Δύο σπαρακτικοί αυτοτελείς μονόλογοι απαρτίζουν το ολιγοσέλιδο βιβλίο της Μαρίας Εμ. Μαραγκουδάκη με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Διπλή όψη» και υπότιτλο «Η Κάρμεν φορούσε μαύρα / Ο Άλλος εν λευκώ». Δύο μονόλογοι όπως οι δύο όψεις των πραγμάτων, οι δύο όψεις της ανθρώπινης κατάστασης, οι δύο όψεις ενός κατακερματισμένου, αβοήθητου μέσα στην απόγνωσή του εαυτού, που παλεύει για μια ανάσα ζωής. Αυτή την εντύπωση αφήνουν οι δύο συμπληρωματικοί ήρωες, οι δύο ήρωες που μοιάζουν σαν να είναι επινόηση ο ένας του άλλου, της Μαραγκουδάκη: πως παλεύουν για μια ανάσα ζωής, όντας οι ίδιοι μόνο μνήμη πια, αναπολώντας ένα παρελθόν χαμένο για πάντα. Αυτό το παρελθόν που έστρωσε τον δρόμο για τη φρίκη του παρόντος, που δημιούργησε τον σημερινό κόσμο των σκιών. Δεν αναλύουν, ούτε εξηγούν, δεν στέκονται κριτικοί απέναντι στα πράγματα, κάνουν την αναδρομή σκαλίζοντας τις πληγές, από μια νοσηρή, λες, αίσθηση, που δεν τους αφήνει να ησυχάσουν, που τους οδηγεί όλο και πιο πίσω, όλο και πιο βαθιά, να σκάβουν ανηλεώς, δίχως σταματημό, δίχως ανάσα, παλεύοντας μόνο γι’ αυτήν.
Προσπαθώντας, αν γίνεται, όσο γίνεται, να αποτινάξουν από πάνω τους την ερήμωση και τη μοναξιά. Μια μοναξιά που μοιάζει να τους έχει κυριεύσει. Αυτούς και ό,τι άλλο τους περιβάλλει. Μια μοναξιά καθολική. Ένα δωμάτιο μέσα στο οποίο δεν μπαίνει το φως του ήλιου, από όπου έχουν πετάξει το κλειδί, μια φυλακή που μέσα της άρχισαν αλλά και τελειώνουν τα πάντα. Η κινητικότητα και η όποια δράση είναι καταστάσεις του μυαλού. «Είμαι μπροστά στον καθρέφτη, κοιτάζω, αλλά δεν ειμ’ εγώ. Είναι σαν να βλέπω τις σκέψεις μου εκεί μέσα, όχι εμένα» λέει η Κάρμεν του πρώτου μέρους, που έχει απεκδυθεί την πονεμένη Σταυρούλα, αλλά που δεν μπόρεσε να βρει τη γαλήνη φορώντας τα φανταχτερά ρούχα της Κάρμεν. «Υπάρχει μια ψυχική διάθεση που πάντα με ωθούσε να εγκαταλείψω τα πάντα» λέει ο Χ.Π. του δεύτερου μέρους, με τον ασθματικό ξέφρενο παραληρηματικό ρυθμό που οδηγεί τις σκέψεις του. Όμως δεν έχουν τόση σημασία τα επιμέρους χαρακτηριστικά των ηρώων. Αυτό που τους ενώνει είναι μεγαλύτερο. Τους ενώνει η σπαρακτική υπαρξιακή κραυγή που προσπαθεί να δώσει απαντήσεις, ξέροντας εκ των προτέρων πως το παιχνίδι είναι οριστικά χαμένο, για το αν υπάρχει κάποιο νόημα σε όλα αυτά, για το αν ο αμείλικτος χρόνος αφήνει κάτι όρθιο ή συμπαρασύρει τα πάντα, ιδίως την ομορφιά, σε ένα παιχνίδι με βέβαιο τέλος. Σε ένα παιχνίδι θανάτου. «Κάθε μέρα πεθαίνουμε με δόσεις, χιλιάδες κύτταρά μας πεθαίνουν, και ό,τι πέθανε, πάει, πέθανε».
Η Μαραγκουδάκη επιλέγει τη μορφή του θεατρικού μονολόγου, τον οποίο άνετα μπορούμε να φανταστούμε στη σκηνή, με εμβόλιμα ποιητικά κομμάτια, που, στο δεύτερο κυρίως μέρος, με την επαναληπτικότητά τους, δημιουργούν μια ασφυκτική ατμόσφαιρα εγκλεισμού. Με μεγάλη διεισδυτικότητα, ως γνώστης και ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής, δημιουργεί πορτρέτα ανθρώπων μεγάλης έντασης και λεπτών ψυχολογικών αποχρώσεων, που πείθουν λόγω της εσωτερικότητάς τους. Με γλώσσα στιβαρή, κοφτερή, τολμηρή, με ωραίο ρυθμό και εναλλαγές, δίχως να έχει ανάγκη από πλουμίδια αλλά, αντιθέτως, με σοκαριστική ευθύτητα και γυμνότητα, δεν φοβάται να πει τα πράγματα με το όνομά τους και να χρωματίσει με χρώματα πικρά, τρομακτικά, τις διαβαθμίσεις και τα όρια της απελπισίας.
Info
Μαρία Εμ. Μαραγκουδάκη, «Διπλή όψη»
“Η Κάρμεν φορούσε μαύρα / Ο Άλλος εν λευκώ”
Εκδ. Εύμαρος
68 σελ.
Τιμή: 8 ευρώ
