Ο συγγραφέας-φαινόμενο Ρομπέρτο Μπολάνιο «έφυγε» νωρίς· το 2003, στα πενήντα του. Η δυσλειτουργία του ήπατος τον ταλαιπωρούσε τουλάχιστον δέκα χρόνια, ενώ ήταν πολύ κοντά στη σειρά αναμονής για μεταμόσχευση. Εκ των πλέον επιδραστικών λογοτεχνών της σύγχρονης Λατινικής Αμερικής, μεταναστεύει στα δεκατρία του οικογενειακώς στο Μεξικό. Επιστρέφει το 1973 με την κυβέρνηση του σοσιαλιστή Αλιέντε. Τον προλαβαίνει το χουντικό πραξικόπημα. Συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Απελευθερώνεται και ταξιδεύει ξανά στο Μεξικό. Εκεί αναδεικνύεται σε enfant terrible, σε λογοτεχνικό προβοκάτορα, καθώς εισέβαλλε σε διάφορες λογοτεχνικές συναντήσεις ως ταύρος σε υαλοπωλείο! Το 1978 βρίσκεται στην Ισπανία, σε μια μικρή πόλη της Καταλονίας, όπου και παντρεύεται. Για να επιβιώσει δουλεύει σε κατασκηνώσεις, πλένει πιάτα και μαζεύει σκουπίδια. Σκληρή εργασία την ημέρα, γράψιμο το βράδυ. Αν και ξεκίνησε με ποίηση, τον κέρδισε η πεζογραφία, για να γίνει ευρύτερα γνωστός λίγα χρόνια πριν την τελευτή του. Καίτοι απεχθανόταν τα βραβεία, κέρδισε πολλά, αρκετά εκ των οποίων μετά το 2003.
Η «Νυχτωδία της Χιλής» (Εκδόσεις Άγρα), σε μετάφραση και επιμύθιο Κρίτωνα Ηλιόπουλου, κυκλοφόρησε στη Χιλή το 2000 και είναι το πρώτο βιβλίο που βγήκε στα αγγλικά και τον έκανε ευρύτερα γνωστό, κομίζοντας επαινετικά σχόλια επώνυμων λογοτεχνών, όπως η Σούζαν Σόνταγκ. Στη γλώσσα μας έχουν εκδοθεί 14 έργα του. Η αφήγηση δεν είναι ποτέ γραμμική. Στη βασική ιστορία προστίθενται διάφορα μικροεπεισόδια σε μια «υπορεαλιστική» ατμόσφαιρα. Με εκλεκτικές συγγένειες με τον Μπόρχες αλλά και με τον Μπρετόν, τους καταστασιακούς, τους ντανταϊστές κ.ά., ο Μπολάνιο έφερε πολλές ανατροπές στη λογοτεχνία όπως διαμορφώθηκε στα τέλη του 20ού αιώνα.
«Πεθαίνω τώρα, αλλά έχω πολλά ακόμα να πω»: Ο Χιλιανός ιερέας Σεμπαστιάν Ουρρούτια Λακρουά αργοσβήνει στο κρεβάτι του, ενώ νιώθει την ανάγκη να εξομολογηθεί για τις αμαρτωλές πράξεις του. Μέτριος ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας, μέλος της αντιδραστικής οργάνωσης Opus Dei, τριγυρίζει στους λογοτεχνικούς κύκλους της χώρας του και έρχεται σε επαφή με διανοούμενους, όπως ο Νερούδα. Στους κύκλους των λογοτεχνών μιλάνε για τη μεγάλη τέχνη, κλείνουν, όμως, τα μάτια στην άκρατη βία της δικτατορίας. Το Καθολικό Πανεπιστήμιο τον στέλνει σε αποστολή στην Ευρώπη με την υποχρέωση να βρει τρόπο καθαρισμού από τις κουτσουλιές των περιστεριών στα μάρμαρα της εκκλησίας! Βλέπει ασυγκίνητος πως τα οικόσιτα γεράκια κατασπαράζουν τα σύμβολα της ειρήνης και επιστρέφει για να κάνει μαθήματα Μαρξισμού σε πρωτοκλασάτα στελέχη της Χούντας, εις εκ των οποίων ο Πινοσέτ.
Σαρκαστικός, χειμαρρώδης, ο συγγραφέας σατιρίζει τους μεγάλους των γραμμάτων και τον τρόπο που επιβάλλονται στους νέους συγγραφείς, όπως και τις σχέσεις τους με το εκάστοτε κατεστημένο. Προηγουμένως ο Μπολάνιο είχε κυκλοφορήσει το σπουδαίο «Φυλαχτό» για το λατινοαμερικάνικο 1968 και τη σφαγή των φοιτητών στην Πόλη του Μεξικού. Και είναι στο φινάλε που αναφέρει μια νύχτα στη βίλα της ποιήτριας Μαριάνα Καγέχας και του Αμερικανού συζύγου της Μάικλ Τάουνλεϊ -και οι δυο πράκτορες της CIA-, στο υπόγειο της οποίας συνέβαιναν φρικωδίες με τα βασανιστήρια των πολιτικών κρατουμένων. Και όπως γράφει στο τέλος ο Μπολάνιο, «Όλη η λογοτεχνία, κατά μία έννοια, είναι πολιτική λογοτεχνία».
INFO
Ρομπέρτο Μπολάνιο
«Νυχτωδία της Χιλής»
Εκδόσεις Άγρα
Σελίδες: 192
Τιμή: 14,40 ευρώ
