Το στάδιο της Τεχεράνης, το οποίο είναι και η έδρα της Εθνικής Ομάδας του Ιράν, ονομάζεται Αzandi, που σημαίνει ελευθερία. Τι ειρωνεία. «Ελευθερία» είναι και λέξη από το τρίπτυχο της εξέγερσης, που συμπληρώνεται από τις λέξεις «Ζωή» και «Γυναίκα».
«Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» είναι το βασικό σύνθημα που κυριαρχεί στα πανό και στις φανέλες που φέρουν και φορούν οπαδοί του Ιράν που βρίσκονται στο Κατάρ για να υποστηρίξουν την Εθνική τους ομάδα. Πριν από την έναρξη της διοργάνωσης, υπήρξαν εκκλήσεις από ΜΚΟ προς τους φιλάθλους να υποστηρίξουν τους διαδηλωτές, να θυμίσουν το όνομα της Μάχσα Αμινί στα γήπεδα του Κατάρ. Αλλά οι Ιρανοί, και κυρίως οι Ιρανές, δεν χρειάζονταν τις παροτρύνσεις των ΜΚΟ για να το πράξουν. Ούτε οι ποδοσφαιριστές της Εθνικής.
Οι αγώνες του Ιράν εξελίσσονται σε μια διαρκή διαμαρτυρία ενάντια στο καθεστώς και το διαρκές έγκλημα που εξελίσσεται στη χώρα, με τους εκατοντάδες νεκρούς διαδηλωτές και διαδηλώτριες, ακόμη και μικρά παιδιά, στις κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν μετά τη δολοφονία της Μάχσα Αμινί. Με τους ποδοσφαιριστές να επιλέγουν να μείνουν σιωπηλοί κατά τη διάρκεια του εθνικού ύμνου στο πρώτο παιχνίδι, έστω κι αν στο δεύτερο... σιγοτραγούδησαν, η στάση τους θεωρήθηκε δεδομένη και πολύ γενναία.
Μια σιωπή που έκανε πολύ θόρυβο. Μια σιωπή που ανάγκασε τους αξιωματούχους πίσω στη χώρα να απειλήσουν πως «κανείς δεν έχει το δικαίωμα να προσβάλλει τον εθνικό ύμνο και τη σημαία». Πριν από την έναρξη του δεύτερου αγώνα συνελήφθη ο διεθνής ποδοσφαιριστής Βόρια Γκαφουρί, ο οποίος είναι σκληρός επικριτής του ισλαμικού καθεστώτος, και εκδιώχθηκε από την Εθνική ενόψει του Μουντιάλ εξαιτίας της στάσης του. Το γεγονός αυτό από κάποιους μεταφράστηκε ως απειλή για τους παίκτες που συμμετέχουν στην αποστολή, μια προειδοποίηση...
Η διαμαρτυρία των παικτών και των οπαδών του Ιράν θα ήταν το μοναδικό γεγονός που θα θύμιζε ότι το ποδόσφαιρο οφείλει να γίνεται και εξεγερσιακό όταν χρειάζεται, αν δεν υπήρχε και η απόλυτα σεβαστή στάση που κράτησε η Εθνική Γερμανίας στον πρώτο αγώνα κόντρα στην Ιαπωνία. Με αφορμή την απαγόρευση από τη FIFA της χρήσης του περιβραχιόνιου με το μήνυμα One Love από τους αρχηγούς επτά ευρωπαϊκών ομοσπονδιών, οι Γερμανοί ποδοσφαιριστές παρουσιάστηκαν στην καθιερωμένη ομαδική φωτογραφία κλείνοντας με τα χέρια τους το στόμα τους, μια κίνηση-διαμαρτυρία για το φίμωμα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας που συνοδεύτηκε με ανακοίνωση από την Εθνική.
Η ανακοίνωση ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «δεν πρόκειται για πολιτικό μήνυμα: τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι διαπραγματεύσιμα. Αυτό θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, αλλά δυστυχώς δεν είναι. Γι’ αυτό και αυτό το μήνυμα είναι πολύ σημαντικό για εμάς. Το να μας απαγορεύουν να φορέσουμε το περιβραχιόνιο είναι σαν να μας φιμώνουν. Η θέση μας ισχύει». Η Γερμανία έχει βγει απέναντι στη FIFA, σε μια κόντρα που κανείς δεν ρισκάρει να προδικάσει πού θα καταλήξει, την ώρα που, πάντως, στήριξε ως ομοσπονδία την ανάθεση του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ. Ωστόσο, πλέον θεωρείται ο πιο αντιδραστικός «πυρήνας» που ξεκινάει από τους οπαδούς, οι οποίοι έχουν δημιουργήσει ισχυρό κίνημα για μποϊκοτάζ, και φτάνει μέχρι την ομοσπονδία και την κεντρική πολιτική σκηνή.
Ιράν και Γερμανία, λοιπόν, οι δύο... σιωπές που θα σημαδέψουν το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ. Μόνο που οφείλουμε να σημειώσουμε πως στην πρώτη περίπτωση, η κίνηση των παικτών του Ιράν ίσως τους κοστίσει την ελευθερία τους, ενώ στη δεύτερη, οι Γερμανοί ποδοσφαιριστές προφανώς και δεν διατρέχουν κάποιο κίνδυνο. Σεβαστή, ωστόσο, η στάση τους, αν αναλογιστεί κανείς ότι στην πιο σκανδαλώδη ποδοσφαιρική διοργάνωση δεν έχει αντιδράσει κανείς άλλος.
Γκέτο για τους εργάτες μακριά από τα λαμπερά φώτα των γηπέδων
Ενα γήπεδο κρίκετ, 30 χιλιόμετρα μακριά από την Ντόχα, έρχεται να θυμίσει και να επιβεβαιώσει γιατί το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ χαρακτηρίζεται «Mundial των διακρίσεων». Εκεί, σε αυτό το γήπεδο, καθημερινά συγκεντρώνονται εκατοντάδες εργάτες προκειμένου να παρακολουθήσουν τα παιχνίδια. Εκεί, σε αυτό το γήπεδο και στη συγκεκριμένη περιοχή, σε κοινούς κοιτώνες, εξακολουθούν και μένουν οι άνθρωποι που έχτισαν γήπεδα, αυτοκινητόδρομους, πολυτελή ξενοδοχεία. Μόνο που οι ίδιοι δεν έχουν καμία απολύτως πρόσβαση στη λαμπερή πλευρά της πόλης.
Οι εργάτες κάθε μέρα και όλη μέρα «δουλεύουν και κοιμούνται», και η μοναδική τους διέξοδος είναι οι ώρες που θα κλέψουν από το ρεπό τους για να παρακολουθήσουν όλοι μαζί τα ποδοσφαιρικά παιχνίδια που διεξάγονται στα γήπεδα που οι ίδιοι έχτισαν, εκεί όπου άφησαν νεκρούς συναδέλφους και φίλους. «Είναι μια διαφορετική fan zone χωρίς πολύχρωμα κασκόλ, γυναίκες και παιδιά» αναφέρει χαρακτηριστικά ο δημοσιογράφος του Guardian που πέρασε ένα βράδυ με τους πραγματικούς πρωταγωνιστές αυτής της ποδοσφαιρικής γιορτής. Μόνο που οι ίδιοι βρίσκονται μακριά από τα λαμπερά φώτα, σε μια γκετοποιημένη περιοχή στην οποία τους υποδέχεται μια επιγραφή που γράφει: «Σας ευχαριστούμε που συνεισφέρατε στο καλύτερο Παγκόσμιο Κύπελλο».
Μια οθόνη και εκατοντάδες μάτια να παρακολουθούν τα αστέρια του ποδοσφαίρου. Από μακριά. «Θα ήθελα να είμαι σε ένα γήπεδο, αλλά δεν έχω χρήματα. Ό,τι κερδίζω πρέπει να το στέλνω σπίτι για την εκπαίδευση των παιδιών» θα πει νεαρός εργάτης. Οι μετανάστες εργάτες δεν υπάρχουν ως εικόνα στα μάτια των εκατομμυρίων επισκεπτών, καθώς δεν μπορούν να πλησιάσουν ούτε καν τις ζώνες φιλάθλων. Απαιτείται να έχουν εισιτήρια για την είσοδό τους στους χώρους που έχουν οριστεί για την παρακολούθηση των αγώνων.
Η ζώνη των φιλάθλων και ολόκληρο το συγκρότημα που ονομάστηκε «Ασιατική πόλη» αναδεικνύουν τις παράλληλες ζωές που ζουν πολλοί μετανάστες εργάτες. Οι επικριτές λένε ότι εδραιώνουν τους διαχωρισμούς και το μήνυμα που στην ουσία λαμβάνουν είναι: «Μπορείτε να έχετε τα εστιατόρια, τα καταστήματα και τη δική σας fan zone, αρκεί να μην έρθετε στα δικά μας».
Απειλούνται οι Άγγλοι σταυροφόροι
Οι φίλαθλοι της Αγγλίας απειλούνται με αποκλεισμό από το γήπεδο εάν εξακολουθήσουν να φορούν στολές-αντίγραφα σταυροφόρων, οι οποίες θεωρούνται προκλητικές για τον πολιτισμό σε μια μουσουλμανική χώρα, όπως ανακοίνωσε η FIFA. Οι φίλαθλοι της Αγγλίας χρησιμοποιούν απομιμήσεις πανοπλίας, αλυσίδων, πλαστικά κράνη και όπλα εδώ και χρόνια. Ωστόσο, εικόνες ορισμένων οπαδών ντυμένων σταυροφόρων στη νίκη της Δευτέρας με 6-2 επί του Ιράν στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα, επικρίθηκαν στο Διαδίκτυο, ωθώντας τη FIFA να προχωρήσει σε ακόμη μία απαγόρευση. «Αυτές οι στολές σε μια αραβική χώρα ίσως θεωρηθούν προσβλητικές, οπότε αυτός είναι ο λόγος που δεν επιτρέπονται στα γήπεδα» δήλωσε εκπρόσωπος της FIFA.
Στο μεταξύ, οι Αρχές του ποδοσφαίρου της Ουαλίας δήλωσαν την Παρασκευή ότι τελικά η FIFA επέτρεψε στους οπαδούς να έχουν σημαίες και καπέλα στο χρώμα του ουράνιου τόξου, μετά τις έντονες διαμαρτυρίες που προηγήθηκαν από την Ομοσπονδία της Ουαλίας προς την Παγκόσμια Ομοσπονδία.
