Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
18.2°C21.8°C
2 BF 49%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
19 °C
17.0°C20.3°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C16.6°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
17.1°C19.1°C
5 BF 37%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C17.1°C
2 BF 56%
Θέατρο / «Τα ταξίδια της Πηνελόπης» στο λιμάνι του Πειραιά
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Θέατρο / «Τα ταξίδια της Πηνελόπης» στο λιμάνι του Πειραιά

Με οδηγό τη μέθοδο του θεάτρου - ντοκουμέντο, η σκηνοθέτις Μάρθα Μπουζιούρη ακολούθησε «το καρδιογράφημα των προσωπικών, γυναικείων ιστοριών», πραγματοποιώντας μια μεγάλη έρευνα που εκτείνεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. «Θέλαμε να καταλάβουμε ποιες είναι οι επιθυμίες και οι φόβοι των συντρόφων ναυτικών, αλλά και πώς διέπεται η ζωή τους από αυτήν την αποσπασματικότητα, το διάστημα της απουσίας, της επιστροφής και της επανάληψής τους"

Ιστορίες στεναγμών και δακρύων, αποχαιρετισμών και σινιάλων, μηνυμάτων και ενθυμημάτων, μοναξιάς, απουσίας και ανταμώματος, καρτ ποστάλ και επιστολών, πίστης, απιστίας και κυρίως υπομονής, κουράγιου και δύναμης, υφαίνουν μια άγνωστη εποποιία, που γίνεται εξομολόγηση χωρίς φόβο και με περίσσιο πάθος, από γυναίκες ναυτικών. Η σκηνοθέτις Μάρθα Μπουζιούρη με τη δημιουργική της ομάδα παρουσιάζουν από τις 24 Σεπτεμβρίου στην Πέτρινη Αποθήκη του ΟΛΠ και στην Πύλη 2, στο λιμάνι του Πειραιά, «Τα ταξίδια της Πηνελόπης». Ένα βιωματικό ταξίδι χειραφέτησης και μια κατάδυση στη γοητευτική τοπογραφία της γυναικείας φύσης.

Για μια «αντεστραμμένη εκδοχή της 'Οδύσσειας' μέσα από τη γυναικεία ματιά» μιλάει στην ΑΥΓΗ η σκηνοθέτις, καθώς, όπως εξηγεί, «από τις περιπέτειες του Οδυσσέα έως την ποίηση του Καββαδία, όλη η αφήγηση είναι ανδροκρατούμενη. Και δεν ξέρουμε τίποτα γι' αυτό που συμβαίνει στην άλλη πλευρά, δηλαδή στο πώς είναι η ζωή της γυναίκας του ναυτικού που μένει πίσω».

Έτσι, με αφορμή το ταξίδι των συντρόφων τους στις θάλασσες του κόσμου, ανεβαίνουν για πρώτη φορά στη σκηνή τρεις γυναίκες που μοιράζονται τη ζωή μαζί τους και αποκαλύπτουν το πώς βιώνουν τη μοναξιά και την απουσία, αλλά και το πώς αντιλαμβάνονται τη συντροφικότητα και τον έρωτα, μέσα από μνήμες, μαρτυρίες, ενθύμια και τραγούδια.

Η Λέλα, η Εύα και η Μύριαμ

Τρεις γυναίκες διαφορετικών ηλικιών, καταβολών και γενεών, ηρωίδες της κάθε μέρας, η Λέλα, η Εύα και η Μύριαμ, που μοιράστηκαν τη ζωή τους με άντρες ναυτικούς, τολμούν να αφηγηθούν προσωπικές ιστορίες που παρέμεναν αποσιωπημένες, συνθέτοντας μια πολλαπλή μαρτυρία που φωτίζει την άγνωστη πλευρά της ελληνικής ναυτοσύνης, έτσι όπως την έζησαν οι γυναίκες των ταξιδευτών που έμεναν πίσω, περιμένοντας και ανασταίνοντας οικογένειες, κρατώντας το κουμάντο και το στεριανό τιμόνι.

Με οδηγό τη μέθοδο του θεάτρου - ντοκουμέντο, η Μάρθα Μπουζιούρη ακολούθησε «το καρδιογράφημα των προσωπικών, γυναικείων ιστοριών», πραγματοποιώντας μια μεγάλη έρευνα που εκτείνεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. «Θέλαμε να καταλάβουμε ποιες είναι οι επιθυμίες και οι φόβοι των συντρόφων ναυτικών, αλλά και πώς διέπεται η ζωή τους από αυτήν την αποσπασματικότητα, το διάστημα της απουσίας, της επιστροφής και της επανάληψής τους.

Εδώ και αρκετό καιρό υπήρχε στο μυαλό μου η ιδέα για τις γυναίκες των ναυτικών. Οι καλύτεροί μου φίλοι είναι παιδιά ναυτικών και πάντα διατηρούσα μια ανοιχτή συζήτηση για το ποια είναι η σχέση με τους γονείς τους, των γονιών μεταξύ τους, τι σημαίνει η εναλλαγή του χρόνου ανάμεσα στο μαζί και το χώρια. Μετά την πρόσκληση από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά να σκηνοθετήσω μια παράσταση για την πόλη, ενεργοποιήθηκε στο μυαλό μου η ιδέα».

Μια "Οδύσσεια" με γυναικεία υπογραφή

Στη διάρκεια της έρευνας για την αναζήτηση γυναικών που θα ήθελαν να συζητήσουν και να μοιραστούν ιστορίες και εμπειρίες, η σκηνοθέτις συνειδητοποίησε πως «είμαστε ένας λαός με πάρα πολύ έντονη και βιωματική σχέση με τη θάλασσα. Η έννοια της ναυτοσύνης είναι πάρα πολύ παρούσα και κυρίαρχη στην ελληνική επικράτεια», επισημαίνει.

Η έρευνα κατευθύνθηκε όχι μόνο στα μεγάλα λιμάνια, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, αλλά και σε νησιά με ναυτική παράδοση, όπως την Άνδρο, τις Σπέτσες, τη Χίο, τη Σύρο. «Εκεί ανακαλύψαμε κι έναν σύλλογο γυναικών ναυτικών, πολύ ενεργό και δημιουργικό, που μας βοήθησε στην έρευνα. Το όνομά του είναι 'Άγκυρα'», αποκαλύπτει.

«Σκέφτηκα να φτιάξουμε μια αντεστραμμένη εκδοχή της 'Οδύσσειας' μέσα από τη γυναικεία ματιά. Καθώς, από τις περιπέτειες του Οδυσσέα έως την ποίηση του Καββαδία, όλη η αφήγηση είναι ανδροκρατούμενη. Και δεν ξέρουμε τίποτα γι' αυτό που συμβαίνει στην άλλη πλευρά, δηλαδή το πώς είναι η ζωή της γυναίκας του ναυτικού. Δεν ξέρουμε τίποτα για το δικό της ταξίδι. Το πώς βιώνει τη μοναξιά, την απουσία, την εναλλαγή στο μαζί και στο χώρια, αλλά και πόσο βαραίνει το βλέμμα της κοινωνίας πάνω στις γυναίκες ναυτικών ή κατά πόσο υπάρχουν στερεότυπα που είναι ή όχι αποδεκτά»

Καπετάνισσες στα σπίτια τους

Μπορεί αφορμή για «Τα ταξίδια της Πηνελόπης» να στάθηκαν οι άνδρες ναυτικοί, αλλά η παράσταση δεν αναφέρεται στην αναμονή ή τη μοναξιά, αλλά ξεδιπλώνει τις αφηγήσεις των γυναικών, με τις επιθυμίες, τις ανάγκες και τις δυσκολίες στο διάβα της ζωής. «Αναπτύσσονται ιστορίες γυναικών που ξεκινούν από κορίτσια 20 χρόνων και φτάνουν έως 90 ετών. Τεράστιο εύρος εμπειριών, συναισθημάτων, βιωμάτων, μια θάλασσα από ζωές πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Μέσα από την έρευνα καταλάβαμε τη διάρκεια της απουσίας, καθώς παλαιότερα τα μπάρκα κρατούσαν κι ένα και δυο χρόνια. Ο άντρας ναυτικός έφευγε, άφηνε αγέννητα παιδιά και επέστρεφε και τα έβρισκε δυο και τριών ετών.

Τώρα οι χρόνοι έχουν αλλάξει. Και μέσα από τις εμπειρικές διαφοροποιήσεις ξεδιπλώνονται πολλαπλές ιστορίες».

Η Μάρθα Μπουζιούρη εξηγεί πως η έρευνα στράφηκε σε όλες τις περιπτώσεις γυναικών. «Μας ενδιέφεραν από την αρχή οι μαρτυρίες συντροφικότητας και σχέσεων, μιλήσαμε με γυναίκες παντρεμένες αλλά και χωρισμένες, χήρες ή ακόμα και εκείνες που διατηρούν σχέση συντροφικότητας εκτός γάμου.

Οι τρεις γυναίκες στη σκηνή δεν είναι ηθοποιοί, αλλά πραγματικές σύζυγοι ναυτικών, διαφορετικών γενιών.

Στις αφηγήσεις συμπεριλάβαμε συλλογικά και ιστορίες άλλων γυναικών. Εκεί προέκυψε η ιδέα της προσθήκης ενός χορού νεαρών γυναικών, που είναι απόφοιτοι του Πειραϊκού Συνδέσμου και είναι νέες ηθοποιοί, αρκετές από τις οποίες έχουν και βιωματική, συγγενική σχέση με ναυτικό».

Η ομάδα εργασίας κατέγραψε περισσότερες από σαράντα συνεντεύξεις, μια ιδιαίτερα ευαίσθητη διαδικασία, που εμπεριέχει εμπιστοσύνη και εξομολόγηση.

«Μια εξομολόγηση που θέλει πολύ θάρρος και μεγάλη δύναμη όταν μάλιστα αυτές οι γυναίκες καταλήγουν στη σκηνή. Αυτό που από την αρχή είχαμε να διαχειριστούμε ήταν να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και οικειότητας, μέσα στο οποίο οι γυναίκες έπρεπε να νιώσουν ασφαλείς, προστατευμένες και έτοιμες να ξεδιπλώσουν τις ιστορίες τους. Και αυτό είναι κάτι που καταφέραμε», υποστηρίζει η σκηνοθέτις.

Καρτ ποστάλ, γράμματα και τραγούδια

Η Λέλα, η Εύα και η Μύριαμ μιλάνε για τις ζωές τους, που σμίγουν και χωρίζουν, μπλέκονται και ξεμπλέκονται πάνω στη σκηνή, όμοιες και διαφορετικές. Κουβαλούν αναμνήσεις και ιστορίες, γράμματα και ενθύμια, βίντεο, φωτογραφίες και τραγούδια που αγάπησαν και που τους θυμίζουν τα λατρεμένα πρόσωπα και τα μπάρκα.

«Οι μουσικές και τα τραγούδια είναι δυο κατευθύνσεων, βιωματικά αλλά και πρωτότυπα, με μουσική που συνέθεσε η Κατερίνα Πολέμη. Οι γυναίκες έρχονται κοντά, μοιράζονται κομμάτια της ζωής τους, δένονται, γελάνε, συγκινούνται, τραγουδούν, αγκαλιάζουν το παρελθόν τους και ατενίζουν με δύναμη το μέλλον, προσκαλώντας μας σε ένα βιωματικό ταξίδι χειραφέτησης», επισημαίνει η Μ. Μπουζιούρη.

Η ίδια δεν παραλείπει να τονίσει τη στήριξη και την αλληλεγγύη και κυρίως την εμπιστοσύνη που αναπτύχθηκε ανάμεσα στις πρωταγωνίστριες. «Τολμήσαμε να μπούμε σε περιοχές που είναι πάρα πολύ δύσκολες και σκληρές, είναι ταμπού. Μιλάμε για την απώλεια, τη σεξουαλικότητα, την πίστη και την απιστία, τη βία. Περιοχές που θέλουν πολύ μεγάλη προσοχή στο πώς θα τις διαβούμε και θα τις αναδείξουμε».

Σε αυτήν την παράσταση, που είναι γυναικεία υπόθεση, το τραγικό εναλλάσσεται με το κωμικό. Κι όπως αποκαλύπτει η σκηνοθέτις, «η δραματουργία διέρχεται μέσα από πολύ σκοτεινά και δύσκολα σημεία και βγαίνει στο φως με έντονα απελευθερωτικό τρόπο, χαρά και δύναμη για τη ζωή και αισιοδοξία για το μέλλον και τις επιθυμίες αυτών των γυναικών».

Σε ένα μέχρι πρότινος άβατο, σύμβολο της ανδρικής κυριαρχίας, όπως το λιμάνι, οι τρεις γυναίκες της διπλανής πόρτας "σαλπάρουν" για το δικό τους ταξίδι, μιλώντας για τις φουρτούνες και τις μπουνάτσες της ζωής τους, διαπραγματεύονται την πίστη και την απιστία, την εναλλαγή ανάμεσα στη μοναξιά και τη συντροφικότητα, ανατέμνουν το σώμα και τη σεξουαλικότητά τους, αποκαλύπτουν τα πολλαπλά πρόσωπα του έρωτα και της βίας, κυνηγούν τα όνειρά τους. Σπάνε τα στερεότυπα και μας παρασύρουν στο δικό τους ταξίδι, που δεν μοιάζει ούτε με τις μυθιστορηματικές περιπέτειες του άντρα - ταξιδευτή ούτε με τη μελαγχολική ρουτίνα της πιστής και αφοσιωμένης συντρόφου σε καθεστώς αναμονής, όπως λένε.

Η σύλληψη και η σκηνοθεσία της παράστασης, που ανεβαίνει σε παραγωγή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά στην Πέτρινη Αποθήκη του ΟΠΛ, Πύλη 2, στις 24, 25, 26, 29, 30 Σεπτεμβρίου και 1,2 και 3 Οκτωβρίου, είναι της Μάρθας Μπουζιούρη, που συνυπογράφει την έρευνα και δραματουργία με την Εύα Οικονόμου - Βαμβακά. Πρωταγωνιστούν οι Μύριαμ - Σοφία Αρτζανίδου, Ευαγγελία Κόκορη και Λέλα Σταματελάτου. Συμμετέχουν οι ηθοποιοί Δέσποινα Γαλανάκη, Αγάπη Γιαννοπούλου, Αντιγόνη Καρδασιλάρη, Ξένια Παυλοπούλου, Αποστολία Σωτηρίου και Βίρνα Τατάνη. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι της Δανάης Ελευσινιώτη.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL