Η εξαγορά του Twitter από τον πλουσιότερο δισεκατομμυριούχο του πλανήτη για το αστρονομικό ποσό των 46,5 δισ. δολαρίων έχει κατακλύσει τις οικονομικές αλλά και τις πολιτικές σελίδες των εντύπων όλου του πλανήτη, όπου τίθενται περισσότερα ερωτήματα από απαντήσεις.
Ο Ίλον Μασκ, ιδιοκτήτης της Tesla και της SpaceX, είχε ξεκινήσει την εξαγορά μετοχών από τον Ιανουάριο για να ανακοινώσει κάποια στιγμή ότι, κατέχοντας ήδη το 9% των μετοχών της εταιρείας, ήταν ο μεγαλύτερος μέτοχος. Τότε πρωτόκανε την προσφορά του, που αρχικά απορρίφθηκε, για να γίνει τελικά δεκτή όταν έκανε γνωστό ότι έλαβε δάνειο 25,5 δισ. από όμιλο τραπεζών, μεταξύ των οποίων και η Bank of America, ενώ τα υπόλοιπα 21 δισ. θα τα έβαζε… cash, χρησιμοποιώντας μέρος των μετοχών της Tesla.
Γιατί τόσα λεφτά για 5 δισ. έσοδα;
Και εδώ είναι που δημιουργείται το πρώτο μεγάλο ερώτημα. Γιατί κάποιος βάζει αυτό το αστρονομικό ποσό σε μια εταιρεία που το 2021 κατέγραψε έσοδα 5 δισ. και αρνητικό αποτέλεσμα 221 εκατ.; Πόσο μάλλον που το Twitter δεν έχει την οικονομική δυναμική εταιρειών όπως το Facebook (Meta πλέον): είναι χαρακτηριστικό ότι το Twitter συγκεντρώνει μόλις το 1% της ψηφιακής διαφημιστικής πίτας. Τα δε έσοδά του δεν μπορούν με κανέναν τρόπο να συγκριθούν με τα 117 δισ. της Meta/Facebook ή τα 257 δισ. της Alphabet, μητρικής εταιρείας της Google. Ας σημειωθεί επιπλέον ότι οι εκτιμήσεις που είχε κάνει ο Παράγκ Αγκραβάλ, διευθύνων σύμβουλος του Twitter μετά την παραίτηση του συνιδρυτή της πλατφόρμας Τζαν Ντόρσι, προέβλεπαν μια αύξηση εσόδων μέχρι τα 7,5 δισ. το 2023.
Τα ερωτήματα παραμένουν, με τους οικονομικούς παρατηρητές του διεθνούς Τύπου να αναρωτιούνται αν υπάρχει κάποιο ανεκμετάλλευτο χρυσωρυχείο που κανείς δεν είχε δει μέχρι τώρα. Οι μέτοχοι, πάντως, πανηγυρίζουν, καθώς, ενόψει της εξόδου της εταιρείας από τη Γουόλ Στριτ, κίνηση που ο Μασκ προανήγγειλε από την πρώτη στιγμή, βλέπουν τις αξίες των μετοχών τους να ανεβαίνουν.
Ανησυχίες
Βέβαια, ο ίδιος ο Νοτιοαφρικανός δισεκατομμυριούχος, που συνηθίζει να πουλάει τον εαυτό του στα άπειρα tweet που έτσι κι αλλιώς έκανε ως εκκεντρικό οραματιστή, που μένει στο νοίκι, αφού πούλησε ό,τι ακίνητο διάθετε, έχει δηλώσει ότι η κίνησή του δεν έχει σκοπό το κέρδος, αλλά την «ελευθερία του λόγου», στην οποία έχει συμπεριλάβει τη δυνατότητα οποιουδήποτε να πει οτιδήποτε. Αυτό ακριβώς δηλαδή για το οποίο έχουν κατηγορηθεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με αποτέλεσμα να αρχίσουν -αυθαιρέτως κάποιες φορές- να κατεβάζουν αναρτήσεις ή να βάζουν προειδοποιητικά σήματα.
Αυτές ακριβώς οι δηλώσεις του είναι που δημιούργησαν μεγαλύτερο σκεπτικισμό. Όχι μόνο γιατί το άνοιγμα των αλγορίθμων, που κάποια στιγμή προανήγγειλε, θεωρείται ανέφικτο και ίσως και επικίνδυνο για τα προσωπικά δεδομένα (ο έλεγχος είναι άλλο πράγμα), αλλά και επειδή η ορολογία που χρησιμοποίησε σε πολλούς θύμισε μια alt-right εκδοχή πολιτικού λόγου. Το γεγονός ότι ο Τραμπ, που τον χαρακτήρισε καλό παιδί, έσπευσε να δηλώσει ότι δεν θα επιστρέψει στο Twitter δεν καθησύχασε όσους ανησύχησαν βλέποντας τον Μασκ να γράφει στο Twitter, λίγο πριν την εξαγορά, ότι «η πολιτική μιας πλατφόρμας είναι καλή αν δεν αρέσει στο 10% της Άκρας Αριστεράς και της Άκρας Δεξιάς». Πόσο μάλλον όταν οι πληροφορίες λένε ότι στόχος του Μασκ είναι ένας νέος αλγόριθμος που θα πολλαπλασιάζει τις ψηφιακές συγκρούσεις μεταξύ χρηστών. Ή, όταν ο ίδιος, σε μια ομιλία του στο TED, παρουσίασε ως όραμα του Twitter κάτι παρόμοιο με το Gab ή το Parler, «υποτιθέμενα καταφύγια ελευθερίας του λόγου που μοιάζουν περισσότερο με δεξιούς βόθρους», όπως γράφτηκε χαρακτηριστικά στο αριστερό Jacobin.
Τάση φυγής
Όλα αυτά έχουν ήδη δημιουργήσει μια μικρή μεν, πλην όμως υπαρκτή τάση φυγής, που έφερε στην επιφάνεια μια πλατφόρμα αποκεντρωμένης δικτύωσης ανοιχτού λογισμικού, το Mastodon, αλλά και πλατφόρμες όπως το Reddit, το Discord, το Tumblr ή το Plurk - κανένα από αυτά δεν θεωρείται ότι είναι σε θέση να αντικαταστήσουν τη μοναδικότητα που έχει κατακτήσει το Twitter. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενοι μεταβατικοί μήνες θα δείξουν προς τα πού θα κινηθεί η πλατφόρμα και ποια είναι η πραγματική στόχευση του Μασκ. Πάντως, το μεν κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να τονίσει ότι δεν έχει καμία βάση η «σπέκουλα», όπως είπε ο εκπρόσωπός του, για εξάρτηση του Μασκ από το Πεκίνο επειδή οι μισές Tesla παράγονται στην Κίνα, ο δε ιδρυτής του Twitter Τζαν Ντόρσι ευλόγησε την εξαγορά, χαρακτηρίζοντας μάλιστα συγκεκριμένο βήμα για την προστασία του Twitter την έξοδό του από το χρηματιστήριο.
Αντεπίθεση Ομπάμα: Τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να καταστρέψουν τη δημοκρατία
Την ώρα που ο Λευκός Οίκος διαμηνύει την ανησυχία του για την ισχύ που έχουν αποκτήσει οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και η Γερουσία ετοιμάζει, διακομματικά, νομοθετική παρέμβαση, ο πρώην Πρόεδρος προκρίνει θέσπιση ρυθμιστικού πλαισίου επικαλούμενος το κακό προηγούμενο Πούτιν και Μπάνον
Εκείνες τις ίδιες μέρες που ο Ίλον Μασκ έσφιγγε τον κλοιό γύρω από το Twitter, ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα έστελνε ένα ηχηρό μήνυμα μιλώντας σε μια εκδήλωση του Cyber Policy Center του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ: το ενημερωτικό σύστημα, που στηρίζεται στα κοινωνικά δίκτυα, αντιπροσωπεύει έναν κίνδυνο για τις δημοκρατίες και έχει σχεδιαστεί για να ενθαρρύνει την παραπληροφόρηση, τον εξτρεμισμό και τις διαιρέσεις, δήλωνε - διόλου τυχαία από την Καλιφόρνια, την έδρα των big tech, των ισχυρών της τεχνολογίας, που βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο της Γερουσίας και μάλιστα διακομματικά.
