Είναι από τις πιο αναμενόμενες παραστάσεις του φετινού καλοκαιριού. Ο κορυφαίος Έλληνας σκηνοθέτης Θόδωρος Τερζόπουλος, στην πρώτη του σκηνοθεσία με το Εθνικό Θέατρο, παρουσιάζει την «Ορέστεια» την Παρασκευή 12 και το Σάββατο 13 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Για μια παράσταση «διανοητικού και φιλοσοφικού βάθους, που έρχεται να διευρύνει τα όρια της Τέχνης» προϊδεάζει το Εθνικό Θέατρο. Και δεν μπορεί να είναι διαφορετικά για μια παράσταση που ετοιμάζει ο διεθνής Θόδωρος Τερζόπουλος, η μέθοδος του οποίου διδάσκεται σε όλο τον πλανήτη. Όπως άλλωστε έχει σημειώσει η αείμνηστη Ετέλ Αντνάν, «η μέθοδος του Θεόδωρου Τερζόπουλου είναι σωκρατική: η αντίληψη ότι όλοι φέρουμε το παρελθόν, τους προγόνους μας και συμμετέχουμε σε μια συλλογική μνήμη εγγεγραμμένη όχι μόνο στο μυαλό αλλά και στο σώμα μας».
Σε μια κρίσιμη περίοδο καταπιάνεται ο καταξιωμένος σκηνοθέτης με την αισχύλεια τραγωδία, τη μοναδική σωζόμενη τριλογία αρχαίου δράματος, έργο ωριμότητας, άρτιας αισθητικής, πλήθους φιλοσοφικών αναζητήσεων, έργο που υπερασπίζεται με τόλμη ένα δημοκρατικό πολίτευμα.
«Γιατί η “Ορέστεια” συνεχίζει να ασκεί τρομακτική έλξη;» διερωτάται ο Θόδωρος Τερζόπουλος. «Μια πιθανή απάντηση», επισημαίνει, «θα μπορούσε να είναι επειδή στον άνθρωπο υπάρχει η ανάγκη για μια βαθύτερη σχέση με τον μύθο. Ο μύθος της Ορέστειας είναι επικίνδυνος, ανήκει στον κόσμο του ανοίκειου και του παράξενου, προκαλεί τον τρόμο επειδή αποκαλύπτει το ατίθασο, το βίαιο και τους νόμους του βάθους που δεν μπορούν να δαμαστούν. Η Κλυταιμνήστρα μας καλεί να σπάσουμε μαζί τον καθρέφτη, για να γεννηθεί από τα θραύσματά του μια νέα εφιαλτική εικόνα, που ωστόσο θα διατηρεί τις σκοτεινές ρίζες του μύθου».
Στην αναζήτηση του παράδοξου
Πρόθεση του σκηνοθέτη είναι «η μελέτη του βάθους του μύθου της Ορέστειας και η αναζήτηση του απρόβλεπτου, του ασυνήθιστου, του παράδοξου. Τα πρόσωπα προσφέρουν τα σώματά τους στο θυσιαστήριο του ανοίκειου, θέτουν διαρκή ερωτήματα και διλήμματα. Η αισθητική της παράστασης προκύπτει από τη δυναμική σχέση του σώματος με τον μύθο, τον χρόνο και τη μνήμη. Θέτουμε ξανά το θεμελιώδες οντολογικό ερώτημα “περί τίνος πρόκειται”, ένα ερώτημα που δεν επιδέχεται οριστικές απαντήσεις, αλλά διαρκώς μας ενεργοποιεί προς την κατεύθυνση της ολοένα βαθύτερης έρευνας της ρίζας του ήχου, της λέξης, των πολλαπλών διαστάσεων του ανθρώπινου αινίγματος και της ανακατασκευής ενός νέου μύθου».
Στην «Ορέστεια» που διδάχθηκε στην Αθήνα, στα Εν Άστει Διονύσια το 458 π.Χ., μια χρονιά με μεγάλες εντάσεις μεταξύ των Ολιγαρχικών και των Δημοκρατικών, αποτυπώνοντας τους πολιτικούς, ιστορικούς και κοινωνικούς κραδασμούς της εποχής και τις βίαιες αναταραχές, ο Αισχύλος αντλεί το υλικό του από τον μύθο των Ατρειδών και την κατάρα του γένους τους. Έπειτα από δέκα χρόνια πολέμου το παλάτι των Μυκηνών ετοιμάζεται να υποδεχτεί τον βασιλιά του, τον Αγαμέμνονα, ως θριαμβευτή στρατηγό όλων των Ελλήνων. Η άφιξή του όμως από την Τροία σημαίνει και τον θάνατό του από το χέρι της γυναίκας του Κλυταιμνήστρας με την υποστήριξη του Αίγισθου. Στις «Χοηφόρους» η επιστροφή του Ορέστη θα φέρει την πολυπόθητη για την Ηλέκτρα εκδίκηση. Ο χορός χαίρεται για τη λύτρωση του βασιλικού οίκου και ο Ορέστης ετοιμάζεται να καταφύγει ικέτης στους Δελφούς για να ζητήσει την προστασία του Απόλλωνα, ενώ οι Ερινύες έρχονται να τον κυνηγήσουν. Οι «Ευμενίδες» βασίζονται στη δημιουργική εξιστόρηση κάποιων αττικών λατρευτικών μύθων για την καταφυγή του Ορέστη στην Αθήνα και για τη δίκη του από τους θεούς του Ολύμπου. Η αισχύλεια πλοκή εμπλουτίζεται από την ίδρυση του Αρείου Πάγου με πρωτοβουλία της Αθηνάς και τη σύνδεση αυτού του δικαστηρίου με τη λύση της κατάρας. Η ισορροπία και η συμφιλίωση έρχονται να κλείσουν τον κύκλο του αίματος και της εκδίκησης.
Στην παράσταση, που θα παρουσιαστεί με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους, ο Θόδωρος Τερζόπουλος υπογράφει επίσης τη δραματουργική επεξεργασία, τα σκηνικά, τα κοστούμια και τους φωτισμούς. Η μετάφραση είναι της Ελένης Βαροπούλου και η πρωτότυπη μουσική του Παναγιώτη Βελιανίτη. Συνεργάτης σκηνοθέτης είναι ο Σάββας Στρούμπος. Παίζουν: Έβελυν Ασουάντ, Τάσος Δήμας, Κωνσταντίνος Ζωγράφος, Έλλη Ιγγλίζ, Κώστας Κοντογεωργόπουλος, Δαυίδ Μαλτέζε, Άννα Μαρκά Μπονισέλ, Νίκος Ντάσης, Ντίνος Παπαγεωργίου, Αγλαΐα Παππά, Σάββας Στρούμπος, Αλέξανδρος Τούντας, Νιόβη Χαραλάμπους, Σοφία Χιλλ.
