε για να μην λειτουργήσει, από τη στιγμή που ακόμη και ένα αίτημα στη Βουλή δεν μπορεί να γίνει δεκτό, καταλαβαίνει κανείς πόσο μπλοκαρισμένα είναι τα πράγματα» εξηγούσε η επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος Ματίλντ Πανό.
Οι επόμενοι σταθμοί Ωστόσο, παρά την επικύρωση του νόμου από τον Πρόεδρο Μακρόν, παρά την απόρριψη από το Συνταγματικό Συμβούλιο και της ένστασης για αντισυνταγματικότητα της διαδικασίας υιοθέτησης μεταρρύθμισης (με ένα σκεπτικό πάντως που στην ουσία παραδεχόταν ότι η κυβέρνηση λειτούργησε αυταρχικά, περιορίζοντας τον χρόνο συζήτησης, τον αριθμό των τροπολογιών και καταφεύγοντας στο «πυρηνικό» όπλο του άρθρου 49 παρ. 3 του συντάγματος για να αποφύγει την ψηφοφορία στη Βουλή), οι αντίπαλοι της μεταρρύθμισης δεν το βάζουν κάτω.
Η αντίδραση συνεχίζεται στον δρόμο και στη Βουλή, έχοντας τη στήριξη της μεγάλης πλειονότητας των πολιτών, που, σύμφωνα με έρευνες, θέλουν να συνεχιστούν οι διαμαρτυρίες και να μην εφαρμοστεί ο νόμος. Υπάρχει άλλωστε και το προηγούμενο του 2006, όταν νόμος για την πρώτη πρόσληψη, με εξαιρετικά αντεργατικές διατάξεις, είχε μεν υιοθετηθεί, αλλά, μπροστά στις μεγάλες κινητοποιήσεις νέων και συνδικάτων, ο τότε Πρόεδρος Ζακ Σιράκ και ο πρωθυπουργός του Ντομινίκ ντε Βιλπέν αποφάσισαν ότι «δεν συντρέχουν οι συνθήκες εφαρμογής του».
Τα επόμενα ραντεβού λοιπόν δίνονται καταρχήν για τις 6 Ιουνίου στους δρόμους ύστερα από το σχετικό κάλεσμα του κοινού συνδικαλιστικού οργάνου για τη 14η ημέρα πανεθνικής κινητοποίησης. Δύο ημέρες μετά, στις 8 Ιουνίου, η μάχη θα μεταφερθεί στη Βουλή, εκεί όπου η κυβέρνηση έκοψε το νήμα της συζήτησης υιοθετώντας αυταρχικά τη μεταρρύθμιση. Την Πέμπτη 8 Ιουνίου λοιπόν οι βουλευτές θα εξετάσουν μια πρόταση νόμου της ετερόκλητης κεντρώας κοινοβουλευτικής ομάδας LIOT με στόχο την κατάργηση της αύξησης του συνταξιοδοτικού ορίου ηλικίας στα 64 χρόνια.
Παράλληλα, στοχεύει και στη διεξαγωγή διάσκεψης σχετικά με «τη χρηματοδότηση που θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού μας συστήματος». Θα είναι η πρώτη φορά που οι βουλευτές θα εκφραστούν για την προεκλογική δέσμευση Μακρόν γιατί η χρήση του 49.3, στις 16 Μαρτίου, από την πρωθυπουργό Ελιζαμπέτ Μπορν έκοψε βίαια τη διαδικασία. Το ενδιαφέρον θα εστιαστεί ξανά στην... πολύφερνη νύφη, στους 62 βουλευτές της ομάδας των Ρεπουμπλικάνων (Δεξιά), που οι ψήφοι τους είναι κρίσιμες για την υιοθέτηση της πρότασης.
Στις 20 Μαρτίου η πρόταση μομφής της Αριστεράς απορρίφθηκε για μόλις 9 ψήφους, με 19 δεξιούς βουλευτές να την υπερψηφίζουν. Το ίδιο θρίλερ είναι πολύ πιθανό να επαναληφθεί… «Ναι, θα το ψηφίσω για λόγους συνέπειας» δήλωσε ο μέχρι πρότινος Νο 2 των Ρεπουμπλικάνων Ορελιέν Πραντιέ, καρφώνοντας: «Όταν κάποιος προσπαθεί πάση θυσία να επιβάλει τη θέλησή του σε μια Δημοκρατία, έρχεται η ώρα που το πληρώνει»...
Την ίδια στιγμή η Λεπέν, που προηγείται στις δημοσκοπήσεις, κατέθεσε δική της πρόταση «κατά της σύνταξης στα 64» και για τη «συνταξιοδότηση στα 60 για όσους εργάζονται πριν από τα 20 τους και προοδευτικά στα 62». «Η πρόταση αυτή θα τεθεί προς ψηφοφορία στη Βουλή ή σε δημοψήφισμα όταν η Μαρίν Λεπέν εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας» αναφέρει το δελτίο Τύπου του κόμματος.
