Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
16.2°C20.7°C
2 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.2°C17.7°C
1 BF 74%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.0°C18.0°C
2 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.9°C15.9°C
0 BF 55%
Ειρήνη Κίτσιου στην «Α» / Η λογοτεχνία είναι συγχρόνως άμυνα και πάλη
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ειρήνη Κίτσιου στην «Α» / Η λογοτεχνία είναι συγχρόνως άμυνα και πάλη

ΚΙΤΣΙΟΥ

Όπως και ο Τόμας Μπέρνχαρντ, η Ειρήνη Κίτσιου είναι «καταστροφέας ιστοριών». Οι ιστορίες της, παράδοξες και ιδιαίτερα γοητευτικές, κινούνται στο μεταίχμιο ποίησης και πεζογραφίας, φωτίζουν στιγμές της καθημερινότητας με τρόπο πρωτόγνωρο και αναζητούν τους εμπνευσμένους αναγνώστες τους. Με αφορμή, λοιπόν, την τελευταία συλλογή διηγημάτων της «Το Φίδι του Πλίνιου» (εκδόσεις Αντίποδες), η Ειρήνη Κίτσιου ανοίγει το συγγραφικό εργαστήριό της και μιλάει για βιβλία και συγγραφείς, για τις ιστορίες και τις προσδοκίες της.

Τι «εξωφρενικό» έχουν οι ιστορίες σας; Πώς θα περιγράφατε το είδος της λογοτεχνίας που κάνετε;

Την έκφραση «εξωφρενικές ιστορίες» τη χρησιμοποίησα σε ένα διήγημά μου σαν λογοτεχνικό παιχνίδι. Ωστόσο, η λογοτεχνία περιέχει εκ προοιμίου την έννοια του αναξιόπιστου. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό έχει να κάνει όχι με την αλήθεια ή την αναλήθεια, αλλά με τον τρόπο της έκθεσης των πραγμάτων. Πώς αποκρύπτεις δηλαδή και πώς αποκαλύπτεις. Από μέρους μου προσπαθώ να είμαι συνεπής, ό,τι γράφω να ανήκει στον κόσμο της λογοτεχνίας. Τα υπόλοιπα ανήκουν στις αισθητικές θεωρίες.

Έχετε σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες. Βρήκατε εύκολα τον δρόμο σας προς τη συγγραφή; Είχατε συνειδητοποιήσει από μικρή ηλικία την κλίση σας;

Μικρή, Γ΄- Δ΄ Δημοτικού, άρχισα να γράφω ημερολόγια και επιστολές.  Όσοι τις λάβαιναν σχεδόν τις δημοσιοποιούσαν με έναν τρόπο. Τις άφηναν ανοιχτές πάνω στο τραπέζι τους και μπορούσε να τις διαβάσει ο καθένας. Ειδικά στα φοιτητικά χρόνια, έγραφα γράμματα κι ένιωθα όπως αυτοί που επιδίδονται σε θεαματικές αυτοκτονίες.

Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας με λίγα λόγια; Ποιες συναντήσεις, εμπειρίες, διαβάσματα σας έχουν καθορίσει ως άνθρωπο και ως συγγραφέα;

Θα έλεγα ότι είμαι ένας ακούραστος παρατηρητής. Η ανατροφή μου έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δίχως πίεση και καταναγκασμό διαμόρφωση της σκέψης μου. Τα βιβλία κατά κύριο λόγο με ώθησαν στο να αρχίσω να γράφω. Και μπορώ να πω ότι στην πορεία των διαβασμάτων μου ο πρώτος καθοδηγητής μου υπήρξε η Φιλοσοφία. Αυτή με οδήγησε στη λογοτεχνία, την τέχνη στην οποία δεν ρωτάς, αλλά κάνεις κάτι πιο ευχάριστο: παριστάνεις τον προφήτη!

Προτιμάτε τις μικρές φόρμες;

Τη σκέφτομαι τη μεγάλη φόρμα, με δελεάζει η ιδέα της.  Έμαθα να γράφω μικρές φόρμες σχεδόν αναγκαστικά, εξαιτίας έλλειψης χώρου στα επαρχιακά περιοδικά όπου έγραφα παλιότερα για πολλά χρόνια. Κατά τη γνώμη μου, αυτό το είδος των μικρών λογοτεχνικών κειμένων απαιτεί μεγάλη προσήλωση και πολλή δουλειά.

