Η Κέιτ Μπλάνσετ και η Σίντνεϊ Σουίνι υποδύονται τις καλόγριες σε δύο ολότελα διαφορετικές ταινίες: ένα αυστραλέζικο δράμα για την πίστη και ένα αμερικανικό θρίλερ μεταμεσονύκτιου τρόμου. Όμως η ταινία της εβδομάδας είναι οι «Άποικοι», ένα βίαιο και στιλιζαρισμένο μετα-γουέστερν για τις γενοκτονίες που κρύβονται πίσω από τη σφυρηλάτηση της εθνικής ταυτότητας
Βίαιο γούεστερν για το αίμα που γράφει την ιστορία των εθνών
Οι άποικοι (The settlers) ***
Σκηνοθεσία: Φελίπε Γκάλβες
Πρωταγωνιστούν: Μαρκ Στάνλεϊ, Καμίλο Αρανσιμπία, Μπενιαμίν Γουέστφολκ
Ενας πλούσιος γαιοκτήμονας στη Χιλή, στα τέλη του 19ου αιώνα, προσλαμβάνει τρεις ιππείς για να σημειώσουν την περίμετρο της τεράστιας περιουσίας του. Αυτή η ανάθεση σύντομα θα πάρει άγρια μορφή και θα οδηγήσει τους μισθοφόρους σε αφιλόξενα μέρη. Εκεί οι ήρωες θα οδηγηθούν σε ανόητες δοκιμασίες ανδρισμού μεταξύ συνεργατών και σε βάρβαρες πράξεις απέναντι στους γηγενείς που ζουν στην περιοχή. Με την ανεξέλεγκτη βία να μαίνεται σε κάθε βήμα, οι τύψεις και οι εσωτερικές συγκρούσεις του δεινού αναβάτη Σεγούνδο θα τον φέρουν αντιμέτωπο με σοβαρά διλήμματα.
Το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Φελίπε Γκάλβες χαρτογραφεί με τη σειρά του τα όρια της ηθικής και τις ακραίες συνθήκες που γέννησαν το σύγχρονο κράτος της Χιλής χωρίς να ρομαντικοποιεί τα απατηλά οράματα των προυχόντων και εστιάζοντας στα χειρότερα στοιχεία της ανθρώπινης φύσης, εκείνα που έγραψαν με αίμα την ανθρώπινη ιστορία των εθνών. Οι άγριες ερημιές και τα αχανή τοπία έρχονται σε αντίστιξη με τις σαδιστικές εξάρσεις των λακέδων των εκάστοτε αποικιοκρατών. Όταν δεν υπάρχουν κανόνες, δεν υπάρχουν οδηγίες, εκτός απ’ το να αρπάζεις ελεύθερα και να σφάζεις στο όνομα του κεφαλαίου και της εκκολαπτόμενης εθνικής ταυτότητας που το επιτρέπει. Υπάρχουν πολλές σκηνές που έχουν σχεδιαστεί για να ενοχλήσουν τον θεατή, πάντα με διάκοσμο την ομορφιά του τοπίου, σε μια απόπειρα διαλογισμού πάνω στη μικρότητα αυτών των ανδρών που προσπαθούν να αλώσουν τη Γη του Πυρός. Πραγματικά, οι απόκρημνες ακτές και τα επικλινή χωράφια χωράνε όλο τον ρατσιστικό σαδισμό της ανθρώπινης ματαιοδοξίας.
Η ταινία αλλάζει ταχύτητα στο τελευταίο μέρος, όταν εγκαταλείπει τους ταξιδιώτες και την αποστολή τους και μεταπηδά μια δεκαετία αργότερα για να ασχοληθεί με την πολιτική κατάσταση. Εκεί ένας κυβερνητικός αξιωματούχος φτάνει στην εκτεταμένη ιδιοκτησία του γαιοκτήμονα θέλοντας να του μιλήσει για τις φήμες που κάνουν λόγο για φρικτή μεταχείριση των ιθαγενών στην Παταγονία από τον ίδιο. Η ενότητα των Χιλιανών, ανεξάρτητα από την πολιτική κληρονομιά, είναι στο επίκεντρο της ιστορίας όπως και η ιστορική αποτίμηση της γενοκτονίας της φυλής των Σελκνάμ, ειδικά όταν αυτή ωφέλησε το έθνος. Οι «Άποικοι» καταγράφουν με υπευθυνότητα ένα ντροπιαστικό κεφάλαιο στην ιστορία της Χιλής.
Υπαρξιακό δράμα για όσους πιστεύουν στην Κέιτ Μπλάνσετ
Το νέο αγόρι (The new boy) ***
Σκηνοθεσία: Γουόρικ Θόρντον
Πρωταγωνιστούν: Κέιτ Μπλάνσετ, Άσγουαν Ριντ, Ντέμπορα Μέιλμαν
Στη δεκαετία του ’40, σε ένα μοναστήρι στην Αυστραλία στη μέση του πουθενά, η αδελφή Αϊλίν διευθύνει ένα οικοτροφείο για παιδιά Αβορίγινων. Τα πράγματα θα ζωηρέψουν όταν μια νύχτα θα φτάσει εκεί ένα καινούργιο αγόρι χωρίς λαλιά, ένας μικρός αυτόχθονας από άγνωστη προέλευση, που όμως δείχνει να έχει ιδιαίτερες δυνάμεις σε σχέση με τα άλλα παιδιά στο μικρό ποίμνιο της Αϊλίν. Στο μοναστήρι θα φτάσει και ένας πολύτιμος Εσταυρωμένος και τότε το νέο αγόρι θα έρθει για πρώτη φορά σε επαφή με τη θέα του Ιησού.
Ο σκηνοθέτης Γουόρικ Θόρντον στήνει μια υπέροχα φωνογραφημένη ηθογραφία χριστιανικής υφής για να αφηγηθεί μια ανορθόδοξη (ειρωνικό…) αυτοβιογραφία μέσα από τις σκόρπιες αναμνήσεις του από την ανατροφή του σε ανάλογο μοναστήρι. Και μέσα από εικόνες μαγικού ρεαλισμού στήνει ένα μινιμαλιστικό φιλμ που τελικά έχει λόγο ύπαρξης. Το μοτίβο που διαπερνά ολόκληρή την ταινία είναι η ανάγκη για συμφιλίωση διαμετρικά αντίθετων πολιτισμών και η γεφύρωση των πολιτισμικών τους εντάσεων. Η ανάγκη για πίστη αλλά και οι αμφιβολίες απέναντι σε αποκαλυπτικές εικόνες των ανθρώπινων αγωγών της Θείας Χάρης βαθμιαία μετατρέπουν τους χαρακτήρες σε αρχέτυπα ενός ιδεατού μέλλοντος. Η Κέιτ Μπλάνσετ είναι υπέροχη στον ρόλο της καλόγριας που αισθάνεται συνισταμένη του χώρου της τόσο με τη γεωγραφική όσο και με την ανθρωπολογική έννοια. Η μοναχή θα κλονιστεί από το αποκαλυπτικό δέος του μικρού απέναντι στον Εσταυρωμένο κι αυτό θα πυροδοτήσει ένα νέο πνευματικό ξεκίνημα αναζήτησης. Ο σκηνοθέτης προφανώς και δεν διαθέτει το φιλοσοφικό βάρος και την εσωτερικότητα ενός Πίτερ Γουίαρ για να αποτυπώσει την αγωνία επαγρύπνησης, σκεπτικισμού και θρησκευτικού επαναπροσδιορισμού και να δείξει πώς ο άνθρωπος μπορεί να προχωρήσει εμπρός. Στέκεται λοιπόν λίγο περισσότερο στα υπέροχα χρώματα και στην επιφανειακή σύγκρουση ανάμεσα στο δόγμα και στην αρχέγονη κατανόηση του κόσμου που φέρουν οι αυτόχθονες.
Μια αθώα καλόγρια απέναντι στο ανείπωτο κακό
Ασπιλη (Immaculate) **
Σκηνοθεσία: Μάικλ Μόχαν
Πρωταγωνιστούν: Σίντνεϊ Σουίνι, Σιμόνα Ταμπάσκο, Άλβαρο Μόρτε
Μια αφοσιωμένη καλόγρια αναλαμβάνει με νέα θέση σε ένα ιταλικό μοναστήρι. Σύντομα όμως θα διαπιστώσει ότι το νέο της σπίτι κρύβει θανάσιμα μυστικά και σατανικές απειλές.
Η «Άσπιλη» θα μπορούσε να είναι ένα περήφανο δημιούργημα της nunsploitation παράδοσης (ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού με καλόγριες), στην οποία ανήκουν το αδιανόητο «The Devils» (1971) του Κεν Ράσελ, το πολωνικό «Mother Joan of the Angels» (1961) ή το εξαιρετικά υποτιμημένο «Dark waters» (1993). Το είδος του nunsploitation ευδοκίμησε και στο ιταλικό giallo με ταινίες τρόμου όπως το «Killer nun» (1979) του Τζούλιο Μπερούτι. Ο σκηνοθέτης Μάικλ Μόχαν, όπως είχε δείξει και την προηγούμενη ταινία του, το άχαρο και άγευστο «The voyeurs» (πάλι με πρωταγωνίστρια τη Σίντνεϊ Σουίνι), δεν κατέχει τις αρχές του τρόμου και δεν μπορεί εύκολα να χτίσει σασπένς. Εδώ είναι σαφώς πιο βελτιωμένος αλλά και πάλι δεν μπορεί να αξιοποιήσει ένα χιλιοχρησιμοποιημένο οπλοστάσιο ιδεών: υπόγειες κατακόμβες, μαυροφορεμένες γυναίκες που έχουν ορκιστεί αιώνια σιωπή, χειριστικές φιγούρες που γνωρίζουν το απόκοσμα μυστικά του ναού τα οποία δεν πρέπει να μάθει ο έξω κόσμος και, φυσικά, σκιές στο σκοτάδι που χτίζουν τον μεφιστοφελικό τρόμο. Η Σίντνεϊ Σουίνι (της φήμης του «Euphoria») ξέρει ότι δεν θα γίνει ποτέ Ιζαμπέλ Αντζανί στο «Possession» και παίζει αξιοποιώντας τις δυνατότητές της. Κρίμα που δεν έχει έναν σκηνοθέτη ικανό να της δώσει την ώθηση που χρειάζεται και να πετύχει τη μετάβαση από μια χαμηλοβλεπούσα γυναίκα σε άγριο πλάσμα που θα σπάσει την ομερτά και θα πάρει απαντήσεις. Η ταινία βέβαια μπορεί να υποφέρει από αδέξια σκηνοθεσία, αλλά τουλάχιστον δεν ολισθαίνει στον φασαριόζικο, παιδαριώδη τρόμο των δύο ταινιών του «The nun» που πρόσφατα χάλασαν κόσμο στα multiplex. Η «Άσπιλη» τοποθετεί τη ρίζα του κακού στις ψυχές των ανθρώπων και όχι στους δαίμονες που απειλούν τους ζωντανούς και σε εξορκισμούς. Και σαν κερασάκι στην τούρτα, τα τελευταία 15 λεπτά της ταινίας αποτελούν μια ένοχη απόλαυση που θα μνημονεύουμε για πολύ καιρό.
Ο Μάικλ Κίτον ξεχνάει το χρέος του σκηνοθέτη
Το χρέος του εκτελεστή (Knox goes away) *1/5
Σκηνοθεσία: Μάικλ Κίτον
Πρωταγωνιστούν: Μάικλ Κίτον, Αλ Πατσίνο, Mάρσια Γκέι Χάρντεν
Ενας εκτελεστής που πάσχει από άνοια, ο Τζον Νοξ, κάνει αγώνα με τον χρόνο για να τα έχει καλά με τη συνείδησή του προτού η μνήμη του τον προδώσει. Λίγο πριν τον δούμε στο σίκουελ του «Σκαθαροζούμη» ο Μάικλ Κίτον περνάει πίσω από την κάμερα για να αυτοσκηνοθετηθεί στον ρόλο ενός πληρωμένου δολοφόνου που εξαιτίας του επιθετικού αυτοάνοσου σύντομα δεν θα είναι σε θέση να θυμάται όχι μόνο τις αποστολές του αλλά και τις καθημερινές του λειτουργίες. Όταν ο Νοξ τα κάνει θάλασσα σε μια αποστολή που φαινομενικά ήταν εύκολη, αφήνοντας πίσω τρία πτώματα αντί για ένα, παίρνει την απόφαση να βάλει σε τάξη τις εκκρεμότητες που του έχουν απομείνει πριν να είναι αργά. Μέχρι που ο αποξενωμένος γιος του (Τζέιμς Μάρσντεν) ζητάει τη βοήθειά του καθώς σκότωσε έναν άνθρωπο και έχει μπλέξει άσχημα. Ο Νοξ πρέπει τώρα να προσθέσει στη λίστα των υποθέσεων και τη διάσωση του γιου του από τα χέρια του νόμου μέσα από ένα περίπλοκο σχέδιο που δυσκολεύει λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης της κατάστασής του.
Το «Χρέος του εκτελεστή» δεν ακολουθεί τον δρόμο του νουάρ ή του crime story της pulp φαντασίας, αλλά εξαντλείται στις αρσενικές, μάτσο εμμονές ενός μοναχικού ανθρώπου. Ούτε η Μάρσια Γκέι Χάρντεν ως πρώην σύζυγός του αλλά ούτε και ο Αλ Πατσίνο ως πρώην κλέφτης και αξιόπιστος φίλος του καταφέρνουν να διασώσουν αυτό το δραματάκι και να διώξουν από πάνω του αυτό το (ενοχλητικό) τηλεοπτικό άρωμα.
Πλοκάμια και μάγκες
Το μινόρε *
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Κουτσολιώτας
Πρωταγωνιστούν: Νταβίντε Τούτσι, Δάφνη Αλεξάντερ, Μαρία-Νεφέλη Δούκα
Μια μυστηριώδης ομίχλη θα καλύψει ένα ελληνικό λιμάνι που είναι γεμάτο από μουσική και γλέντια. Αλλόκοτα όντα θα μπουν στο μυαλό των ανθρώπων μέσα από φρικτούς εφιάλτες με σκοπό να τους τραβήξουν στη θάλασσα μαγνητισμένους. Μια παρέα ρεμπετών και ένας λεβέντης ναύτης, μεταξύ άλλων, θα αντισταθούν στους εισβολείς για να σώσουν το χωριό. Στην ταινία του Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα οι διπλοπενιές, οι ζεϊμπεκιές και το τσαγανό του Έλληνα είναι το αντίδοτο απέναντι στα γιγάντια πλοκάμια που μοιάζουν βγαλμένα από τη φαντασία του Λάβκραφτ και τον τερατώδη ονειρόκοσμο των Κθούλου. Το προτέρημα του «Μινόρε» είναι ότι διαλαλεί με περηφάνια τη μεταμεσονύκτια b-movie φύση του (δεν έχει η εγχώρια παραγωγή πολλά τέτοια εγχειρήματα) αλλά και την αγάπη των συντελεστών για το σινεμά του φανταστικού. Μέχρι εκεί αξίζει κάθε έπαινο και χειροκρότημα. Αυτό που δεν μπορεί να κρυφτεί κάτω από το χαλάκι του μεταμοντερνισμού είναι ότι πρόκειται για μια μικρού μήκους ταινία που τεντώθηκε αδικαιολόγητα σε διάρκεια για να γνωρίσει διανομή ως μεγάλου μήκους. Το αποτέλεσμα είναι να ξεχειλώνουν οι νεκροί χρόνοι και η αφήγηση να πάσχει σοβαρά από έλλειψη ρυθμού. Οι ιδέες, όσο και να απλωθούν, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ανάγκη για μια στιβαρή αφήγηση και στην περίπτωση αυτή το αιφνιδιαστικό στοιχείο της ασυνήθιστης μυθολογίας ξεφτίζει από πολύ νωρίς. Αυτό που κρατάμε απ’ το «Μινόρε» είναι η χειροποίητη γοητεία ορισμένων σκηνών και η σοβαρή προσπάθεια στα οπτικά εφέ, που φαίνεται ότι έχουν γίνει με μεράκι και αληθινή αγάπη για το είδος.
