Τριάντα κορυφαίοι επιστήμονες της διεθνούς κοινότητας, από τους 200 που είχαν απευθύνει έκκληση στον πρωθυπουργό προκειμένου να μην αποσπαστούν οι σπουδαίες αρχαιότητες της Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης, επανέρχονται στο ζήτημα, με συντονισμένη κίνηση επαναλαμβάνουν την αντίθεσή τους να απομακρυνθεί το μνημειακό σύνολο από τον φυσικό του χώρο και απευθύνουν επιστολές, μέσω του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ, αφενός στην υπουργό Πολιτισμού, όπου ζητούν την αναπομπή και επανεξέταση του θέματος στο ΚΑΣ, καθώς προέκυψαν νέα δεδομένα, αφετέρου στους Έλληνες ευρωβουλευτές, προκειμένου να γνωστοποιηθεί το αίτημά τους στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Απευθύνοντας στην υπουργό Πολιτισμού το αίτημά τους για την επανεξέταση του θέματος στο ΚΑΣ προβάλλουν τα δεδομένα που προέκυψαν μετά τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ τον Δεκέμβριο του 2019. Έτσι, ζητούν την επανεξέταση επειδή "δεν υπάρχει προθεσμία έως τα τέλη του 2023 προκειμένου να μη χαθεί η χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Τράπεζα Επενδύσεων", επίσης επειδή, "σύμφωνα με την αξιολόγηση των έμπειρων μηχανικών, η υπάρχουσα μελέτη για τη διατήρηση in situ του αρχαιολογικού συγκροτήματος είναι εφικτή και αυτή την αξιολόγηση αποδέχτηκαν τα 12 από τα 25 μέλη του ΣτΕ" και επιπλέον επειδή αν αποσπαστεί το μνημειακό σύνολο, θα πρέπει να ακολουθήσει εκτεταμένη ανασκαφή στον σταθμό Βενιζέλου, έκτασης 1,5 στρέμματος και βάθους 3 μέτρων, κάτι που "θα προκαλέσει περαιτέρω καθυστερήσεις και έξοδα", ενώ η μελέτη για την επανατοποθέτηση του μνημειακού συνόλου "δεν περιέχει λεπτομέρειες σχετικά με τη μέθοδο και το κόστος" της.
Επαναλαμβάνουν δε την ανησυχία τους ότι η απόφαση για απόσπαση και επανατοποθέτηση "θα θέσει σε κίνδυνο τις αρχαιότητες και τα υποκείμενα αρχαιολογικά στρώματα και θα διαταράξει την αυθεντικότητα ενός σημαντικού αρχαιολογικού χώρου, χωρίς να συμβάλει με κανένα τρόπο στην έγκαιρη ολοκλήρωση του μετρό".
Στην επιστολή τους προς τους Έλληνες ευρωβουλευτές οι κορυφαίοι επιστήμονες δηλώνουν πως γνωρίζουν ότι "αυτή τη στιγμή ευρωβουλευτές από διάφορες χώρες και κοινοβουλευτικές ομάδες ετοιμάζουν επιστολή για το ζήτημα αυτό και σας παρακαλούμε να θέσετε υπόψη τους τη συνημμένη επιστολή".
Δεν είναι η καταλληλότερη λύση
Σε αυτήν, "ως Έλληνες πολίτες και επιστήμονες", εκφράζουν την αντίδρασή τους για την "απολύτως αναίτια απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού να προχωρήσει στην απόσπαση υψίστης σημασίας αρχαιολογικών καταλοίπων από τον σταθμό μετρό Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη", καθώς "απόσπαση αρχαιοτήτων τέτοιας έκτασης, διατήρησης και σημασίας επιτρέπεται μόνον όταν δεν υπάρχει άλλη λύση".
Η απόσπαση (με την προοπτική επανατοποθέτησης), όπως υπογραμμίζουν, "δεν είναι ούτε η μόνη ούτε η αναγκαία ούτε η καταλληλότερη λύση, όπως έχουν βεβαιώσει με γνωμοδοτήσεις τους ειδικοί. Η μελέτη απόσπασης δεν κοστολογεί ούτε παρέχει πειστικές λύσεις για την επανατοποθέτηση. Το υπουργείο Πολιτισμού, χωρίς κανέναν λόγο, αρνείται να υλοποιήσει εφαρμόσιμο σχέδιο που επιτρέπει τη διατήρηση των αρχαιοτήτων στη θέση τους, τη λειτουργία 12 σταθμών του μετρό έως το 2023 και την παράδοση του δέκατου τρίτου σταθμού έως το 2025 με τις αρχαιότητες στη θέση τους, παρά το γεγονός ότι είναι βέβαιο πως η απόσπαση θα καθυστερήσει αδικαιολόγητα την ολοκλήρωση του μετρό, θέτοντας ταυτόχρονα σε κίνδυνο τις αρχαιότητες και υπονομεύοντας την αυθεντικότητά τους".
Παράλληλα, υπενθυμίζουν την έκκληση πάνω από 200 κορυφαίων ειδικών στον πρωθυπουργό να παρέμβει και γνωστοποιούν την επιστολή τους προς την υπουργό Πολιτισμού με αίτημα την επανεξέταση του θέματος στο ΚΑΣ με βάση τα νεώτερα δεδομένα που έχουν προκύψει.
Τις επιστολές υπογράφουν, μεταξύ άλλων, οι καθηγητές Ρόντρικ Μπίτον, Άγγελος Χανιώτης, Dimiter Angelov, Roger Bagnall, Glen Bowersock, Peter Brown, Leslie Brubaker κ.ά.
