Live τώρα    
9°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Σποραδικές νεφώσεις
9 °C
8.4°C10.4°C
3 BF 54%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
8 °C
7.0°C9.4°C
4 BF 63%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
10 °C
9.4°C12.0°C
4 BF 82%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
12 °C
11.4°C12.7°C
4 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αραιές νεφώσεις
8 °C
6.8°C7.9°C
2 BF 61%
Θοδωρής Σκυφτούλης στην «Α» / Θέλω να είμαι στη σκηνή ολόκληρος, ως πολιτικό ον
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Θοδωρής Σκυφτούλης στην «Α» / Θέλω να είμαι στη σκηνή ολόκληρος, ως πολιτικό ον

ΘΟΔΩΡΗΣ ΣΚΥΦΤΟΥΛΗΣ
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Συναντηθήκαμε με τον Θοδωρή Σκυφτούλη στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης στη Φρυνίχου, ανάμεσα στις τελικές προετοιμασίες για την πρεμιέρα της παράστασης «Και λέγε λέγε» σε κείμενο και σκηνοθεσία Λένας Κιτσοπούλου, η οποία πρωταγωνιστεί, και που μόλις έκανε πρεμιέρα. Εκεί, ανάμεσα στα τελευταία υλικά υπολείμματα της παράστασης, οδήγησε τον φωτογραφικό φακό του Παύλου Παρασκευά και την κουβέντα μας σε εντελώς θεατρικά μονοπάτια. Μας μίλησε για αυτή την παράσταση και την εκ νέου συνεργασία του με την Κιτσοπούλου, αλλά μας πήγε και πίσω στον χαμό που έγινε το προηγούμενο καλοκαίρι στην Επίδαυρο με τη σκηνοθεσία της Κιτσοπούλου στους «Σφήκες» του Αριστοφάνη. Και πώς να μην αναφερθείς στο θεατρικό φαινόμενο «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού», στον θίασο του οποίου επιστρέφει γι’ αυτές τις εορταστικές τελευταίες παραστάσεις. Ο Θοδωρής Σκυφτούλης είναι ένας υπερδραστήριος ηθοποιός, που οι παραστάσεις που επιλέγει και τον επιλέγουν λένε μια ολοκληρωμένη ιστορία για αυτόν. Πολιτικά φορτισμένος και με άποψη για τη ζωή και την τέχνη του, μας άφησε να μπούμε για λίγο στον εξεγερμένο θεατρικό του κόσμο. Αυτός είναι ο Θοδωρής Σκυφτούλης.

Συνέντευξη: Χρήστος Τζίφας

Φωτογραφίες για την ΑΥΓΗ: Παύλος Παρασκευάς

Το νέο έργο της Λένας Κιτσοπούλου είναι ένα έργο εποχής για τον «έρωτα μόνο-μόνο». Δηλαδή;

Δουλέψαμε πάνω σε δύο άξονες. Ένα κομμάτι σύγχρονο και ένα κομμάτι ας πούμε παραδοσιακό. Το σύγχρονο κομμάτι είναι ένας θίασος ο οποίος προσπαθεί να παρουσιάσει κάτι που δεν παρουσιάζεται ποτέ, δυσκολεύεται. Είναι αυτή η εσωτερική απελπισία που υπάρχει στον καθένα μας πια και μια απόγνωση. Όλο αυτό ενώνεται με ένα παραδοσιακό πράγμα, με έναν «Τσέχοφ», γραμμένο από τη Λένα, αλλά με μια θεματική για την απελπισία του έρωτα. Αυτοί είναι οι δύο άξονες. Η απελπισία του ηθοποιού πάνω στη σκηνή αλλά και μια υπαρξιακή απελπισία που υπάρχει, ότι πια δεν έχουμε τίποτα να πούμε. Είμαστε σε μια κατάσταση νομίζω που εδώ και πάρα πολύ καιρό σαπίζει κάτι. Και το έχουμε παραδεχτεί ότι σαπίζει, οπότε υπάρχει μια ανάγκη να το φωνάξουμε.

Αγγίζει έμφυλα ζητήματα;

Ναι, η Λένα τα αγγίζει όλα. Είναι ένα παραλήρημα ούτως ή άλλως. Και προσπαθεί να μιλήσει με τη δική της γλώσσα για όλα τα θέματα και το κάνει πάντα πολύ εύστοχα, με έναν τρόπο που εμένα με καθηλώνει και μου αρέσει να συμμετέχω σε αυτό, να είμαι συνένοχος.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΣΚΥΦΤΟΥΛΗΣ
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς

Είναι αλλιώς να σκηνοθετείσαι από γυναίκα;

Η διαφορά είναι στον άνθρωπο και όχι στο φύλο τόσο. Η Λένα είναι ένας άνθρωπος πολύ συναισθηματικός, πολύ δοτικός, πολύ ανοιχτός, αλλά και παράλληλα πολύ συγκροτημένος σε αυτό που θέλει να παρουσιάσει. Δημιουργεί και μια τεράστια ελευθερία πάνω στη σκηνή. Αυτό είναι ένα μείγμα πολύ συγκινητικό να το έχεις στο θέατρο. Έχει να κάνει κυρίως με τις γενιές. Είχε κουράσει όλο αυτό με την εξουσία και τον ρόλο του σκηνοθέτη. Και νομίζω ότι έχει αρχίσει και τον ξεβράζει και η κοινωνία των ηθοποιών και των εργαζόμενων στο θέατρο. Αυτές τις συμπεριφορές που βγήκαν με το MeToo και είχαμε την ευκαιρία οι ηθοποιοί να αντιδράσουμε πρώτοι, και δυστυχώς κανένας άλλος δεν ακολούθησε τελικά, αυτές τις συμπεριφορές τις ξεβράζει ο κόσμος.

Εσύ απέφυγες αυτές τις συμπεριφορές; Και αν ναι, πώς;

Επειδή δυσκολεύομαι να είμαι σε κάτι τέτοιο, τις απέφευγα σίγουρα. Δεν τις απέφευγα με την έννοια του φόβου αλλά με την έννοια της επιλογής. Και γι’ αυτό ίσως ο δρόμος που ακολούθησα, όλα αυτά τα χρόνια να είναι πιο δύσκολος και πιο δύσβατος. Δεν το λέω με την έννοια της κακομοιριάς. Ήταν ξεκάθαρη επιλογή και έχει να κάνει με το τι είμαι και τι φέρω. Είχα βρεθεί σε κάνα δυο τέτοιες περιπτώσεις και αποχώρησα.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΣΚΥΦΤΟΥΛΗΣ
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς

Είχες αυτή την πολυτέλεια ή αποχώρησες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται;

Με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Είναι τόσο μεγάλο αυτό που μου συμβαίνει εκείνη τη στιγμή, που τα ξεπερνάει όλα. Δεν σκέφτομαι κάτι. Σκέφτομαι το δίκιο και το άδικο. Μπαίνω μόνο σε αυτό το δίπολο. Από μικρός το είχα αυτό. Ήταν στη φύση μου. Οπότε μου φαίνεται φυσιολογικό να φύγω. Θα μου φαινόταν αφύσικο να μην φύγει κάποιος. Να το βλέπει και να μην φεύγει.

Δεν σε επισκέφτηκε ο φόβος μήπως κλείσουν πόρτες;

Οχι, ήταν φυσικό, αυτόματο και από μέσα μου. Δεν το σκέφτηκα ποτέ αυτό. Όλο αυτό μου φαίνεται ένας άλλος κόσμος. Να σκεφτώ, να φοβηθώ μην κάνω αυτό γιατί μπορεί να γίνει το άλλο. Δεν μπορώ να σκεφτώ έτσι. Είναι μια άλλη προοπτική ζωής. Όσο μεγαλώνω ωριμάζει κάτι άλλο μέσα μου, το οποίο έχει να κάνει και με το τι θέλω και εγώ να κάνω και στη ζωή μου και στη δουλειά. Με απασχολεί ο χρόνος. Πέρυσι που δούλευα ακατάπαυστα κατάλαβα πως στο τέλος το οικονομικό κομμάτι δεν άλλαξε φοβερά. Οπότε αποφάσισα να έχω χρόνο. Είπα, θα κάθομαι κιόλας. Όχι με την έννοια της τεμπελιάς, αλλά με την έννοια της επανανοηματοδότησης του χρόνου. Η επόμενη εξέγερση θα είναι για την επανακατάκτηση του προσωπικού μας χρόνου. Διαβάζεις ας πούμε μποτιλιάρισμα δύο ώρες στον Κηφισό ή στην Αττική Οδό και με συγκλονίζει που κανένας δεν αντιδρά. Ο μικροαστός που πάει κάθε μέρα σε μια πολυεθνική και δουλεύει και προτιμάει να κάθεται δύο ώρες στην κίνηση με το κινητό του, να πίνει καφέ μέσα στο αυτοκίνητο και να γυρνάει τη νύχτα και να μην συμβαίνει τίποτα στη ζωή του. Μου φαίνεται αδιανόητο.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΣΚΥΦΤΟΥΛΗΣ
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς

Η επόμενη εξέγερση θα είναι γι’ αυτό. Η προηγούμενη για τι ήταν;

Η εξέγερση του Δεκέμβρη έφερε τεράστιες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές και αλλαγή στον τρόπο σκέψης. Δεν μπορούμε να το δούμε τώρα. Είναι νωρίς. Είδαμε όμως τις επιδράσεις της στο τώρα. Με το Προεδρικό Διάταγμα για τους καλλιτέχνες. Κατευθείαν οι σπουδαστές θεώρησαν δεδομένες τις καταλήψεις. Έχουν οικειοποιηθεί αυτό το εργαλείο της κατάληψης, το πιο εξεγερσιακό. Σίγουρα, επειδή υπήρξε μεγάλη έκρηξη βίας στο κίνημα και στον δρόμο, αυτό πάλι δημιούργησε μια συζήτηση στο πώς καθορίζουμε τη βία στον δρόμο. Γι’ αυτό και βλέπουμε ότι δεν υπάρχει πια πολλή βία στον δρόμο. Υπάρχει ένας άλλος τρόπος προσέγγισης, πιο κοινωνικός, κινηματικός.

Με το ΜeToo ένιωσες κάτι να αλλάζει στη δουλειά σας;

Ναι, σίγουρα. Στο κομμάτι της διεκδίκησης. Αυτό έχει αλλάξει. Δεν λέω ότι έχει φύγει τελείως ο φόβος, αλλά σίγουρα υπάρχουν περιπτώσεις που δεν φοβάται πια ο άλλος να μιλήσει. Υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν. Έπαιξε ρόλο και η ενδυνάμωση του σωματείου. Ο ηθοποιός ένιωσε ότι μπορεί να πάει στο Πειθαρχικό του σωματείου και να κάνει μια καταγγελία, να ζητήσει τα δεδουλευμένα του. Παλιά δεν ήταν δεδομένο. Ήταν ένα σαπισμένο πράγμα το ΣΕΗ. Και τώρα παρατηρώ μια ενδυνάμωση του εργαζόμενου ηθοποιού. Έχουν, λοιπόν, αλλάξει πολλά. Δεν θέλω να είμαστε αφοριστικοί.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΣΚΥΦΤΟΥΛΗΣ
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς

Ησουν και στην Επίδαυρο στην προηγούμενη παράσταση της Λένας Κιτσοπούλου που έγινε όλος αυτός ο τρομακτικός χαμός. Γιατί έγινε όλο αυτό;

Το πρώτο και πιο σημαντικό για μένα είναι το θέμα της αμορφωσιάς. Υπάρχει τεράστιο έλλειμμα μόρφωσης σε όλους τους τομείς, σε όλους τους ανθρώπους. Η Λένα έχει γράψει διηγήματα που έχουν βραβευτεί, έχουν μεταφραστεί στην Ελβετία, στη Γερμανία. Δεν νομίζω ότι μπορεί να αμφισβητηθεί το καλλιτεχνικό της εκτόπισμα. Είναι μια πολυσχιδής καλλιτέχνιδα. Πρέπει να συζητάμε από ένα σημείο και πέρα όταν κάνουμε κριτική. Η Λένα έκανε μια πρόταση στην Επίδαυρο. Ήταν πολύ κοντά στον Αριστοφάνη. Μόνο έτσι θα μπορούσε να ανέβει ο Αριστοφάνης. Όχι ένας βαρετός Αριστοφάνης, για να πάμε Επίδαυρο και μετά να φάμε ψάρι, μπριζόλες και να πάμε ήσυχοι για ύπνο. Όχι, δεν ήθελε να κάνει κάτι τέτοιο. Και επειδή το ξέρω και δουλέψαμε πολύ το καλοκαίρι εκείνο, είχε εντρυφήσει πολύ στο έργο του Αριστοφάνη μήνες πριν. Και αν κάποιος κριτικός ασχολούνταν πραγματικά με το έργο αυτό, τους «Σφήκες» θα καταλάβαινε εύκολα ότι είχε πάρει όλη τη δομή του έργου. Δεν κατακρεούργησε τίποτα. Είναι τρομερό. Και θεωρώ ότι είναι και χυδαίο και πολύ επικίνδυνο όλο αυτό που έγινε το καλοκαίρι. Γιατί συνέβαλε σε έναν εκφασισμό της κοινωνίας. Το να μιλάει έτσι κάποιος για ένα έργο τέχνης, είναι μετά φυσικό επακόλουθο 200 άνθρωποι στη Θεσσαλονίκη να πάνε να χτυπήσουν τρία άτομα που είχαν διαφορετικά ρούχα και είναι ντυμένοι και αισθάνονται όπως θέλουν. Και έγινε ένα δημόσιο λιντσάρισμα από την κοινωνία. Όταν μιλάς, λοιπόν, με αυτόν τον τρόπο και γράφεις για έναν άνθρωπο τόσο χυδαία, σχεδόν φασιστικά, εκφασίζεται έτσι και η κοινωνία. Τη μαθαίνεις την κοινωνία στο ό,τι δεν μου αρέσει πρέπει να το διαλύσω, πρέπει να το εξαφανίσω. Αυτό είναι η επικεφαλίδα του ναζισμού. Ό,τι δεν μου αρέσει πρέπει να το εξαφανίσω. Οπότε όλο αυτό ήταν μια επίθεση αμορφωσιάς.

Εσύ πώς ένιωσες στη σκηνή εκείνη την ώρα;

Αισθάνθηκα ότι εκείνη τη στιγμή επιτελώ μια επίθεση στο κράτος. Αισθάνθηκα μια μορφή αντίστασης. Ήταν μια πολιτική πράξη. Με το πρώτο γιουχάρισμα που ακούστηκε, και ενώ είχα θέμα και πήγαινε να κλείσει η φωνή μου, ξαφνικά μαγικά άνοιξε η φωνή μου με το πρώτο «ου» και αισθάνθηκα ότι αντιστέκομαι σε κάτι πολύ σκοτεινό. Έπρεπε να αντιδράσω και ο τρόπος μου ήταν να είμαι εκεί 100%, πιο εκεί από ποτέ, και να αισθανθώ αυτό που συμβαίνει σαν μια μορφή αντίστασης, σαν μια πολιτική πράξη.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΣΚΥΦΤΟΥΛΗΣ
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς

Επιστρέφεις και στον «Τυχαίο θάνατο ενός αναρχικού» που ξεκίνησε και με εσένα στον θίασο. Πώς εξηγείς αυτή την τόσο μεγάλη επιτυχία;

Προσεγγίσαμε τον Ντάριο Φο για πρώτη φορά ελεύθερα και είναι προς τιμήν του Κακλέα αυτό. Προσεγγίσαμε τον Φο όπως ποτέ δεν είχε προσεγγιστεί στην Ελλάδα τουλάχιστον, και αυτό νομίζω ότι επικοινωνήθηκε πολύ και το είχε ανάγκη και ο κόσμος. Είχε ανάγκη και ο κόσμος, αν θες μια πολιτική επιθεώρηση που είχε χρόνια να υπάρξει και που απουσιάζει. Είχε αραχνιάσει λίγο το κομμάτι της κωμωδίας. Δουλέψαμε πραγματικά με πολύ πάθος όλη η ομάδα για να βγει κάτι ξεχωριστό και επετεύχθη.

Είναι ένα ευθύ κείμενο και εντελώς πολιτικά φορτισμένο. Πιστεύεις ότι το είδε και κόσμος που δεν κατάλαβε τίποτα; Που ήρθε για τη φάση;

Αυτό με ένοιαζε περισσότερο απ’ όλα. Και ένας λόγος που έφυγα ήταν και αυτός. Ζορίστηκα. Δεν μπορεί να κάνεις μια τέτοια παράσταση, να έχεις τέτοια αποδοχή για τον θάνατο ενός αναρχικού και να πηγαίνει 41% ο Μητσοτάκης. Δεν λέω ότι το θέατρο αλλάζει τον κόσμο ούτε τις κυβερνήσεις, αλλά μου φάνηκε σαν να μην πετύχαινε η παράσταση τον στόχο της. Παρόλο τον χαμό. Γι’ αυτό και οι μαυροκόκκινες στην παράσταση, γι’ αυτό και τα συνθήματα, γι’ αυτό και έκανα αυτόν τον χαρακτήρα φασίστα-Χίτλερ. Λίγο αυτό με προβλημάτισε. Είναι όμως παραστασάρα και γι’ αυτό και γυρνάμε όλοι. Είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι με αυτή την παράσταση και υπάρχει τεράστια αγάπη και εκτίμηση. Αλλά με ζόρισε λίγο αυτή η μαζική απήχηση.

Μια ξαφνική και μεγάλη απώλεια είναι αυτή της Ιφιγένειας Αστεριάδη, αναπόσπαστο κομμάτι της παράστασης.

Ηταν ένας φοβερός άνθρωπος η Ιφιγένεια. Δεθήκαμε πολύ. Όλοι. Αυτό που σκέφτομαι είναι ότι θα παίζουμε για εκείνη. Τουλάχιστον θα χαίρεται. Θα είναι αστερόσκονη. Η Ιφιγένεια ήταν ένας φοβερός και τρομερά δοτικός άνθρωπος. Μας λείπει. Λείπει.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΣΚΥΦΤΟΥΛΗΣ
Φωτογραφίες για την Αυγή: Παύλος Παρασκευάς


Πώς θέλεις να συνεχίσεις στο θέατρο;

Στη σκηνή θέλω να είμαι. Θέλω αυτό που είμαι να μπορώ να το φέρω στη σκηνή και να μπορώ να εκφραστώ μέσα από αυτό. Θέλω να είμαι στη σκηνή ολόκληρος, ως πολιτικό ον. Και όλοι να είμαστε έτσι. Το θέατρο αλλάζει. Θα πάρεις τον Θοδωρή Σκυφτούλη όχι απλά επειδή είναι καλός, αλλά επειδή φέρει έναν ολόκληρο δικό του κόσμο.


Ποια είναι η σχέση σου με την Αθήνα;

Τη λατρεύω και τη μισώ. Έχω αυτή τη διπολική σχέση με την πόλη. Μεγάλωσα στην Πετρούπολη. Το πρωί εκεί σχολείο και κάθε απόγευμα με έπαιρνε η μάνα μου και ο πατέρας μου και κατεβαίναμε Εξάρχεια. Οπότε έχω βιώσει αυτό το δίπολο. Έτσι απέκτησα μια οπτική για την Αθήνα πιο ανοιχτή. Το κέντρο αυτής της πόλης είναι και όμορφο και άσχημο ταυτόχρονα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL