Με πρόσχημα τη "βελτίωση της πρόσβασης στην Ακρόπολη", η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού ετοιμάζει νέα μεγάλης κλίμακας παρέμβαση στη δυτική πρόσβαση της Ακρόπολης, επικυρωμένη και με ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, το οποίο, μάλιστα, στην προχθεσινή διαδικτυακή συνεδρίασή του αποφάνθηκε επί μίας "πρότασης" της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης και του καθηγητή Μανόλη Κορρέ, σύμφωνα με την οποία, όπως υποστηρίζει και η υπουργός Πολιτισμού, "αποδεικνύεται πόσο απέχει η σημερινή εικόνα της εισόδου της Ακροπόλεως από την αυθεντικότητα της μορφής της".
Έτσι όπως κάποτε αναζητούσαμε στην Αμφίπολη τα χρυσά του Αλέξανδρου, φτάνουμε πλέον στο σημείο να συζητούμε για το νέο κλέος του Χρυσού Αιώνα του Περικλή.
Ωστόσο η "πρόταση" για την αποκατάσταση της δυτικής πρόσβασης σκοπός της οποίας, σύμφωνα με το υπουργείο, είναι "η βελτίωση της πρόσβασης στην Ακρόπολη, προκειμένου να αρθούν εσφαλμένες επεμβάσεις του παρελθόντος, να αναδειχθεί ο μνημειακός χαρακτήρας της πρόσβασης στον Ιερό Βράχο και να επιλυθούν τα θέματα διαχείρισης της κυκλοφορίας των επισκεπτών".
Ωστόσο από τη συγκεκριμένη γνωμοδότηση εγείρεται θέμα τήρησης των διαδικασιών, δεδομένου ότι δεν κατατέθηκε μελέτη στο ΚΑΣ, όπως επιβεβαιώνει η ίδια η υπουργός, που στη δήλωσή της για την αποκατάσταση αναφέρει ότι "τώρα ξεκινά η συγκεκριμένη μελέτη", η οποία θα παρουσιαστεί σε επιστημονικό συνέδριο που θα οργανώσει το υπουργείο Πολιτισμού το φθινόπωρο, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες της πανδημίας, και θα αφορά συνολικά τα έργα επί του Ιερού Βράχου.
Αιφνιδιαστικός αντιπερισπασμός
Αυτό επισημαίνει ο αρχιτέκτονας Τάσος Τανούλας, που επί σαράντα χρόνια εργάστηκε αδιάλειπτα στην Ακρόπολη από το 1977, ενώ ήταν προϊστάμενος του έργου αποκατάστασης των Προπυλαίων (1984-2010) και επιβλέπων την αναστήλωση στη νότια πτέρυγα των Προπυλαίων (2013-2016). Ο ίδιος μάλιστα παρέστη στη συνεδρίαση ως αναστηλωτής των Προπυλαίων και μελετητής της Ακρόπολης.
Ο Τ. Τανούλας πολύ νωρίς έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τις προηγούμενες επεμβάσεις με άλλοθι τη διευκόλυνση των επισκεπτών με αναπηρία, ενώ είχε προειδοποιήσει για την απορροή των νερών, πολύ πριν πλημμυρίσει το μνημείο. Κάνει λόγο για "επέμβαση ασαφώς διαγεγραμμένη" επισημαίνοντας ότι "η συγκεκριμένη ενέργεια δίνει την εντύπωση αιφνιδιαστικού αντιπερισπασμού που επιχειρεί να αποσπάσει το ενδιαφέρον μας από τα έργα που έχουν γίνει ήδη στην Ακρόπολη".
"Η επέμβαση που προτείνεται είναι ασαφώς διαγεγραμμένη ως προς το μέγεθος και τις λεπτομέρειες. Μελέτη αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει, πρέπει να γίνει" λέει χαρακτηριστικά ο κ. Τανούλας και διευκρινίζει ότι:
"Η διαδικασία εκπόνησης των μελετών είναι μια απαιτητική εργασία, η οποία γίνεται ανάμεσα στους μελετητές και το διεπιστημονικό όργανο, που είναι η Επιτροπή Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως. Όταν θεωρηθεί ότι μια μελέτη βρίσκεται σε ένα τελικό στάδιο, συζητιέται και σύντομα παρουσιάζεται σε ένα διεθνές συνέδριο.
Μετά από μια διεξοδική εξέταση των δεδομένων και των δυνατών λύσεων επανέρχεται στην ΕΣΜΑ, η οποία διαμορφώνει την τελική εισήγηση που παίρνει τον δρόμο της για τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ και καταλήγει στο ΚΑΣ για γνωμοδότηση. Αυτή η διαδικασία στην προκειμένη περίπτωση δεν έχει γίνει και ανακοινώνεται η διοργάνωση διεθνούς συνεδρίου όταν οι συνθήκες της πανδημίας επιτρέψουν τη φυσική παρουσία των συνέδρων.
Κανονικά πρέπει να προηγηθεί το συνέδριο της γνωμοδότησης του ΚΑΣ. Αυτή η ενέργεια δίνει την εντύπωση αιφνιδιαστικού αντιπερισπασμού, που επιχειρεί να αποσπάσει το ενδιαφέρον μας από τα έργα που έχουν γίνει ήδη στην Ακρόπολη και, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του ΥΠΠΟΑ και του καθηγητή Μανόλη Κορρέ, πρόκειται να συνεχιστούν σε μια δεύτερη φάση".
Τον ρωτάμε γιατί μιλάει για αιφνιδιαστικό αντιπερισπασμό. "Το λέω αυτό διότι έχει υπάρξει μια αρνητική αντίδραση από μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης για τις επεμβάσεις που έχουν γίνει ήδη επάνω στην Ακρόπολη. Η αλήθεια είναι ότι οι μέχρι στιγμής κατασκευασμένες διαδρομές δεν εξυπηρετούν κανέναν από τους δύο στόχους για τους οποίους κατασκευάστηκαν" επισημαίνει εξηγώντας ότι "ούτε τα άτομα με αναπηρία μπορούν να κινηθούν αυτοτελώς χωρίς βοήθεια ούτε όμως μπορεί να κινηθεί ελεύθερα και το όχημα που μεταφέρει όγκους μαρμάρων για τις ανάγκες του εργοταξίου".
Όσο για το ποια θα είναι η μορφή της δυτικής πρόσβασης μετά την πρόταση της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, ο Τάσος Τανούλας υπογραμμίζει ότι "δεν είναι δυνατό να ξέρει κανείς αυτή τη στιγμή ποια θα είναι η μορφή της δυτικής πρόσβασης, αν γίνει τελικά η επέμβαση, εφόσον δεν έχει κατατεθεί μελέτη. Είναι ασαφές το γενικό σχήμα. Στη συζήτηση στο ΚΑΣ, στο οποίο παρέστην, έγινε φανερό ότι όλα τα θέματα είναι ανοιχτά προς συζήτηση. Αυτό που φοβάμαι, εφόσον υπάρχει προέγκριση από το ΚΑΣ, είναι ότι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι μια πολύ μεγάλη επέμβαση, για την οποία δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία και θα καταστήσει απρόσιτα για τους ερευνητές του μέλλοντος τα σωζόμενα τεκμήρια από τις πολλές ιστορικές φάσεις της δυτικής προσπέλασης της Ακρόπολης".
Επιφυλάσσονται οι αρχαιολόγοι
Τις ίδιες ενστάσεις εγείρει και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, που έκανε παράσταση στο ΚΑΣ διά της προέδρου Δ. Κουτσούμπα και του αντιπροέδρου του Γ. Θεοχάρη, ζητώντας "να μάθουμε τη σκοπιμότητα της νέας παρέμβασης - πρότασης της ΕΣΜΑ" επιφυλασσόμενος να τοποθετηθεί "αφού λάβει τη σχετική παρουσίαση της πρότασης της ΕΣΜΑ και τα σχέδια που τη συνοδεύουν, στα οποία δεν είχαμε πρόσβαση πριν από τη συνεδρίαση του ΚΑΣ".
Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού η πρόταση της ΕΣΜΑ και του Μ. Κορρέ προβλέπει μεταξύ άλλων ότι "θα καθαιρεθούν όλα τα εσφαλμένα μέρη των παλαιότερων επεμβάσεων", θα αποκατασταθούν το μεγάλο πλατύσκαλο της μαρμάρινης ρωμαϊκής κλίμακας σε όλη του την έκταση και άλλες περιοχές της δυτικής πρόσβασης της Ακρόπολης, ενώ "η νυν νότια είσοδος θα καταργηθεί ή θα συμπτυχθεί".
