Η υπομονή της πολιτιστικής κοινότητας εξαντλείται, καθώς η Εθνική Πινακοθήκη συνεχίζει να σιωπά και να καθυστερεί προκλητικά την επανοτοθέτηση των έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη που βανδαλίστηκαν. Πάνω από 500 υπογραφές έχουν ήδη συγκεντρωθεί σε κείμενο διαμαρτυρίας που ζητά την άμεση επιστροφή των έργων στον χώρο της περιοδικής έκθεσης «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου».
Η Κίνηση Καλλιτεχνών, που έχει αναλάβει την πρωτοβουλία, απέστειλε εκ νέου την επιστολή της προς το υπουργείο Πολιτισμού και τη διοίκηση της Πινακοθήκης, υπενθυμίζοντας ότι από τις 15 Απριλίου έχει τεθεί το αίτημα για την αποκατάσταση της κανονικότητας: την επανατοποθέτηση δηλαδή των λογοκριμένων έργων, ως στοιχειώδη σεβασμό προς την καλλιτεχνική έκφραση και το κοινό δικαίωμα πρόσβασης στην τέχνη χωρίς αποκλεισμούς και προφάσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Εθνική Πινακοθήκη / Πρωτοφανές - Βουλευτής της «Νίκης» έσπασε εκθέματα γιατί τα θεωρούσε βλάσφημα
Όπως αναφέρει η Κίνηση, οι υπογραφές δεν προέρχονται μόνο από καλλιτέχνες της χώρας, αλλά και από ακαδημαϊκούς δασκάλους, ιστορικούς τέχνης και επιμελητές από το εξωτερικό, γεγονός που καταδεικνύει ότι το ζήτημα της λογοκρισίας έχει αποκτήσει διεθνείς διαστάσεις και εκθέτει τη χώρα. Οι υπογράφοντες απαιτούν το αυτονόητο: να αποκατασταθεί η πληρότητα της έκθεσης χωρίς «λευκές κηλίδες» και να επιστραφούν τα έργα στο κοινό που έχει δικαίωμα να τα δει και να τα κρίνει.
Επίσης επισημαίνουν:
Α. Την μεγάλη καθυστέρηση της Πινακοθήκης στην ανάρτηση των έργων, χωρίς όλο αυτό το χρονικό διάστημα να δοθεί από τη διοίκησή της μία τεκμηριωμένη εξήγηση για την ολιγωρία αυτή. Επιμένουμε ότι ο θεσμικός ρόλος της Πινακοθήκης είναι να προστατεύει τα έργα τέχνης, να υποστηρίζει τους καλλιτέχνες, που φιλοξενεί και να μην επιτρέπει να παραβιάζεται η συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης.
Β. Την αντίθεσή μας στον προγραμματισμό ημερίδας που διοργανώνει η Πινακοθήκη με θέμα την «ελευθερία της Τέχνης» στις 6.5.25, με τη συμμετοχή «επιστημόνων και ιερέων» , ημερομηνία που συμπίπτει με την ανάρτηση των λογοκριμένων έργων. Δεν είμαστε αντίθετες/οι στον διάλογο, αλλά η συμμετοχή ιερέων σε ζητήματα νομικής φύσεως μας φέρνει σε αμηχανία, ιδιαίτερα λόγω της συσχέτισής της με την ανάρτηση των έργων. Αναρωτιόμαστε εύλογα, εάν αυτή η διοργάνωση αποσκοπεί σε διάλογο ή σε μία a priori συμφωνία για την σχετικότητα της ελευθερίας της Τέχνης.
Γ. Την ανάγκη να αναρτηθούν ΤΩΡΑ τα λογοκριμένα έργα με συνθήκες απόλυτου διαφάνειας εκ μέρους της Πινακοθήκης σχετικά με τις μέχρι τώρα ενέργειες της για την προστασία έργων, δωρεών και δικαιωμάτων των καλλιτεχνών.
«Διατηρούμε ζωντανό τον πραγματικό διάλογο που ξεκίνησε ανάμεσα στους καλλιτέχνες και τους φορείς παρουσίασης του έργου τους και θα συνεχίσουμε με οποιαδήποτε ενέργεια κρίνεται κατάλληλη.
Την επιστολή της 15ης Απριλίου 2025 υπογράφουν όσων τα έργα βρίσκονται στους χώρους της Πινακοθήκης και μπορούν να συνυπογράψουν όσ@/όσες, όσοι καλλιτέχνες και άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό υποστηρίζουν αυτή την κίνηση».
Η καθυστέρηση της Εθνικής Πινακοθήκης γεννά εύλογα ερωτήματα: Υπάρχει πολιτική παρέμβαση που υπαγορεύει τη σιωπηρή απόσυρση των έργων;
Ή μήπως το υπουργείο Πολιτισμού προτιμά να θάψει το σκάνδαλο κάτω από το χαλί, ελπίζοντας ότι η κοινωνική αντίδραση θα ξεθυμάνει;
Στη χώρα όπου η «ελεύθερη έκφραση» τιμάται στα λόγια αλλά λογοκρίνεται στην πράξη, τα έργα του Χριστόφορου Κατσαδιώτη μετατρέπονται σε σύμβολα αντίστασης.Η απόπειρα φίμωσης της τέχνης δεν είναι απλώς ένα τοπικό περιστατικό.
Είναι ένα ακόμα επεισόδιο στην ευρύτερη στρατηγική ελέγχου του δημόσιου λόγου και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Όσο η διοίκηση της Πινακοθήκης και το υπουργείο Πολιτισμού σιωπούν, τόσο μεγαλώνει η κατακραυγή.
Οι 500 υπογραφές δεν είναι παρά η αρχή.
Γιατί η τέχνη που δεν ενοχλεί, είναι τέχνη ήδη νεκρή. Και σε αυτή τη χώρα, αν υπάρχει κάτι που αξίζει να μείνει ζωντανό, είναι ακριβώς εκείνη η τέχνη που αρνείται να σωπάσει μπροστά στις «άνωθεν» εντολές.
