Αναπάντεχη αλλαγή κλίματος χθες στην COP26 στη Γλασκώβη. Την απογοήτευση και την κατήφεια διαδέχθηκε από τη μια στιγμή στην άλλη η συγκρατημένη αισιοδοξία. Η απροσδόκητη συμφωνία Ηνωμένων Πολιτειών - Κίνας, των δύο μεγαλύτερων ρυπαντών του κόσμου, να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αναπτέρωσε τις ελπίδες ότι κάτι καλό μπορεί τελικά να βγει από τη διάσκεψη αυτή, η αυλαία της οποίας πέφτει σήμερα.
Ωστόσο, έως χθες το βράδυ υπήρχαν ακόμη πολλές ανοιχτές “εκκρεμότητες” προς διευθέτηση προκειμένου να ξεμπλοκάρει ο δρόμος για το κοινό ανακοινωθέν.
Σε κάθε περίπτωση, σε επικοινωνιακό επίπεδο η συμφωνία ήταν “αναπόφευκτη” και για τις δύο χώρες. Χωρίς αυτή θα βρίσκονταν υπόλογες στα μάτια της κοινής γνώμης για αποποίηση των ευθυνών τους, για προκλητική αδιαφορία και, κυρίως, για αθέτηση υποσχέσεων. Την ίδια ώρα, η προσέγγισή τους επ’ ευκαιρία της κοινής μάχης ενάντια στην κλιματική κρίση είναι μια βολική ευκαιρία για να σπάσουν τον πάγο και να απομακρυνθούν έστω και για λίγο από το μέτωπο της οικονομικής και γεωπολιτικής αντιπαράθεσής τους.
Φυσικά είναι και ένα ουρανοκατέβατο δώρο για τον οικοδεσπότη της συνόδου, τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, που πλέον θα έχει να επιδείξει ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα στη Γλασκώβη ώστε να μην είναι εντελώς «γυμνός» στην κριτική που δέχεται στο εσωτερικό της χώρας του.
Πάντως, πολλές λεπτομέρειες του κοινού αμερικανοκινεζικού σχεδίου απομένει να διευκρινιστούν. Προφανώς για τον λόγο αυτό η συμφωνία αντιμετωπίστηκε περισσότερο ως διακήρυξη καλών προθέσεων και έτυχε συγκρατημένης υποδοχής από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και τους ακτιβιστές, υπό την επισήμανση -και προτροπή- ότι οι δύο μεγάλοι ρυπαντές του κόσμου οφείλουν τώρα να ακολουθήσουν τον δρόμο της δράσης.
Όπως δήλωσε στον Guardian η Μπερνίς Λι, διευθύντρια Ερευνών της βρετανικής δεξαμενής σκέψης Chatham House, η συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για το κλίμα αποτελεί μια θετική εξέλιξη, ωστόσο «οι λεπτομέρειες του κοινού σχεδίου τους παραμένουν αποσπασματικές». «Μια διακήρυξη δεν είναι αρκετή για να κλείσει μια συμφωνία. Η πραγματική δοκιμασία για την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο είναι το πόσο σκληρά θα πιέσουν εδώ στη Γλασκώβη για μια συμφωνία ευθυγραμμισμένη με τον στόχο των 1,5 βαθμών» τόνισε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με το Reuters, η Κίνα, όπου βρίσκονται τα μισά εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής στον κόσμο με καύση άνθρακα, δεσμεύεται στο πλαίσιο της συμφωνίας να αρχίσει να καταργεί σταδιακά τη χρήση άνθρακα από το 2026-2030, ενώ παράλληλα θα μειώσει τις εκπομπές μεθανίου, ενός αερίου που συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και είναι πολλές φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα.
Όπως δήλωσε ο επικεφαλής της κινεζικής αντιπροσωπείας στη διάσκεψη Ζιέ Ζένχουα, η συμφωνία ΗΠΑ - Κίνας ζητάει να τεθούν «συγκεκριμένοι και ρεαλιστικοί» κανονισμοί για τις εκπομπές άνθρακα, για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου και για την καταπολέμηση της αποψίλωσης των δασών. «Ως δύο μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις, η Κίνα και οι ΗΠΑ πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη να συνεργαστούν και με άλλα μέρη για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής» συμπλήρωσε ο Κινέζος απεσταλμένος. Μιλώντας στη συνέχεια ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Τζον Κέρι, χαιρέτισε τη συμφωνία, την οποία χαρακτήρισε «οδικό χάρτη» για «το πώς θα περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη και πώς θα συνεργαστούμε για να σώσουμε το κλίμα».
Στη σχετική ανακοίνωση που αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο, οι δύο χώρες δεσμεύονται να συνεργαστούν στην COP26 για «ένα φιλόδοξο, ισορροπημένο και χωρίς αποκλεισμούς αποτέλεσμα όσον αφορά τον μετριασμό των εκπομπών, την προσαρμογή και την οικονομική υποστήριξη» των φτωχότερων χωρών. Δεσμεύονται επίσης να «λάβουν εντατικότερα μέτρα για την ευόδωση των κλιματικών φιλοδοξιών κατά τη δεκαετία του 2020» επιβεβαιώνοντας την προσήλωσή τους στους στόχους που προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού για τα επίπεδα συγκράτησης της ανόδου της θερμοκρασίας.
Σε ανάρτησή του στο Twitter ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, που βρίσκεται στη Γλασκώβη, χαιρέτισε τη συμφωνία χαρακτηρίζοντάς την ως «ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».
Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς, αρμόδιος για την κλιματική κρίση, την καλωσόρισε κρίνοντας ότι είναι σημαντική για τον κόσμο. «Αν οι ΗΠΑ και η Κίνα, με όλες τις δυσκολίες που έχουν σε άλλα ζητήματα, στείλουν ένα μήνυμα ότι η κλιματική κρίση ξεπερνά όλα τα άλλα, ότι αφορά την επιβίωση της ανθρωπότητας, αυτό θα βοηθήσει ιδιαίτερα τη διεθνή κοινότητα να αποδεχθεί το γεγονός ότι πρέπει να δράσουμε άμεσα» τόνισε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
