Το πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ «The Matrix Generation» που διατίθεται στην πλατφόρμα Ertflix αποκαλύπτει πολλά για την «κρυμμένη» σημειολογία της εμβληματικής τριλογίας ταινιών επιστημονικής φαντασίας προτείνοντας ταυτόχρονα μια δεύτερη ανάγνωση της με βάση τις εμπειρίες του σήμερα.
Το 1999, ένα χρόνο πριν την έναρξη της νέας χιλιετίας, η ταινία «The Matrix» ήρθε για να περιγράψει – για πολλούς/ές να προφητεύσει – έναν δυστοπικό κόσμο στον οποίο κυριαρχούν οι μηχανές που έχουν υποδουλώσει την ανθρωπότητα. Οι άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση μόνιμης ύπνωσης εντός ενός κατασκευασμένου από τις μηχανές χώρο, του Matrix, παρέχοντας ενέργεια στις μηχανές και βιώνοντας μια ονειρική/εικονική πραγματικότητα την οποία δημιούργησε η τεχνητή νοημοσύνη των μηχανών ενώ πολύ λίγοι από αυτούς έχουν «ξυπνήσει» και διαφύγει στον εξωτερικό, τον αληθινό κόσμο όπου μαίνεται η μάχη ανάμεσα σε αυτούς και τις μηχανές έχοντας έτσι μια διπλή ζωή, εντός και εκτός του Matrix. Δύο ακόμα ταινίες, τα «The Matrix Reloaded» και «The Matrix Revolutions», αμφότερες του 2003, εμπλούτισαν και έδειξαν σε ακόμα μεγαλύτερη έκταση αυτό το σύμπαν επιστημονικής φαντασίας (;) με ένα μάλλον απαισιόδοξο φινάλε καθώς αν και οι άνθρωποι νικούν σε πρώτο επίπεδο το ζευγάρι που ηγείται των «επαναστατών», ο Νίο και η Τρίνιτι, διαδοχικά πεθαίνουν.
Το 2021 όμως μια τέταρτη ταινία, το «The Matrix Resurrections», ήρθε εν μέρει να «επανορθώσει». Στην τελευταία ταινία της σειράς οι χαρακτήρες ζουν ως «μετεμψυχώσεις» τους στον αληθινό κόσμο δίχως να έχουν αναμνήσεις της πρότερης ζωής τους. Όμως κάποιες μηχανές που έχουν συμμαχήσει πλέον με τους ανθρώπους επαναφέρουν στη ζωή τον Νίο και την Τρίνιτι που, αφού ανακτήσουν τις αναμνήσεις τους, ηγούνται μιας τελευταίας σύγκρουσης με τις μηχανές και ξεφεύγουν για να επαναφέρουν σε λειτουργία το Matrix ώστε να μη καταστραφεί αυτό το σύνολο παράλληλων κόσμων.
Το ντοκιμαντέρ «The Matrix Generation» (παραγωγής 2023 και διαρκείας περίπου πενήντα πέντε λεπτών) που διατίθεται στο Ertflix καταδεικνύει γιατί η τριλογία του «Matrix» εξέφρασε τόσο την γενεά των millennials και σήμαινε τόσα για αυτήν, όπως αντίστοιχα είχε συμβεί περίπου είκοσι χρόνια νωρίτερα με την αρχική, «αυθεντική» τριλογία του «Star Wars» για την Generation X. Αν το «Star Wars» στρεφόταν στο ανεξερεύνητο διάστημα για να δώσει απαντήσεις σε μια σειρά διαχρονικών υπαρξιακών και φιλοσοφικών ερωτημάτων το «Matrix» έκανε το ίδιο με έναν επίσης ανεξερεύνητο και ίσως ακόμα πιο σαγηνευτικό και πολλά υποσχόμενο κόσμο, αυτόν της τεχνολογίας. Το «Matrix» προοιωνίστηκε και πρόβλεψε πάρα πολλά από αυτά που είναι μέρος της καθημερινότητας της ψηφιακής εποχής μας και του παράλληλου πλέον με τον πραγματικό κόσμο του Internet χρησιμοποιώντας αρχετυπικούς μύθους της ανθρωπότητας όπως τον μεσσιανικό (ο «εκλεκτός» Νίο «θυσιάζεται» με την θέληση του για να απελευθερώσει την ανθρωπότητα από το Matrix) αλλά και άλλους οι οποίοι δεν αναφέρονται στο ντοκιμαντέρ όπως εκείνος του σπηλαίου του Πλάτωνα ενώ αμφότερα δανείστηκαν πολλά από τις φιλοσοφίες και τις κουλτούρες της Απω Ανατολής.
Πέραν από κάποιες, διασκεδαστικές μάλλον, λεπτομέρειες των ταινιών που αντιστοιχούν σε μεταγενέστερες συγκυρίες προκαλεί πραγματικά εντύπωση το πόσες από τις τεχνολογικές και όχι μόνον εξελίξεις που σήμερα αποτελούν μέρος της ζωής μας προέβλεψε. Ταυτόχρονα όμως προειδοποίησε και για πολλά όπως για τις όλο και πιο αυταρχικές εξουσίες που θα ελέγχουν τον κόσμο με κύριο μέσο μια ψευδή, κατασκευασμένη πραγματικότητα η οποία προβάλλεται ως αληθινή. Σε ένα βαθμό προέβλεψαν ακόμα και το φαινόμενο Τραμπ, την υπέρβαση του διλήμματος «μπλε ή κόκκινο χάπι» με την επιλογή και των δύο, ο Τραμπ συμπεριφέρεται ως ο κυρίαρχος του Matrix και ταυτόχρονα παρουσιάζεται σαν επαναστάτης εναντίον του!
Το «Matrix» όμως ήταν και μια πρώτη έκφραση της woke κουλτούρας πριν καν αυτή δημιουργηθεί θέτοντας πολλά ζητήματα ταυτοτήτων, για παράδειγμα η αντιστροφή του μύθου της Χιονάτης όταν η Τρίνιτι «ξυπνά» τον Νίο την πρώτη φορά που σκοτώνεται με ένα φιλί. Αν και οι δημιουργοί των ταινιών έδειξαν με το προσωπικό παράδειγμα τους το πραγματικό νόημα της woke κουλτούρας.
Γιατί ο Λάρι Γουατσόφσκι είναι πλέον η πενηνταεννιάχρονη Λάνα Γουατσόφσκι (που μάλιστα σκηνοθέτησε μόνη της το «The Matrix Resurrections») και ο Αντι Γουατσόφσκι η κατά δύο χρόνια νεότερη της Λίλι Γουατσόφσκι, όχι ο ένας αλλά αμφότεροι οι αδελφοί έκαναν φυλομετάβαση. Αποδεικνύοντας έτσι ότι ακόμα και αν ισχύει η θεωρία των πολλαπλών συμπάντων του πρωτοπόρου συγγραφέα Φιλιπ Κ. Ντικ (με την οποία συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό και η κβαντική φυσική) το σε ποια πραγματικότητα θα ζήσει κάθε άνθρωπος εξαρτάται μόνον από την προσωπική επιλογή του.
