Ο συνθέτης Γιώργος Καγιαλίκος μάς έχει συνηθίσει στο πολύ υψηλό επίπεδο των δισκογραφικών εργασιών του. Το τελευταίο album του «Δοξάζοντας το τώρα» όμως, ενώ διατηρεί αυτό το επίπεδο, διαφοροποιείται κατά πολύ από τα προηγούμενα, καθώς αφενός για πρώτη φορά το ύφος είναι σχεδόν ροκ και αφετέρου όλα τα τραγούδια τα ερμηνεύει ο ίδιος. Συνομίλησα μαζί του για το τι προκάλεσε τη δημιουργία αυτού του δίσκου αλλά και για το τι σηματοδοτεί τόσο για τον ίδιο όσο και για το ακροατήριο του.
Είναι σαφώς ένα δίσκος διαφορετικός από όσους έχεις κάνει μέχρι τώρα. Πριν από όλα, πώς αποφάσισες μετά από τόσες εργασίες στις οποίες μελοποίησες στίχους του Δημήτρη Λέντζου και άλλων στιχουργών και ποιητών να γράψεις για πρώτη φορά -αν δεν κάνω λάθος- ο ίδιος κάποιους από τους στίχους;
Κάθε φορά που γράφω μουσική προσπαθώ να κάνω κάτι που να εισάγει νέα στοιχεία ως παραλλαγή ή εξέλιξη των προηγούμενων εργασιών μου.
Στίχους δεν γράφω συχνά, αλλά δεν είναι και η πρώτη φορά. Σε αυτόν τον δίσκο υπογράφω και ως στιχουργός δύο από τα δέκα τραγούδια, ενώ στα υπόλοιπα μελοποίησα στίχους των Λίνας Δημοπούλου, Γιάννη Ευθυμιάδη, Ιφιγένειας Κορολόγου, Πόλυ Κυριάκου, Δημήτρη Λέντζου, Ηλία Μάστορη και Απόστολου Στάικου.
Φαντάζομαι ότι και άλλοι/ες θα ήθελαν να σου κάνουν την επόμενη ερώτηση: μετά από τόσες συνεργασίες με εκλεκτούς/ές ερμηνευτές/ιες γιατί απροσδόκητα αυτή τη φορά ανέλαβες ο ίδιος την ερμηνεία;
Το 2011, όταν ο Νίκος Κυπουργός με σύστησε δισκογραφικά με το «Εννέα κρυμμένα τραγούδια», ερμήνευσα όλα τα τραγούδια πλην ενός, στο οποίο μου χάρισε τη φωνή της η Έλλη Πασπαλά. Η αλήθεια είναι πως πέρασαν αρκετά χρόνια και εννέα δίσκοι μέχρι να τραγουδήσω ξανά σε ένα ολόκληρο album. Ήταν όμως κάτι που πάντα το είχα κατά νου και αισθάνομαι πως με αυτόν τον τρόπο κλείνει ένας κύκλος.
Να πω εδώ με την ευκαιρία ότι, χωρίς βέβαια να είσαι τραγουδιστής, η ερμηνεία σου ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για εμένα, γιατί είναι επαρκέστατη και απολύτως κατάλληλη για αυτά τα τραγούδια. Προσπάθησες να τραγουδήσεις με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο ή ύφος, ή απλώς το έκανες αυθόρμητα όπως όταν συνθέτεις ένα τραγούδι;
Ερμηνεύω με την ιδιότητα του δημιουργού, εστιάζοντας κυρίως στο εκφραστικό ύφος και όχι τόσο στην τεχνική αρτιότητα. Όταν τραγουδώ, αφήνω τον εαυτό μου ελεύθερο, και είναι μια ευχάριστη όσο και λυτρωτική εμπειρία μετά την επίπονη και αυστηρή διαδικασία της σύνθεσης, της ενορχήστρωσης και της ηχογράφησης των οργάνων.
Ενα πολύ ιδιαίτερο στοιχείο του album είναι η ενορχήστρωσή του. Όχι μόνο απουσιάζουν εντελώς το μπουζούκι ή οποιοδήποτε άλλο λαϊκό όργανο, αλλά σε όλα τα τραγούδια παίζουν οι ίδιοι τέσσερις μουσικοί, κιθαρίστας, μπασίστας, ντράμερ και, όπως και τις προηγούμενες φορές, εσύ πιάνο. Ήθελες να σχηματίσεις για την ηχογράφηση ένα, άτυπο ή μη, ροκ συγκρότημα;
Ηθελα όλα τα τραγούδια να παιχτούν από μια μπάντα σαν σε ζωντανή ηχογράφηση. Ευτύχησα να συνεργαστώ με τον Μανώλη Τόμπρο στα ντραμς, τον Απόστολο Καλτσά στο μπάσο και τον Κώστα Παρίσση στις κιθάρες. Τους άφησα να παίξουν ελεύθερα κάτω από γενικές οδηγίες, όπως συνήθως συμβαίνει σε ένα συγκρότημα, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προκύψουν ενορχηστρωτικές ιδέες που δεν είναι εύκολο να γραφτούν στο πεντάγραμμο.
Ομως και το συνθετικό ύφος των τραγουδιών συνάδει με αυτό και προφανώς διαφέρει από αυτό των προηγούμενων εργασιών σου, θα έλεγα ότι είναι ό,τι πιο ροκ έκανες ποτέ. Αυτό οφείλεται στο στιχουργικό περιεχόμενο ή/και σε άλλους λόγους;
Οι στίχοι επιλέχθηκαν με σκοπό να γράψω τραγούδια μέσα σε ένα «ηλεκτρικό περιβάλλον» με ροκ στοιχεία. Είναι κάτι που δεν είχα ξαναπαρουσιάσει, αλλά όχι ξένο στα ακούσματα και στην ιδιοσυγκρασία μου. Κατά καιρούς έγραφα σε αυτό το ύφος, απλά τώρα ήρθε η στιγμή να παρουσιάσω κάτι ολοκληρωμένο.
«Δοξάζοντας το τώρα» σημαίνει ότι απορρίπτεις το πριν και αδιαφορείς για το μετά;
Ο τίτλος είναι ένα ειρωνικό σχόλιο για μια κοινωνία που ζει ένα κενό παρόν και δεν διδάσκεται από το παρελθόν, αλλά και ένα σήμα κινδύνου για τα χειρότερα που έπονται.
Πάντα ανάμεσα στους στίχους που επέλεγες να μελοποιήσεις υπήρχαν και κάποιοι με κοινωνικό/πολιτικό περιεχόμενο, αλλά αυτός αναμφίβολα είναι ο πιο αμιγώς πολιτικός δίσκος σου, έτσι δεν είναι; Από πού προήλθε λοιπόν, όχι τόσο και μόνο η έμπνευση, αλλά το κίνητρο για αυτά τα τραγούδια;
Ναι, είναι ένας δίσκος με ξεκάθαρο πολιτικό και κοινωνικό χαρακτήρα. Αν πάμε πίσω στο 2014, θα έλεγα πως ένας επίσης πολιτικός δίσκος, όσο και αν ακούγεται παράξενο, ήταν το «Και εσείς καλύτερα» με τραγούδια για παιδιά στα οποία είχα γράψει τη μουσική αλλά και τους στίχους. Εν δυνάμει όλα τα τραγούδια μπορούν να είναι και πολιτικά ανάλογα με το βάθος των στίχων και των πολλαπλών αναγνώσεων που μπορούν να έχουν. Το κυρίως κίνητρο για αυτό το album ήταν η πρωτόγνωρη κοινωνική κατάσταση που όλοι και όλες βιώσαμε τα τελευταία χρόνια.
Θα έλεγες ότι είναι και ένας οργισμένος δίσκος; Πέρα όμως και από αυτό, τι σε ενοχλεί αλλά και σε πληγώνει, ίσως, στην πολιτική και κατά προέκταση στην κοινωνία της χώρας μας;
Θα έλεγα πως είναι ένας αιχμηρός δίσκος, όπου κάθε στιχουργός περιγράφει εικόνες μιας σκληρής πραγματικότητας στην οποία ζει η συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας. Αυτό που προβληματίζει είναι ότι ένα μεγάλο κομμάτι της παρατηρεί μουδιασμένο μια παράλογη καθημερινότητα.
Περίμενες κάτι από τις δύο, τελικά, διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις και τι έχεις να πεις για τα πεπραγμένα της νέας κυβέρνησης;
Η αλήθεια είναι πως δεν περίμενα να έχει τόση μεγάλη επιτυχία η προπαγάνδα των μέσων ενημέρωσης που έχει με το μέρος της η κυβέρνηση. Αυτό δείχνει πως ως πολίτες ακόμα δεν έχουμε αποκτήσει αντισώματα σε αυτή την παλιά πρακτική. Νομίζω πως η κοινωνία κακοποιήθηκε σε όλα τα επίπεδα.
Αισιοδοξείς ή όχι για το μέλλον της Ελλάδας και το δικό μας; Από ποιους παράγοντες θεωρείς κυρίως ότι εξαρτάται το να προχωρήσουμε προς κάτι έστω λίγο καλύτερο;
Οχι, δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος. Οι αλλαγές απαιτούν συγκρούσεις και θυσίες, και ο περισσότερος κόσμος είτε φοβάται να συγκρουστεί είτε το θεωρεί μάταιο. Άνθρωποι με πολιτισμικά και επιστημονικά οράματα πάντα θα δείχνουν τον δρόμο για ένα καλύτερο αύριο, και αυτό που χρειάζεται είναι να συνταχθεί μαζί τους μια κοινωνία του θάρρους και όχι του φόβου.
Θα έλεγα ότι αυτή τη φορά όχι μόνο αξίζει αλλά είναι και πιο εύκολο από κάθε προηγούμενη να παρουσιάσεις ζωντανά αυτή την εργασία στην ολότητα της και όπως ακριβώς το θέλεις. Προγραμματίζεις, λοιπόν, κάποιες εμφανίσεις τη χειμερινή σεζόν;
Το φθινόπωρο θα γίνει παρουσίαση του δίσκου με όλους τους μουσικούς που έπαιξαν επί σκηνής. Προγραμματίζω ήδη και κάποιες εμφανίσεις, στις οποίες θα παρουσιάσω αποσπάσματα από το σύνολο τής μέχρι τώρα διαδρομής μου.
Και καθώς είσαι και παραγωγικότατος, ποια είναι τα προσεχή σχέδιά σου; Θα υπάρξει ίσως και άλλος δίσκος φέτος;
Είμαι στο στούντιο για έναν δίσκο που καθυστέρησε να ολοκληρωθεί λόγω της πανδημίας. Ευελπιστώ να είναι έτοιμος στις αρχές της επόμενης χρονιάς.
Ακούραστος ο Γιώργος Καγιαλίκος, συνηθίζει να προσθέτει, ποσοτικά, υφολογικά και ποιοτικά, στο ήδη πολύ σημαντικό έργο του.
