Περισσότερα από 800 φανζίν που δημιούργησαν τα τελευταία 50 χρόνια καλλιτέχνες - από τον Raymond Pettibon μέχρι τη Miranda July - παρουσιάζονται στην έκθεση «Copy Machine Manifesto» που φιλοξενεί το Brooklyn Museum της Νέας Υόρκης.
Τη δεκαετία του 1970, η σκηνή των φανζίν «εξερράγη». Αυτές οι ανεπίσημες, κάνε-τις-μόνος σου εκδόσεις είχαν εμφανιστεί το 1930 στον χώρο της επιστημονικής φαντασίας αλλά η προσβασιμότητα σε τεχνικές παραγωγής, δηλαδή το φωτοτυπικό, ήταν εκείνο που έκανε τα φανζίν το προτιμώμενο μέσο έκφρασης της υποκουλτούρας: φανζίν για την πανκ, τον φεμινισμό, την κουλτούρα του δρόμου και την εννοιολογική τέχνη ήταν σε αφθονία – οι σελίδες του από Xerox, γεμάτες με εικόνες και κείμενα γραμμένα σε γραφομηχανή – , δημιουργημένα από φανατικούς θαυμαστές, ερασιτέχνες και, συχνά, από καλλιτέχνες.
Η πρώτη μεγάλη έκθεση για το θέμα φέρνει στον ίδιο χώρο φανζίν που δημιούργησαν σχεδόν 100 καλλιτέχνες από τον Καναδά, το Μεξικό και τις ΗΠΑ. «Προσπαθούμε να δείξουμε τον κεντρικό ρόλο της παραγωγής φανζίν στη σύγχρονη τέχνη βλέποντας τα φανζίν σε σχέση με τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, τη δημιουργία ταινιών, τη βίντεο-περφόρμανς, όλα τα άλλα μέσα τα οποία βάδιζαν, με όρους παραγωγής, χέρι-χέρι μαζί τους» εξήγησε, μιλώντας στο Artnet News, ο Drew Sawyer, ένας εκ των επιμελητών της έκθεσης.
Η έκθεση είναι οργανωμένη χρονολογικά και επικεντρώνεται στις κοινότητες που καλλιέργησαν τα φανζίν. Τα χρόνια της πανκ μεταξύ 1975 και 1990 παρουσιάζονται με φανζίν από τους Raymond Pettibon, Lisa Baumgartner, Bruce LaBruce, και David Wojnarowicz, οι οποίοι συνετέλεσαν στη διαμόρφωση της εμφάνισης και εικονογραφίας του είδους. Από την άλλη, οι queer και φεμινιστικές underground κουλτούρες της δεκαετίας του 1990 παρουσιάζονται μέσω εκδόσεων από Vaginal Davis, Johanna Fateman, Ho Tam και Kathleen Hanna.
Στην έκθεση, τα φανζίν συνοδεύουν έργα τέχνης που συνδέουν τις εκδόσεις με την ευρύτερη δημιουργική έκφραση των καλλιτεχνών. Για παράδειγμα, το πρώτο τεύχος του φανζίν «HomeboyBeautiful» από το 1978 του Joey Terrill, με τις φωτονουβέλες και τα κόμικς του παρουσιάζεται δίπλα στους «Breaking Up / Breaking Down» καμβάδες του των αρχών της δεκαετίας του 1980, οι οποίοι είναι ζωγραφισμένοι με ένα παρόμοιο πολύπτυχο φορμά αφήγησης.
Ωστόσο, η απήχηση των φανζίν εξακολουθεί να συναντά σημερινούς καλλιτέχνες: η έκθεση παρουσιάζει εκδόσεις από τον Καναδό καλλιτέχνη Terence Koh, τη φεμινιστική queer κολεκτίβα LTTR και την Αμερικανή σκηνοθέτιδα, σεναριογράφο, ηθοποιό και συγγραφέα Miranda July.
Η «Copy Machine Manifesto: Artists Who Make Zines» ολοκληρώνεται στις 31 Μαρτίου 2024.
