Του Σπύρου Ασδραχά*
Η λεγόμενη εξίσωση των άκρων είναι ένα χονδροείδες χρησιμοθηρικό, δηλαδή προπαγανδιστικό κατασκεύασμα που αποκρούει κάθε κριτική αντιμετώπιση. Ωστόσο η ενσωμάτωσή του στο συλλογικό σκέπτεσθαι μας αναγκάζει να υπερβούμε τη γελοιότητα αυτού του διχοτομικού σχήματος και να υπενθυμίσουμε τα αυτόδηλα. Το σκοπούμενο της διχοτομίας αυτής είναι να δείξει ότι υπάρχει ένα σώφρον κέντρο το οποίο με τη σωφροσύνη του θα αναχθεί σε παράγοντα γενικής ισορροπίας, όπερ μεθερμηνευόμενον εστί ότι τα κυβερνώντα σχήματα που δεν είναι του τύπου Ιωάννη Μεταξά και Γεωργίου Παπαδόπουλου είναι τα μόνα ικανά να ασκήσουν ρυθμιστικό ρόλο. Δυστυχώς το σκοπιμοθηρικό αυτό ιδεολόγημα το έχει εγκολπωθεί και ένα κομμάτι της παραδοσιακής και συνάμα ανανεωτικής Αριστεράς.
Η θεωρία των άκρων έχει οπωσδήποτε ισχύ σε περιπτώσεις εθνικού και κοινωνικού διχασμού. Στο πολιτικό επίπεδο θα μπορούσαμε, συμβατικά πάντοτε, να κάνουμε λόγο για δεξιά και αριστερά άκρα. Ας μη μας διαφεύγει ωστόσο ότι είναι άκρα συγκοινωνούντα με μέγιστο σημείο αναφοράς τις κοινές νοοτροπίες. Αν χρειάζεται κάτι στη σημερινή συγκυρία όπου με ιδιοτέλεια έχει αναδειχθεί η παμπάλαιη “θεωρία” των άκρων είναι η απομυθοποίησή της, ο αποφαινακισμός της και η τοποθέτηση των πραγματικών προβλημάτων τα οποία αποκρύπτει η διχοτομία των άκρων σε όρους πολιτικής πράξης.
Περιττεύει να λεχθεί ότι η ταύτιση είναι οξύμωρη και διαφανώς πονηρή. Αν στ' αλήθεια ξανασκεφτόμαστε τους πραγματικούς όρους της διχοτομίας, δε θα μιλούσαμε για άκρα αλλά για επιλογές: Επιλογές πατριωτικές, εθνικές, συλλήβδην κοινωνικές γιατί και οι πρώτες και οι δεύτερες οδηγούν στο κοινωνικό. Από κει και πέρα με ειλικρίνεια ας δουν χωρίς διαστρεβλώσεις τα κοινωνικά προτάγματα της Αριστεράς, στην προσαρμοστική τους ικανότητα στη σημερινή μακρά συγκυρία ή στη μετάθεσή τους σε ένα λογικοφανές αλλά απροσδιόριστο μέλλον.
Θα αναρωτιόταν κανείς αν το φαινόμενο της ταύτισης των λεγομένων άκρων εγκυμονεί κινδύνους: προφανώς ναι, στο μέτρο όπου οι αποδέκτες του δεν έχουν αποφαινακιστεί. Αλλιώς το επικίνδυνο ακραίο φαινόμενο της διόγκωσης του μέχρι πρότινος λανθάνοντος νεοναζισμού είναι ένας προάγγελος των συνεπειών τις οποίες συνεπάγονται η γενικευμένη ανεργία και οι επιπτώσεις της ως προς την αναδιάταξη προς τα κάτω του ισχύσαντος κοινωνικού ιστού, προάγγελος όχι μόνο υπέρβασης της δημοκρατίας αλλά και υπόδειξης των ορίων της όταν έχει απολέσει τη ρυθμιστική της ικανότητα.
* Ο Σπ. Ασδραχάς είναι ιστορικός