Πιο καλυμμένα αντέδρασε ο σημερινός Πρόεδρος. Ο Λευκός Οίκος απέφυγε μεν να σχολιάσει επίσημα την ανακοίνωση της εξαγοράς του Twitter από τον Μασκ, αλλά σημείωσε ότι ο Τζο Μπάιντεν ανησυχεί εδώ και καιρό για την ισχύ των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης. Πράγματι, στο πλαίσιο μιας κλειστής συνάντησης με τους big tech, ως αντιπρόεδρος του Ομπάμα, η οποία έγινε γνωστή αρκετά χρόνια αργότερα, ο Μπάιντεν είχε εμφανιστεί ιδιαίτερα σκληρός. Και τούτο σε μια περίοδο που ο Ομπάμα εγκαλείτο για μια συμπεριφορά ιδιαίτερα συγκαταβατική έναντι των εταιρειών τεχνολογίας και ιδιαίτερα της Google. Άλλωστε, η ίδια η πρώτη εκλογή Ομπάμα ήταν αποτέλεσμα της ευφυούς χρήσης των δυνατοτήτων πλατφορμών, όπως το MySpace, το Facebook και το Meetup, από τις ομάδες εθελοντών, που συγκέντρωσαν πόρους και διένειμαν το μήνυμά του προσπερνώντας για πρώτη φορά τα παραδοσιακά μέσα.
Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια και πλέον ο Ομπάμα επικαλείται το κύμα παραπληροφόρησης που σάρωσε την προσπάθεια εμβολιασμού του πληθυσμού κατά του κορωνοϊού, καθώς και τις πρακτικές Ρωσίας και Κίνας. «Ο Πούτιν και ο Μπάνον έχουν καταλάβει ότι για να αποδυναμώσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς δεν είναι απαραίτητο οι άνθρωποι να πιστέψουν πραγματικά τις πλαστές πληροφορίες» υπογράμμισε χαρακτηριστικά. «Στόχος τους είναι να πλημμυρίσουν τη χώρα με παραπληροφόρηση και να προσεγγίσουν εκατομμύρια ανθρώπους υποκινώντας αμφιβολίες και παρέχοντας ψευδείς και εναλλακτικές εξηγήσεις. Ώστε στο τέλος οι πολίτες να μην ξέρουν πια τι να πιστέψουν».
Μπορεί ο Ομπάμα να στρέφεται ευθέως κατά του Τραμπ, ταυτίζοντάς τον μάλιστα με τον Πούτιν, αλλά οι νομοθετικές πρωτοβουλίες στη Γερουσία, που ζητούν από τις πλατφόρμες ανοιχτή πρόσβαση στα δεδομένα προς όφελος ανεξάρτητων και εξωτερικών ερευνητών, είναι διακομματικές. Ειδικά ο Ομπάμα δείχνει προς την κατεύθυνση των αντίστοιχων νομοθετικών πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ζητά τη συνεργασία των ίδιων των εταιρειών, αλλά και των πολιτών-χρηστών, με στόχο τη δημιουργία ενός ρυθμιστικού πλαισίου. Κρίσιμο θέμα σ’ αυτή τη συζήτηση, που έχει ανοίξει και μεταξύ των ακτιβιστών για ελεύθερο Ίντερνετ, καθώς και των ίδιων των δημιουργών του Ίντερνετ, παραμένει πάντα η διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων έναντι των κρατικών αρχών.