Σε ένα άλλο σύμπαν, πέρα από τον δικό μας χρόνο, με ποιους συγγραφείς θα θέλατε να συνομιλήσετε;  Έχετε κάποιες ερωτήσεις γι’ αυτούς;

Τους συγγραφείς που αγαπώ πολύ δεν θα ήθελα να τους ανταμώσω, ούτε να τους αντικρίσω από μακριά. Τι να τους πω; Πρέπει να βρω πρώτα το είδος της θεότητας στην οποία ανήκουν και δεν έχω κατασταλάξει ακόμα. Αναφέρω από το μακρύ κατάλογό μου: Ροΐδης, Βιζυηνός, Θερβάντες, Προυστ, Κόνραντ, Μπέκετ.

Μια βιβλιοθήκη είναι ένας παράδεισος;

Στα δύσκολα σκέφτομαι πάντοτε τι καλό υπάρχει να διαβάσω σαν κάποιου είδους σωτηρία. Ρόλους σωτήρα έπαιξαν κατά καιρούς κείμενα συγγραφέων «φιλάνθρωπων». Τον Ντοστογιέφσκι, λόγου χάρη, σε στιγμές δύσκολες δεν τον χρειάζομαι επειδή περιπλέκει τους ήρωές του σε τέτοια ψυχολογικά αδιέξοδα, που τα κακόμοιρα πλάσματα ώσπου να ’ρθει η λύτρωση χτυπιούνται κάτω σαν χταπόδια. Αναφέρω εδώ κάποια κείμενα - παρηγορήτρες: «Έγκλημα στο κυνήγι», νουβέλα του Τσέχοφ, οι περιγραφές του Προυστ στο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Ρομπέρ Ντε Σαιν Λου και του Δούκα Ντε Γκερμάντ στον τρίτο και τελευταίο τόμο αντίστοιχα, οι περιγραφές του Μέλβιλ για τον καμακιστή και τον ωραίο ναύτη Μπίλι Μπαντ, στον «Μόμπι Ντικ» και «Μπίλι Μπαντ» αντίστοιχα. Οτιδήποτε του Μπέκετ, ολόκληρος ο «Δον Κιχώτης». Απαραιτήτως Ρεμπό.

Οι ιστορίες σας είναι μια σειρά από «συναντήσεις» με πρόσωπα, καταστάσεις, τοπία, αναμνήσεις.  Ένας άνθρωπος, η αφηγήτρια, κινείται μέσα στη ζωή της και τη ζωή των άλλων. Βλέπετε την πραγματικότητα γύρω μας απλή ή ιδιαίτερα πολύπλοκη;

Στα διηγήματά μου φαίνεται η τάση μου για λιτότητα και όσο το δυνατόν καθαρότητα σκέψης. Κοιτάζοντάς τα κανείς από μακριά νομίζει ότι διαθέτουν τη φόρμουλα για ένα μερίδιο στην ευτυχία. Στην πραγματικότητα είναι άμυνα και πάλη συγχρόνως όλη αυτή η προσπάθεια. Πάντα αγωνιζόμουν και αγωνίζομαι για να μην φαντάζει η πραγματικότητα στα μάτια μου τόσο πολύπλοκη όσο είναι. Βοηθάει κι ο χαρακτήρας μου σ’ αυτό. Ωστόσο, έχω καταλάβει μετά από πολλά χρόνια εργασίας για βιοποριστικούς λόγους ότι το δικαίωμα στη δουλειά και η δικαιοσύνη είναι αυτά που δίνουν στο άνθρωπο μια μεγάλη δόση από την ελευθερία του.

Ποιο είναι το νήμα που ενώνει τα βιβλία σας - αν υπάρχει κάτι τέτοιο;

Βαδίζω στη λογοτεχνία όπως εκείνο το ζώο που λέγεται βραδύπους. Είναι ένα ζωάκι που πάει αργά, αργά, αργά, όσο πιο αργά μπορείς να φανταστείς, και σιωπηλά. Τραβάει τον δρόμο του κι αυτός ο δρόμος υπάρχει, μπορείς να τον δεις, χωρίς να τον χάνεις στιγμή από τα μάτια σου. Είναι ο δρόμος του.

Τι θα περιμένατε από έναν ιδανικό αναγνώστη;

Ένα προσεκτικό διάβασμα, δίχως προκαταλήψεις.  Έτσι μόνο θα καταλάβει τι διαβάζει.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL