Στα παιδικά του χρόνια, στην Ιεράπετρα, υπήρχε μόνο ένα ραδιοφωνάκι και το μεράκι της μητέρας του για τη μουσική. Το άνοιγε κάθε μέρα, ώρες πολλές. Έπιανε μόνο έναν-δύο σταθμούς και κάποιους αραβικούς, στα βραχέα. Ο σταθμός που άκουγε πολύ ο μικρός Νίκος έπαιζε κρητική μουσική, είτε με το μουσικό ιδίωμα του Λασιθίου είτε από την ευρύτερη κρητική παράδοση: Ξυλούρη, Μουντάκη, Σκορδαλό ή συνθέτες όπως ο Γιάννης Μαρκόπουλος.
Ενώ μάθαινε κιθάρα και αρμόνιο στο τοπικό ωδείο, η μητέρα του τον έγραψε και σε μια παιδική χορωδία. Τα μαθήματα σταμάτησαν όμως λόγω έλλειψης δασκάλων. Στην εφηβεία ο Νίκος άκουγε heavy metal και ξένο rock μέσω ενός παιδικού του φίλου, του Βασίλη, που είχε πικάπ και πολλούς δίσκους. Μαζί με τον Τάκη και τον Γιάννη έφτιαξαν το πρώτο τους συγκρότημα. Στην αρχή ξεκίνησαν με μια κιθάρα με δύο χορδές και με κάτι τάπερ για ντραμς.
Το δίλημμα
Στα 15 του χρόνια πια αποφάσισε ότι η μουσική ήταν πολύ σημαντική για τη ζωή του. Τελειώνοντας το σχολείο, στα 18, ανέβηκε στην Αθήνα για μουσικές σπουδές. Ήρθε σε επαφή με πολλά είδη μουσικής: τζαζ, κλασική, ρεμπέτικα, σμυρναίικα και άλλες παραδοσιακές μουσικές, από την Ελλάδα και όχι μόνο. Υπήρξε τυχερός, γιατί είχε δασκάλους σπουδαίους μουσικούς, όπως οι Χάρης Λαμπράκης, Omer Erdogdular, Γιώτης Σαμαράς, Θανάσης Κουμεντέρης, Παναγιώτης Αδάμ, Ιωσήφ Παπαδάτος, Βασίλης Φόστερ.
Παρ’ όλο που από παιδάκι θυμάται τον εαυτό του μέσα στις καλαμιές να κόβει καλάμια προσπαθώντας να φτιάξει φλογέρα, το πρώτο όργανο που αποφάσισε να μάθει ήταν η κιθάρα. Το νέι το άκουσε για πρώτη φορά σε μια συναυλία του Ross Daly στην Κρήτη. Τότε που δεν υπήρχε το Ίντερνετ, δεν ήταν εύκολο να βρει ένα νέι. Μέχρι που, τέσσερα χρόνια μετά, μπαίνοντας σε ένα μουσικό κατάστημα για ν’ αγοράσει χορδές, βρέθηκε για πρώτη φορά μπροστά σε ένα νέι. Κι επίσης μπροστά στο δίλημμα να πάρει το όργανο αυτό που τόσο τον είχε μαγέψει ή να... «κάτσει στ’ αυγά του» - μια και τότε ετοιμαζόταν για πτυχίο κλασικής, τζαζ κιθάρας και ανώτερων θεωρητικών.
Όταν άρχισε να εργάζεται σαν μουσικός, βρέθηκε ακόμα πιο κοντά στην κρητική παράδοση και συνεργάστηκε με Κρητικούς καλλιτέχνες. «Η σχέση μου με την Κρήτη και τη μουσική της, την οποία άκουγα μεγαλώνοντας, με έχει επηρεάσει πολύ. Αν δεν το εξέφραζα σ’ αυτό που κάνω, δεν θα ήμουν απόλυτα ειλικρινής. Πιστεύω ότι κάποιος που ψάχνει την ταυτότητά του μέσα από την τέχνη αναπόφευκτα θα αντλήσει την έμπνευσή του από τα βιώματά του» αναλογίζεται ο Νίκος.
Ιδανικές συνεργασίες
Περισσότερα από είκοσι χρόνια πια, ο Νίκος Παραουλάκης αισθάνεται τυχερός που ζει απ’ αυτό το οποίο αγαπάει πιο πολύ, συμμετέχοντας σε συναυλίες, ηχογραφήσεις δίσκων, κάνοντας μαθήματα και καλούς φίλους ή συνεργάτες. Ανάμεσα σε άλλους πολλούς, τα μέλη του Polis Ensemble. Ένας απ’ αυτούς, ο Αλέξανδρος Καψοκαβάδης, επέμεινε ότι έπρεπε να τον συναντήσω και να σας τον συστήσω.
Ο Νίκος έχει συνεργαστεί συναυλιακά και δισκογραφικά με μερικούς από τους πιο σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες. Ανάμεσά τους κάποιοι κορυφαίοι της εγχώριας σκηνής: Ελένη Καραΐνδρου, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Σωκράτης Μάλαμας, Χάρις Αλεξίου, Νίκος Ξυδάκης, Ελένη Βιτάλη, Διονύσης Τσακνής, Λουδοβίκος των Ανωγείων, Αντώνης Απέργης, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Haig Yazdjian, αλλά και η Marta Sebestyen από την Ουγγαρία.
Του αρέσει να παίζει και να γράφει μουσική και θεωρεί πως κάθε μουσικός είναι και ένας δημιουργός. Ακόμα κι αν παίζει μια εξ ολοκλήρου γραμμένη σύνθεση, αυτός, με τον ήχο και την ερμηνεία του, της δίνει ψυχή, γιατί «χωρίς τον μουσικό, οι νότες θα ήταν όμορφα σχεδιάκια στο χαρτί».
«Από το φως και το σκοτάδι»
Το «Από το φως και το σκοτάδι», σε στίχους του Δημήτρη Παπαχαραλάμπους, ήταν ο πρώτος προσωπικός του δίσκος. Σ’ αυτόν υπέγραφε εξ ολοκλήρου τη μουσική. Τα περισσότερα τραγούδια ήταν γραμμένα από παλιά. Ακούγοντάς τα μετά, διαπίστωσε ότι συνέχιζαν να του αρέσουν. Και πήρε την απόφαση.
Πρόκειται για έναν δίσκο πολυσυλλεκτικό, για όλα τα γούστα. Από έντεχνα, με τις φωνές του Αλκίνοου Ιωαννίδη, του Απόστολου Ρίζου ή του Φώτη Σιώτα, έως και λαϊκά, με τη Ζωή Βεργάκη και τη Μαρία Φασουλάκη, ή και τραγούδια με έντονο το κρητικό στοιχείο, που ερμηνεύουν ο Μανώλης Λιδάκης και η Μαρία Κώτη. Διαφορετικού ύφους συνθέσεις, με διαφορετικούς ερμηνευτές. Ο καθένας με το δικό του τραγούδι, που δεν μοιάζει σε ύφος με τα άλλα του δίσκου. «Είναι σαν τα παιδιά. Μπορεί να έχουν τους ίδιους γονείς, αλλά το καθένα απ’ αυτά έχει τη δική του αυτόνομη ζωή και τον δικό του ιδιαίτερο χαρακτήρα».
Με τον στιχουργό Δημήτρη Παπαχαραλάμπους ήρθαν σε επαφή μέσω του Μάλαμα. Ο Σωκράτης είχε συνεργαστεί μαζί του στον δίσκο «Δρόμοι» κι αφού άκουσε κάποιες μουσικές που είχε γράψει ο Νίκος, του πρότεινε να του φέρει καλούς στίχους για να δοκιμάσει να γράψει τραγούδια. Έτσι κάποια στιγμή, το 2011, του έδωσε ένα ντοσιέ με στίχους του Δημήτρη. Γνωρίστηκαν έπειτα από μήνες, ενώ ο Νίκος είχε ήδη γράψει τη μουσική για αρκετά κομμάτια. «Βρήκαμε πολλά που μας ενώνουν, γίναμε φίλοι, ταιριάξανε τα γούστα μας και αποφασίσαμε να κάνουμε τον δίσκο».
Ακούγοντας το «Από το φως και το σκοτάδι» είναι φανερές οι επιρροές από την ελληνική παράδοση με την οποία συνδέθηκε βιωματικά. Παράλληλα, ο Νίκος ανακάλυψε πολλές μουσικές που τον συγκινούν από τις παραδόσεις και άλλων χωρών. Μέσω του νέι -παραδοσιακού οργάνου της Ανατολής- ασχολήθηκε με τις μουσικές της ανατολικής Μεσογείου.
Ο τίτλος του δίσκου ήταν έμπνευση του Δημήτρη Παπαχαραλάμπους, καθώς υπάρχει στους στίχους του πρώτου τραγουδιού με τίτλο «Πριν», που ερμηνεύουν ο Πάνος Παπαϊωάννου και η Μαρίνα Δακανάλη, «...από το φως και το σκοτάδι έχουν τα πάντα ξεκινήσει». Τους άρεσε ο τίτλος αυτός γιατί εκφράζει τον δίσκο, τη διαδικασία της δημιουργίας «...και τον κόσμο στον οποίο έχει πέσει πολύ σκοτάδι. Είναι ανάγκη να ελπίζουμε σ’ ένα φωτεινότερο μέλλον» ονειροπολεί.
«En Route»: Ένα ταξίδι χωρίς λόγια
Μία συλλογή από μουσικές φωτογραφίες με αρώματα και ηχοχρώματα της ανατολικής Μεσογείου χαρακτηρίζει τις δέκα ορχηστρικές συνθέσεις του ο δημιουργός του «En Route» Νίκος Παραουλάκης
Στη διάρκεια της πολύχρονης διαδρομής του, ο Νίκος Παραουλάκης ακούει, παρατηρεί, γνωρίζει και επικοινωνεί με τους ανθρώπους. Από πολύ μικρό τον γοήτευε όταν άκουγε κάποιον να παίζει ένα μουσικό όργανο. Για τον ίδιο, η μουσική ήταν ο τρόπος του να «μιλάει», χωρίς λόγια, να επικοινωνεί μέσω των ήχων.
Από τα εφηβικά του χρόνια, όποτε ο Νίκος επιστρέφει στην Ιεράπετρα, του αρέσει να πηγαίνει στο απέναντι Γαϊδουρονήσι, να γαληνεύει κάτω από ένα δέντρο. Εκεί μπορεί να προκύψει μια νέα του μουσική από τις χορδές της κιθάρας ή του λαούτου. Στη διάρκεια αυτής της δημιουργικής του πορείας γεννήθηκε το «En Route» (Καθ’ οδόν), το οποίο ολοκληρώθηκε μέσα στην καραντίνα στο προσωπικό του στούντιο.
Το νέο του άλμπουμ είναι μια συλλογή από «μουσικές φωτογραφίες», όπως ο ίδιος λέει, με μουσικές στιγμές απ’ το παρελθόν έως το παρόν. Περιλαμβάνει δέκα ορχηστρικές συνθέσεις, πολλές από τις οποίες τις έχει εμπνευστεί και ηχογραφήσει σε παλιότερες περιόδους, έως και δεκαπέντε χρόνια πριν. Στον δίσκο «En Route» ο Νίκος Παραουλάκης περιγράφει το ταξίδι της ζωής από τη γέννηση, τη ζωή, τον έρωτα, την πορεία μας μέχρι και τον αποχαιρετισμό. Γιατί «ποτέ δεν τελειώνει η μουσική» για τον Νίκο.
Ο Παραουλάκης έγραφε από χρόνια πριν, συχνά έχοντας στον νου έναν φίλο, μία φίλη, ένα μέρος. Το «Alexandra» το αφιέρωσε γραμμένο σε μια κασέτα στον άνθρωπο που υπήρξε τότε η πηγή της έμπνευσής του. Μια αποτύπωση των συναισθημάτων του.
Μετά το φωνητικό σύνολο της αρχής του δίσκου «En Route», το σόλο νέι μας ωθεί στα ρυθμικά 10/8 του «Curcuna minor». Εδώ, ούτι, νέι και πιάνο μαζί με μια φωνή μας «τραγουδούν» μια μελωδία στην οποία συνυπάρχει Ανατολή και Δύση. Νέι, παίζει ο ίδιος, ενώ ούτι, κρουστά, πιάνο και κοντραμπάσο οι Κυριάκος Ταπάκης, Βαγγέλης Καρίπης, Δημήτρης Θεοχάρης και ο Παύλος Σπυρόπουλος.
Έκτο κομμάτι του δίσκου, το «Dance» είναι μια προτροπή, μια προσταγή για χορό. Ο Παραουλάκης παίζει νέι, κιθάρα και cumbus, ένα άταστο μπάντζο που έγινε γνωστό από τον Ara Dinkjian των Night Ark. Δίπλα στον Νίκο, ο Φώτης Σιώτας παίζει βιολί και στα τύμπανα ξεχωρίζει ο Κώστας Αναστασιάδης.
Το «En Route» είναι ένα άλμπουμ γεμάτο από αρώματα και ηχοχρώματα της ανατολικής Μεσογείου. Ένα ταξίδι από το παρελθόν στο παρόν - αποτύπωση συναισθημάτων στη διαδρομή του χρόνου, στο οποίο συμμετέχει μια λαμπρή εικοσάδα φίλων. Στο εξώφυλλο του δίσκου, μέσα σ’ ένα ταλαιπωρημένο μπλε Datsun, ο Νίκος με κατάξανθα μαλλιά κάθεται ανάμεσα στην αδελφή του και στον ηλεκτρολόγο εγκαταστάτη Γιώργο Παραουλάκη, τον πατέρα του, σε μια βόλτα στα Φέρμα, λίγο έξω από την Ιεράπετρα.
«Ο Ρίλκε στην αλληλογραφία του συμβούλευε τον επίδοξο μαθητή του ποιητή να μην ψάχνει κάπου έξω για απαντήσεις στα ερωτήματα για την τέχνη του, παρά να στραφεί μέσα του, να βυθιστεί στον εαυτό του και μόνο τότε θα πάρει τις απαντήσεις που χρειάζεται. Όταν κάτι έχει λόγο ύπαρξης, θα το γνωρίζει χωρίς να χρειάζεται επιβεβαίωση» λέει ο Νίκος Παραουλάκης, που, από μόνος του, είναι σκληρός κριτής σε ό,τι κάνει.
Επιμέλεια: Μαρώ Καβαλιέρου
