Ας αφήσουμε για λίγο κατά μέρος την πολιτική και ας δούμε μια λίγο μεγαλύτερη εικόνα.
Τα φαινόμενα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή είναι πλέον εδώ. Προκαλούν καταστροφές τις οποίες το κράτος πλέον πληρώνει ακριβά. Αν αθροίσουμε τις ζημιές που προκάλεσαν όλα τα ακραία φαινόμενα, όπως οι πλημμύρες, οι ξαφνικές ραγδαίες βροχοπτώσεις, η «Μήδεια», ο παρατεταμένος καύσωνας, οι φωτιές, μπορεί να κάνει έναν υπολογισμό για το πόσο μας κοστίζει η κλιματική κρίση.
Αν είχαμε 10 μέρες καύσωνα Ιούλιο - Αύγουστο και τώρα έχουμε 30, οι 20 οφείλονται στην κλιματική αλλαγή. Αν τις πολλαπλασιάσουμε με το μέσο κόστος κάθε μέρας καύσωνα -κατανάλωση ρεύματος, διακοπές ρεύματος, βλάβες στα δίκτυα, ενεργοποίηση εφεδρειών-, έχουμε μια ιδέα για το πόσο τις πληρώσαμε. Αυτό επί όλες τις καταστροφές σε όλη τη χώρα μάς δίνει μια ιδέα για το κόστος. Και φυσικά δεν πρόκειται μόνο για τη δική μας χώρα, πρόκειται για όλη τη Γη.
Άρα η ανθρωπότητα έχει ακόμα και οικονομικούς λόγους να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την κλιματική αλλαγή. Σωστά;
Όχι ακριβώς. Διότι δεν είναι μόνο η ανάπτυξη που παράγει μεγάλες περιβαλλοντικές καταστροφές. Είναι και οι καταστροφές που παράγουν ανάπτυξη. Για παράδειγμα οι φωτιές: το επόμενο διάστημα πρόκειται να ξαναχτιστούν σπίτια, να δοθούν δάνεια και αποζημιώσεις, να γίνουν δημόσια έργα για να αποκατασταθούν οι ζημιές.
Τα φιλέτα θα γίνουν τουριστικές επενδύσεις, η καμένη ξυλεία εμπόριο, κάποιες εκτάσεις θα καταπατηθούν και θα χτιστούν. Ήδη το κράτος ξοδεύει ένα σωρό χρήματα σε καύσιμα, σε ενοικίαση εξοπλισμού, σε ανθρωποώρες. Και όλα αυτά είναι ανάπτυξη. Ανεβάζουν το ΑΕΠ και κινούν την οικονομία από την οποία τελικά ζούμε. Άρα;
Η προστασία του περιβάλλοντος είναι ευθέως αντίθετη με τον τρόπο με τον οποίο ζούμε.
Συνεπώς, πρέπει να αλλάξουμε πρότυπα. Μέχρι εδώ συμφωνούμε όλοι. Αλλά ο καθένας έχει διαφορετική άποψη για το τι πρέπει να αλλάξει. Κάποιοι το εννοούν, αλλά δεν έχουν πολιτική δύναμη για να το επιβάλουν. Κάποιοι άλλοι ενδιαφέρονται απλώς να προωθήσουν τα προϊόντα του πράσινου καπιταλισμού, ηλεκτρικά αυτοκίνητα και φαραωνικά ενεργειακά πρότζεκτ.
Αυτό όμως δεν είναι αλλαγή προτύπου, είναι αλλαγή προϊόντος. Είναι η διαμόρφωση μιας νέας αγοράς, με τεράστια κέρδη και με αποκλεισμένο ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας. Αλλά ένα περιβαλλοντικό πρότυπο πρέπει να είναι καθολικό και προσιτό για όλους. Αλλιώς είναι σαν να μην υπάρχει.
Ας δούμε τα πράγματα απλά.
Η προστασία του περιβάλλοντος είναι δημόσιο συμφέρον, και το δημόσιο συμφέρον δεν το εγγυάται η αγορά. Το εγγυάται ο νόμος. Αν θέλουμε, λοιπόν, να σώσουμε τον πλανήτη, θα χρειαστούμε δρακόντειους περιβαλλοντικούς νόμους, πρώτα σε εθνικά επίπεδα και μετά σε διεθνές. Για να γίνει αυτό, όμως, πρέπει να μειωθούν οι ανισότητες. Είμαστε πολύ μακριά από κάτι τέτοιο. Για να το σκεφτούμε αυτό, πρόσωπο αυτής της εβδομάδας είναι η Γκρέτα Τούνμπεργκ, που μας χαμογελά.
