Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.1°C25.3°C
3 BF 46%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.2°C24.2°C
2 BF 48%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C21.0°C
3 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
22 °C
19.3°C21.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
24.5°C24.5°C
3 BF 40%
Το διακύβευμα και αυτό που πρέπει να γίνει για την Ακρόπολη
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το διακύβευμα και αυτό που πρέπει να γίνει για την Ακρόπολη

Η Ακρόπολη
(EUROKINISSI/ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ)

Η πρόσφατη ανακοίνωση της Νέας Δημοκρατίας για την Ακρόπολη, που αναμασά όσα έχει πει χωρίς να πείσει η κ. Μενδώνη, θα πρέπει να προβληματίσει σοβαρά τους ψηφοφόρους της ΝΔ αλλά και όλους τους πολίτες. Η αλαζονεία και η ιδιοκτησιακή νοοτροπία για την πολιτιστική κληρονομιά, όπως εξάλλου και για ολόκληρη τη χώρα, δεν αφήνει το κυβερνόν κόμμα να αντιληφθεί το διακύβευμα. Το κρίσιμο ζήτημα είναι: Ποια θα είναι η μορφή της Ακρόπολης όταν ολοκληρωθεί στο σύνολό της η επέμβαση που ξεκίνησε η κ. Μενδώνη;

1. Ψέματα, αμοραλισμός και ασέβεια: Οι διαμορφώσεις που εξελίσσονται στην Ακρόπολη δεν αποτελούν μια απλή αντικατάσταση και συντήρηση των διαδρόμων του αείμνηστου Ι. Τραυλού, όπως ψευδώς ισχυρίζεται η Νέα Δημοκρατία. Οι διαστρώσεις εκείνες ήταν μικρού πλάτους και υψομετρικά ακολουθούσαν τη μορφολογία του βράχου, έχοντας το ελάχιστο δυνατό πάχος. Είχαν συντηρηθεί στο παρελθόν, χωρίς ποτέ να προκληθούν αντιδράσεις. Εργασίες συντήρησής τους και ήπιων συμπληρωματικών διαμορφώσεων προγραμματίζονταν από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να εκτελεστούν παράλληλα με τη δρομολογημένη αντικατάσταση του παλιού εργοταξιακού αναβατορίου αναπήρων από νέο ανελκυστήρα πλαγιάς μεταβλητής κλίσης, ως δημόσιο έργο του υπουργείου Πολιτισμού. Είχαν προηγηθεί δέκα χρόνια απραξίας, πέντε από τα οποία η κ. Μενδώνη ήταν Γενική Γραμματέας του ΥΠΠΟ.

2. Οι «νόμιμοι ιδιοκτήτες» του κράτους δεν μπορούν να συντηρήσουν με δημόσιο χρήμα ούτε καν την Ακρόπολη: Επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ η λύση του ανελκυστήρα πλαγιάς για τους ανάπηρους είχε βρεθεί, είχε πραγματοποιηθεί έρευνα αγοράς και είχαν αποσταλεί σχέδια σε εξειδικευμένες εταιρείες της Ελλάδας και του εξωτερικού, η επικοινωνία με τις οποίες έδειξε την τεχνική εφικτότητα της λύσης. Μετά τις εκλογές η Νέα Δημοκρατία, την ίδια ώρα που μείωνε τον προϋπολογισμό του υπουργείου κατά 14 εκατ. Ευρώ και το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 9 εκατ., σταμάτησε το δρομολογημένο δημόσιο έργο του νέου ανελκυστήρα, προκειμένου να το χαρίσει σε ιδιώτη δωρητή. Στόχος ήταν να υποταχθεί η τεράστια συμβολική αξία αυτού του κορυφαίου μνημείου, αλλά και η κοινωνική ευαισθησία για τα ζητήματα αναπήρων, στο ψευδεπίγραφο και ντροπιαστικό για σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατία αφήγημα της κυβέρνησης ότι το Δημόσιο δεν μπορεί να κάνει τίποτα χωρίς τους ιδιώτες. Παράλληλα, βέβαια, η υπουργός στη σύμβαση δωρεάς υπέγραψε τον όρο να αναγράφεται σε πινακίδα το όνομά της, κάτι που μάζεψε μετά τις θυελλώδεις αντιδράσεις.

3. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα: Με αφορμή τον ανελκυστήρα ξεκίνησαν διαστρώσεις από σκυρόδεμα πολύ μεγαλύτερης έκτασης, πλάτους και πάχους σε σχέση με εκείνες του Ι. Τραυλού. Αρχικά επιχειρήθηκε να παρουσιαστούν ως έργο προσβασιμότητας αναπήρων. Πλέον είναι σαφές ότι δεν έχουν σε τίποτα να κάνουν με τους ανάπηρους επισκέπτες. Το έχουν πει δημοσίως οι ίδιοι που τις εμπνεύστηκαν και τις σχεδίασαν. Η Ακρόπολη δεν έγινε για πρώτη φορά προσιτή σε ανάπηρους επισκέπτες τώρα, όπως ψευδώς αναφέρει η Νέα Δημοκρατία. Ήταν προσιτή από το 2004. Με τις νέες διαστρώσεις σε καμία περίπτωση δεν έγινε απολύτως προσβάσιμη, όπως επαίρεται η ΝΔ. Τα προβλήματα προσβασιμότητας και ασφάλειας τα έχουν καταγράψει αναλυτικά στις ανακοινώσεις τους και το Τμήμα Αναπηρικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, αλλά και η ΕΣΑΜΕΑ που εσπευσμένα κάλεσε η κ. Μενδώνη κατόπιν εορτής, μετά τον τραυματισμό ανάπηρου επισκέπτη εξαιτίας της ανύπαρκτης σήμανσης σε επικίνδυνο σημείο.

4. Η Ακρόπολη προς εξυπηρέτηση του αφηγήματος του επιτελικού, δήθεν αποτελεσματικού κράτους της ΝΔ: Οι διαστρώσεις που έχουν υλοποιηθεί αποτελούν την αρχή της διαμόρφωσης των τελικών επιφανειών της Ακρόπολης με βάση διατυπωμένες προ εικοσαετίας θεωρητικές προτάσεις για την αποκατάσταση ιδεατών αρχαίων επιπέδων. Το ζήτημα της τελικής διαμόρφωσης του μνημείου επρόκειτο να αντιμετωπιστεί μετά το 2025 και την ολοκλήρωση των αναστηλωτικών προγραμμάτων, ύστερα από ευρεία διεπιστημονική διαβούλευση και ωρίμανση, όπως είναι ο δεοντολογικά ορθός προγραμματισμός. Όμως, το έργο ήρθε πέντε χρόνια μπροστά, με εμφανή βιασύνη να προλάβουν μια προαποφασισμένη ημερομηνία εγκαινίων για την πρώτη φάση της οδού των Παναθηναίων. Πολιτική εκμετάλλευση, στο πλαίσιο του κυβερνητικού αφηγήματος της δήθεν αποτελεσματικότητας. Καθώς, όμως, τα αναστηλωτικά προγράμματα συνεχίζονται, έγιναν μονόδρομος οι «βαριές» λύσεις για να αντέχουν μεγάλα φορτία και χρήση εργοταξίου.

5. Η μακρά παράδοση σεβασμού του «χρόνου της Ακρόπολης» υποτάσσεται στον χρόνο της ΝΔ: Είναι αστείο η Νέα Δημοκρατία να επικαλείται τον αείμνηστο Δ. Πικιώνη και τη χρήση σκυροδέματος στα δικά του έργα. Αυτό που κάνει να ξεχωρίζουν τα έργα του Πικιώνη δεν είναι τα υλικά αλλά ο τρόπος που τα «μεταμόρφωσαν» σε έργο τέχνης η βάσανος του σχεδιασμού, η αβίαστη ωρίμανση, η μαστοριά της υλοποίησης. Οι διαμορφώσεις Πικιώνη δεν «δικαιώνουν» τις νέες διαστρώσεις αλλά τους βάζουν τον πήχη δυσθεώρητα ψηλά.

Οι νέες διαστρώσεις υπερβαίνουν κατά πολύ την αρχή του «ελάχιστου αναγκαίου». Άρον – άρον, εν κρυπτώ μέσα στη πανδημία, το τοπίο ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς αλλάζει άρδην, χωρίς επιστημονικό διάλογο για διαφορετικές συνθετικές προσεγγίσεις, χωρίς καμία συζήτηση για την εξέταση άλλων τεχνικών λύσεων, χωρίς καμία παρουσίαση πριν προχωρήσει η υλοποίηση, χωρίς καν ο τίτλος του θέματος που συζητήθηκε στο ΚΑΣ να αντιστοιχεί στο πραγματικό έργο. Αυτός ο απόλυτος αιφνιδιασμός βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τη μακρά παράδοση διαβούλευσης και δημοσιοποίησης για τα έργα της Ακρόπολης.

6. Η Ακρόπολη έρμαιο της βιασύνης και της αντιθεσμικής λειτουργίας της κυβέρνησης: Αντιπαρερχόμαστε ως ανάξιο λόγου τον φαιδρό ισχυρισμό ότι «σκηνοθετήθηκαν» οι θραύσεις που προκλήθηκαν σε τμήμα αρχαίου γλυπτού και άλλα αρχαία μέλη κατά την εκτέλεση των πρόσφατων εργασιών για την απορροή των ομβρίων. Η δυσάρεστη αλήθεια είναι ότι μέσα στον κορυφαίο αρχαιολογικό χώρο της χώρας και έναν από τους σπουδαιότερους παγκοσμίως πραγματοποιούνται εργασίες που γίνονται ανεπίτρεπτα βιαστικά, με διαδικασίες στα όρια ή και εκτός κάθε θεσμικότητας, από ανειδίκευτους εργάτες της εταιρείας του δωρητή, παραγκωνίζοντας το εξειδικευμένο προσωπικό της υπηρεσίας, με αποτέλεσμα να προκαλούνται βλάβες που αν δεν αποτυπώνονταν σε φωτογραφίες οι πολίτες δεν θα τις μάθαιναν ποτέ. Όπως ποτέ δεν θα γινόταν γνωστό ότι στις διαστρώσεις έχει χρησιμοποιηθεί οπλισμός για το σκυρόδεμα, αν δεν είχαν δει το φως της δημοσιότητας φωτογραφίες. Ούτε θα γινόταν διεθνές επιστημονικό συνέδριο και θα προσκαλούνταν εμπειρογνώμονες της UNESCO, όπως ανακοινώθηκε εκ των υστέρων, αν ο διεθνής οργανισμός δεν είχε ενημερωθεί από τρίτους για τις διαστρώσεις.

7. Το παγκόσμιο σύμβολο της δημοκρατίας μετατρέπεται σε «κλειδί» ενός αφηγήματος επαρχιώτικης αλαζονείας, παλαιοκομματισμού και νεοφιλελεύθερης οπισθοδρόμησης: Τα ζητήματα του γενικού σχεδιασμού, της συνολικής σύνθεσης και της αισθητικής της παρέμβασης παρακάμφθηκαν. Το αποτέλεσμα έχει προκαλέσει την κριτική πλήθους επιστημόνων και την έντονη αντίδραση της κοινής γνώμης, ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων. Δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ, ούτε μόνο αριστεροί και προοδευτικοί, όλοι όσοι δημοσίως εκφράζουν και τεκμηριώνουν τη θέση τους ότι το έργο δεν βρίσκεται σε αρμονία με τα μνημεία και τον αρχαιολογικό χώρο. Σε όλους αυτούς οφείλει να απαντήσει η Νέα Δημοκρατία και όχι στον ΣΥΡΙΖΑ. Εκτός και αν θεωρεί όλους όσοι ασκούν κριτική στην κυβέρνηση διακινητές των δήθεν fake news του ΣΥΡΙΖΑ.

Η Ακρόπολη είναι το παγκόσμιο σύμβολο της Δημοκρατίας. Και όμως η ΝΔ εξοβελίζει τον διάλογο και την αντίθετη άποψη. Μέσα από την κριτική, και την αυτοκριτική σε κάποιες περιπτώσεις, πέρασαν οι αναστηλώσεις από τα τσιμέντα, τις απολαξεύσεις και την τυχαία θέση λίθων, που ήταν η «κανονικότητα» προ 100 ετών, στις συμπληρώσεις με φυσικό λίθο, την ακριβή προσαρμογή συμπληρωμάτων χωρίς παραμικρή απολάξευση των αρχαίων μελών και την αναζήτηση της αρχικής ή ομόλογης θέσης, που είναι η επιστημονική δεοντολογία και πρακτική σήμερα. Με αυτή την έννοια, ο αντιδημοκρατικός τρόπος της ΝΔ είναι και αντιεπιστημονικός. Αποτελεί εμπόδιο για την πρόοδο και την εξέλιξη.

Πρόσφατα υπήρξαν αρνητικές αντιδράσεις και στον διεθνή Τύπο. Η απαράδεκτη απάντηση της κ. Μενδώνη δυστυχώς δεν εξέθεσε μόνο τη Νέα Δημοκρατία και την κυβέρνηση αλλά τη χώρα. Την ίδια στιγμή το κοντράστ με το ιταλικό υπουργείο Πολιτισμού και τον τρόπο που χειρίζεται επικοινωνιακά αλλά και επί της ουσίας το νέο δάπεδο του Κολοσσαίου μας προκαλεί θλίψη. Οι άνθρωποι και ο τρόπος που μιλούν στο ιταλικό spot, παρουσιάζοντας το έργο πριν υλοποιηθεί, η μέριμνα για το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα, η αξιοποίηση της υψηλής τεχνολογίας και των δυνατοτήτων που δίνει, όλα εκεί αποπνέουν Ευρώπη και 21ο αιώνα. Εδώ δυστυχώς η ΝΔ μας θέλει επαρχία πενήντα χρόνια πίσω, όχι των 200 αλλά των 150 χρόνων από το 1821.

8. Η Ακρόπολη στο επίκεντρο του χυδαίου αντι-ΣΥΡΙΖΑ αφηγήματος: Σηκώνουμε το γάντι στο μέγιστο ψέμα της δήθεν απραξίας της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ για την Ακρόπολη που αναμασά η Νέα Δημοκρατία αντιπολιτευόμενη την αξιωματική αντιπολίτευση, προφανώς γιατί τη φοβάται. Δεν διστάζει μάλιστα να εκθέσει ακόμα και τα στελέχη της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης και των αρμόδιων υπηρεσιών του υπουργείου, που μέχρι σήμερα έχουν παραμείνει ουσιαστικά αυτά που ήταν και πριν το 2015, καταλογίζοντάς τους ευθύνες για δήθεν πολυετή αδράνεια. Αν κανείς θέλει να γνωρίσει το πλούσιο έργο του εξειδικευμένου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού του υπουργείου Πολιτισμού που επιτελέστηκε στην Ακρόπολη επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αρκεί να προσφύγει στις «Ενημερωτικές Ειδήσεις» που εκδίδονται από την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης. Θα βρει εκεί την πλέον αποστομωτική απάντηση στην εικόνα δήθεν εγκατάλειψης που ματαίως επιχειρούν να καλλιεργήσουν η Νέα Δημοκρατία και η κ. Μενδώνη. Στις «Ενημερωτικές Ειδήσεις» της ΥΣΜΑ καταγράφονται σειρά μελετών και έργων στα μνημεία, τα τείχη και τα βραχώδη πρανή, η ολοκλήρωση του προηγούμενου ΕΣΠΑ που ήταν στη μέση και η προετοιμασία του νέου, καθώς και συνεχείς εργασίες για τη βελτίωση της εικόνας της Ακρόπολης, με την οργανωμένη και σταδιακή απελευθέρωση μεγάλων τμημάτων του μνημείου από τα εκάστοτε μη αναγκαία μηχανήματα, υλικά και ικριώματα, μέριμνα που ενώ υπήρξε διαρκής τα προηγούμενα χρόνια σήμερα επιχειρούν να την ιδιοποιηθούν η Νέα Δημοκρατία και η κ. Μενδώνη. Επίσης, έγινε χαρτογράφηση του δικτύου ηλεκτροδότησης του χώρου για την αναβάθμισή του. Αντιμετωπίστηκαν τα σοβαρά προβλήματα στην εγκατάσταση του αντικεραυνικού συστήματος του 2014 που το καθιστούσαν ανεπαρκές και επικίνδυνο, όπως έδειξε το κεραυνικό πλήγμα της 17/4/2019. Μεγάλο επίτευγμα και τομή στη διαχείριση του χώρου της Ακρόπολης υπήρξε βέβαια το ηλεκτρονικό εισιτήριο που εγκαταστάθηκε με απόλυτη επιτυχία και, μαζί με σειρά οργανωτικών και διοικητικών βελτιώσεων στην έκδοση των εισιτηρίων, αναβάθμισε σημαντικά τις υπηρεσίες που παρέχονται στα εκατομμύρια των επισκεπτών, με τη διαδικτυακή έκδοση εισιτηρίων για πρώτη φορά σε αρχαιολογικό χώρο στη χώρα, διασφαλίζοντας παράλληλα τον έλεγχο των δημοσίων εσόδων.

9. Ο πραγματικός «πολιτισμός» της Νέας Δημοκρατίας στην Ακρόπολη καθρεπτίζεται στον παρατημένο σήμερα αυτόματο πωλητή ηλεκτρονικών εισιτηρίων που η κ. Μενδώνη παρέλαβε να λειτουργεί σε άριστη κατάσταση και στην προχειροκολλημένη ειδοποίηση στην οθόνη του που αντικρίζουν οι «all you want is Greece» τουρίστες προσεγγίζοντας το μνημείο από την είσοδο του Διονυσιακού Θεάτρου: «ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ / OUT OF ORDER»!

10. Αυτό που πρέπει να γίνει: Δυστυχώς, ο τρόπος που αποφασίζει και ενεργεί η Νέα Δημοκρατία κινδυνεύει να οδηγήσει τη χώρα από τη θέση του διεθνούς προτύπου επιστημονικής δεοντολογίας, τεχνικής εφαρμογής και επιτυχούς διαχείρισης των μνημείων, στη δεινή θέση του παραδείγματος προς αποφυγή διεθνώς. Πρέπει να σταματήσουν οι διαμορφώσεις και με νηφαλιότητα να συζητηθεί «ποια Ακρόπολη θέλουμε», αναζητώντας τα «όρια» και τα «σημεία ισορροπίας» ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή διεπιστημονική και κοινωνική συναίνεση, αποδοχή και καταξίωση. Αυτό πρέπει να γίνει και αυτό θα συνεχίσουμε να θέτουμε.

* Η Σία Αναγνωστοπούλου είναι βουλευτής Αχαΐας, τομεάρχης Πολιτισμού της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Ο Κώστας Στρατής είναι πρώην υφυπουργός Πολιτισμού

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL