Η μεταφορά της ζωντανής του τέχνης σε ένα documentation από τον ίδιο ως μοντέρ και ολόκληρων αμοντάριστων
παραστάσεων, που έχει κινηματογραφήσει ο Γιώργος Λάνθιμος.
Ο σπουδαίος καλλιτέχνης συζήτησε μαζί με δημοσιογράφους με αφορμή τη φετινή του παρουσία στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, όπου, πέρα από το σχέδιο της φετινής αφίσας και την εγκατάσταση «Inside», έδειξε τις αποκατεστημένες μικρού μήκους δημιουργίες του «Nowhere» και «Primal Matter», όπως και το ντοκιμαντέρ «Η καρδιά του Ταύρου» σε σκηνοθεσία της Εύας Στεφανή.
Προτού μας αναλύσει τα καλλιτεχνικά του σχέδια, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου αναφέρθηκε εκτενώς στην επίθεση που δέχθηκαν δύο διεμφυλικά άτομα στην πλατεία Αριστοτέλους λέγοντας: «Δεν έχει νόημα να μιλάμε για τέχνες και φεστιβάλ χωρίς να πούμε ότι υπάρχει κάτι το οποίο βράζει σε ολόκληρο τον κόσμο και δεν έχει να κάνει μόνο με την ομοφοβία. Δεν καταλαβαίνω γιατί τα νέα παιδιά αντιδρούν βίαια, είτε απέναντι στις γυναίκες είτε σε οτιδήποτε τους φαίνεται διαφορετικό». Αναλύοντας την queer ταυτότητα και τα παραδοσιακά πρότυπα της ελληνικής οικογένειας, είπε: «Υπάρχει μια ειδική αντίληψη για τον ανδρισμό, η οποία έχει αποθησαυριστεί από σπουδαίους άνδρες ομοφυλόφιλους καλλιτέχνες όπως ο Παζολίνι και ο Τσαρούχης, που αυτήν την ειδική ανδρική υπόσταση ερωτεύτηκαν, η οποία έχει και χίλια καλά, αλλά εμπεριέχει και βίαιες συμπεριφορές που πρέπει να τις αφήσουμε πίσω». Στη συνέχεια, αναλύοντας τον ρόλο ενός φεστιβάλ σε σχέση με αυτές τις ομοφοβικές επιθέσεις, ο Δ. Παπαϊωάννου είπε: «Ένα φεστιβάλ κάνει αυτό που πρέπει και όποιος θέλει έρχεται και το βλέπει, και οι καλλιτέχνες κάνουν αυτό που θέλουν. Και το κοινό θα δει αυτό που θέλει. Δεν θα αναγκάσουμε κανέναν να εκπαιδευτεί ως προς οτιδήποτε».
Γιατί εκφράζονται με βία τα παιδιά μας; Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με το αν το queer είναι μόδα, απάντησε: «Ναι, είναι μόδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι ουσία. Δεν είναι ή το ένα ή το άλλο. Είμαι απολύτως αντίθετος με τον τρόπο που τίθεται αυτό το ερώτημα. Ναι, είναι μόδα, θα περάσει, είναι ουσία, και θα μείνει. Υπάρχει μια ολόκληρη θεωρία σχετικά με το πώς τα queer ζητήματα και τα identity politics έχουν γίνει ένα είδος πολιτικής ατζέντας που είναι ενάντια στις συντηρητικές πολιτικές, και αυτό είναι λίγο άδικο. Είναι ωραίο τα πράγματα να προχωρούν προς τα μπρος, αλλά δεν είναι ωραίο να σε χρησιμοποιεί κανένας, να χρησιμοποιεί τα δικαιώματά σου για να προωθήσει από τη δίπλα πόρτα μια άλλου τύπου ατζέντα. Το πρόβλημα είναι, γιατί εκφράζονται με βία τα παιδιά μας; Και να συγκεντρωθούμε στο θετικό: Είναι απόλυτα φυσιολογικό να αισθανόμαστε έκπληκτοι με την εξέλιξη που έγινε τα τελευταία 20 χρόνια, εμείς που γεννηθήκαμε σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον. Πρέπει να χαιρόμαστε. Πάμε καλύτερα, αλλά ακόμη δεν είμαστε εκεί που πρέπει», ενώ κλείνοντας δήλωσε: «Δεν θέλω να πάρω θέση δημόσια για την ελληνική οικογένεια, για το τι κάνει και πώς μεγαλώνει τα αγόρια της. Απλώς θέλω να σας αποστρέψω από τη γενικότητα της ομοφοβίας που δεν λέει τίποτα για τη βίαιη αντιμετώπιση».
Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου έκλεισε το πρώτο μέρος λέγοντας ότι η επικαιρότητα τον απασχολεί ως πολίτη, αλλά δεν τον ενδιαφέρει να αποτυπωθεί άμεσα στο καλλιτεχνικό του έργο, καθώς είναι βιωματικός καλλιτέχνης και χρειάζεται καιρό για να αφομοιώσει τις εμπειρίες.
Αποκάλυψε επίσης ότι τον απασχολεί η μεταφορά της ζωντανής του τέχνης σε ένα documentation από τον ίδιο ως μοντέρ, μια διαδικασία που θα οδηγήσει σε σε μία σπονδυλωτή ταινία, που θα παραδώσει ελεύθερα στο Διαδίκτυο. Όπως μας είπε, περνάει ατελείωτες ώρες μοντάροντας στον υπολογιστή, δηλαδή επαναχορογραφώντας τα πράγματα που έχει φτιάξει. Χαρακτηριστικά είπε: «Το μοντάζ είναι πραγματική χορογραφία. Συχνά στις παραστάσεις μου σερβίρω πολλά πράγματα ταυτόχρονα στο ανθρώπινο μάτι για να διαλέγει. Κι όταν έρχεται η ώρα να μοντάρει κανείς, πρέπει να κάνει τις επιλογές του, είτε είναι μεσαία, κοντινά πλάνα, είτε άλλες γωνίες και, φυσικά, να κάνει αξιολόγηση. Να πάρει τολμηρές αποφάσεις για το πώς θα καθοδηγήσει το βλέμμα του θεατή. Με συναρπάζει αυτό. Το πώς ένα ζωντανό θέαμα γίνεται documentation για να μείνει αφού πεθάνει η παράσταση, παραμένει ένα άλυτο κινηματογραφικό πρόβλημα. Πώς γίνεται να είναι το documentation ενός ζωντανού γεγονότος ένα έργο τέχνης από μόνο του χωρίς να είναι βαρετό; Αν προλάβω, πριν τελειώσει και η ζωή μου, θέλω να παραδώσω προσωπικά το αρχείο μου, όπως θέλω να το βλέπει ο μελλοντικός νέος που θα ασχολείται με την αρχαιολογία του θεάματος».
Συγκεκριμένα, αποκάλυψε ότι ο Γιώργος Λάνθιμος έχει κινηματογραφήσει ολόκληρες παραστάσεις του, όπως τη «Μήδεια», τον «Δράκουλα», την «Ανθρώπινη Δίψα» και την «Καταιγίδα», που βρίσκονται στο αρχείο αμοντάριστες και θα αποτελέσουν μέρος αυτής της ολοκληρωμένης καταγραφής του έργου ζωής. Σχετικά με την αγάπη του για το σινεμά, ο Δ. Παπαϊωάννου είπε: «Ένα από τα πράγματα που θα μετανιώσω στο νεκροκρέβατό μου είναι το ότι δεν έκανα σινεμά. Όσα έχω κάνει, ζωγραφική, κόμικ, θεάματα, είναι το ίδιο, είναι ένα μάτι που βλέπει: το μάτι του ζωγράφου».
