The Callas είναι το όνομα του μουσικού τμήματος μιας δημιουργικής κολεκτίβας που δραστηριοποιείται σε αρκετούς διαφορετικούς χώρους και έχει ως επίκεντρο τους αδελφούς Άρη και Λάκη Ιωνά. Ο πρώτος δίσκος τους με ελληνικό στίχο «Είμαι ένα ξενοδοχείο» ήταν η αφορμή για να μάθουμε το πώς η Αθήνα ταυτόχρονα τους εμπνέει αλλά και τους «στοιχειώνει».
Είχα πάντα μια απορία σχετικά με εσάς. Δεδομένου ότι είστε δίδυμοι και γνωρίζω ότι στις εικαστικές εργασίες σας συνυπογράφετε τα πάντα, γράφετε μαζί κάθε τραγούδι σας ή συνήθως το αρχίζει και το τελειώνει ο ένας από τους δύο και ο άλλος απλά συμπληρώνει κάποιες λεπτομέρειες;
Ευκαιρία λοιπόν να λύσουμε μια παρεξήγηση. Από την παιδική μας ηλικία είχαμε κοινές παρέες, κοινούς φίλους, παίζαμε μαζί μπάλα, είχαμε κοινές αναφορές και εμπειρίες, με αποτέλεσμα σχεδόν οι περισσότεροι να νομίζουν ότι είμαστε δίδυμοι, όμως δεν είμαστε. Έχουμε σχεδόν έναν χρόνο διαφορά! Είναι πολύ εύκολο για εμάς να συνεργαζόμαστε, γιατί απλά συνεχίζουμε και παίζουμε. Συνήθως την πρώτη ύλη στη μουσική τη φέρνει ο Άρης και την πρώτη ύλη στα εικαστικά ο Λάκης και μετά αρχίζουν από κοινού η επεξεργασία και το παιχνίδι. Πολλές φορές φαίνεται ότι στη μουσική ο Λάκης είναι παραγωγός του Άρη και στα εικαστικά ο Άρης curator του Λάκη.
Τι σας έκανε, ενώ στην αρχή μοιραζόσαστε την ερμηνεία, στη διαδρομή ο Άρης να επικεντρωθεί στην κιθάρα και ο Λάκης -έστω και συνεχίζοντας να παίζει μπάσο κάποιες φορές- στο τραγούδι;
Βασικός τραγουδιστής και κιθαρίστας είναι ο Άρης από την αρχή μέχρι σήμερα. Ο Λάκης είχε ξεκινήσει ως ντράμερ, μετά έγινε μπασίστας, ενώ παράλληλα κάνει φωνητικά και γενικά του αρέσει να ασχολείται με ήχους, όργανα και παραγωγή. Όμως τα τελευταία χρόνια όλο το υλικό το δουλεύουμε μαζί με τα άλλα δύο μέλη του συγκροτήματος, την ντράμερ Χρυσάνθη Τσουκαλά και τον κιθαρίστα Χρίστο Μπεκίρη.
Γιατί μετά από τόσους δίσκους με αγγλικό στίχο να κυκλοφορήσετε έναν με ελληνικό; Απλή περιέργεια να πειραματιστείτε μια φορά με τη μητρική γλώσσα σας ή υπήρχε και κάποιος βαθύτερος λόγος;
Δουλεύουμε με ελληνικό στίχο από το 2014. Ήταν η εποχή που συνεργαστήκαμε με τον Lee Ranaldo των Sonic Youth και μας φάνηκε πολύ ενδιαφέρον να κάνουμε έναν δίσκο μαζί του έχοντας και μερικά τραγούδια με ελληνικό στίχο και μάλιστα να τον κυκλοφορήσουμε, εκτός από την Inner Ear, και με αγγλική εταιρεία, την Dirty Water Records. Ήταν και μια περίοδος όπου τα διαβάσματά μας ήταν περισσότερο ελληνικά, Καρούζος, Γονατάς, Πεντζίκης, Νικόλας Κάλας. Το πείραμα πέτυχε, συνεχίσαμε να δουλεύουμε τον ελληνικό στίχο και προέκυψε το «Είμαι ένα ξενοδοχείο». Για την ώρα συνεχίζουμε στις πρόβες να δουλεύουμε με ελληνικό στίχο και για το επόμενο άλμπουμ.
Τι είναι για εσάς η Αθήνα; Ο ζωτικός χώρος σας, ένας τόπος παιχνιδιού και περιπέτειας, μια φυλακή, όλα αυτά μαζί ή κάτι άλλο;
Η Αθήνα είναι η καθημερινότητά μας, το βρόμικο φως, το λαμπερό σκοτάδι, τα δυναμικά κορίτσια και τα ευαίσθητα αγόρια, η αναμπουμπούλα, το αυτοσχέδιο, οι έρωτες, οι λύπες, η δημιουργία, οι μυρωδιές, ο καθρέφτης μας. Είναι το έδαφος πάνω στο οποίο έχουμε χτιστεί.
Θα μπορούσατε να ζήσετε και να δημιουργήσετε οπουδήποτε αλλού εκτός από το ευρύτερο κέντρο της;
Κάθε γειτονιά έχει ενδιαφέρον. Έχει τα χρώματά της, τους ανθρώπους της. Πρέπει να τα ανακαλύπτεις, να κρατάς αυτά που σε ενδιαφέρουν και να πετάς στα σκουπίδια τα κακώς κείμενα, όπως αυταρχικές, φασιστικές συμπεριφορές και τοπικιστικές ανοησίες. Μακάρι σε όλες τις γειτονιές να βγουν μπροστά όλοι οι προοδευτικοί άνθρωποι και δώσουν χρώμα, πολιτισμό και αλληλεγγύη που τόσο πολύ χρειαζόμαστε αυτές τις δύσκολες εποχές.
Δεν ξέρω αν το έχετε συνειδητοποιήσει αλλά το ομότιτλο τραγούδι θυμίζει πολύ, ως φόρμα αλλά και περιεχόμενο, τους στίχους «Μα είναι τα χρόνια ένα δοχείο / ένα φθηνό ξενοδοχείο για δυο στιγμές» από το «Θα ’μαι κοντά σου» του Αλκίνοου Ιωαννίδη. Εκλεκτική συγγένεια ή έμμεση παραπομπή;
Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης είναι ένας σημαντικός μουσικός και πολύ περισσότερο ένας σπουδαίος άνθρωπος, αλλά δεν γνωρίζαμε το συγκεκριμένο τραγούδι. Αντίθετα, κάνουμε μια αναφορά και ένα κλείσιμο του ματιού στο ποίημα του Νικόλα Κάλας «Ξένα δοχεία».
Θα μπορούσατε να πείτε ότι είναι ο δίσκος σας «της καραντίνας», όπως ανάλογοι αρκετών άλλων που έχουν ήδη κυκλοφορήσει;
Όχι, δεν είναι δίσκος καραντίνας, είναι τραγούδια που γράφτηκαν την περίοδο 2017 - 2019 και ηχογραφήθηκαν πέρσι τον Οκτώβριο. Υπό κάποια έννοια όμως κάθε δημιουργική περίοδος είναι μια μικρή εθελούσια καραντίνα.
Πώς βιώσατε προσωπικά την καραντίνα και τι συναισθήματα αλλά και σκέψεις σάς δημιούργησε;
Η πρώτη καραντίνα ήταν για όλους κάτι πρωτόγνωρο. Νιώθεις ότι θα είσαι για πάντα μόνος, έχεις φόβο και αγωνία χωρίς να μπορείς να κάνεις τίποτα. Το χειρότερο είναι όταν καταλαβαίνεις ότι όλη αυτή η αίσθηση του φόβου και της ανασφάλειας πολλές φορές επιβάλλεται από την εξουσία και τα ΜΜΕ τρομοκρατώντας την ψυχή και τις ευαισθησίες του κόσμου και προκρίνοντας τα πλέον κανιβαλιστικά ένστικτα. Μετά την Covid θα υπάρξουν ξεκάθαρα δύο κόσμοι, ένας γεμάτος ανασφάλεια, καχυποψία και αόρατους εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς και ένας άλλος, που θα έρθει πιο κοντά, με περισσότερες ευαισθησίες και αλληλεγγύη και θα έχει σαν όραμα τον καλύτερο άνθρωπο και όχι τον πλουσιότερο. Όσο παρωχημένο και να ακούγεται αυτό, το μόνο που ξέρουμε είναι ότι η Ιστορία κάνει κύκλους. Εμείς κατά τη διάρκεια της καραντίνας με ψυχολογικό φάρμακο την τέχνη προσπαθήσαμε να αποδράσουμε δουλεύοντας ασταμάτητα. Κάναμε μια ταινία μεγάλου μήκους με τον Νικολάκη Ζεγκίνογλου και τη Melia Kreiling με τους όρους και την όλη ατμόσφαιρα της καραντίνας. Δουλέψαμε μια σειρά από καινούργια έργα - κεντήματα και ετοιμάζουμε το επόμενο άλμπουμ. Δεν ξέρουμε αν το φάρμακό μας λειτούργησε, θα δείξει...
Τα οικονομικά προβλήματα που έχει ήδη προκαλέσει η πανδημία έχουν επηρεάσει και τη διαβίωσή σας ή όχι;
Τα οικονομικά προβλήματα είναι τεράστια για όλους τους καλλιτέχνες. Με τη συμπεριφορά της Πολιτείας είμαστε σαν επάγγελμα υπό εξαφάνιση. Δεν μπορούν να καταλάβουν με τίποτα ότι η τέχνη δεν είναι χόμπι. Είναι όλα αυτά τα παιδιά που δουλεύουν καθημερινά κάτω από τόσο δύσκολες συνθήκες και δίνουν τα πάντα για κάτι που δεν έχει σώνει και καλά κάποια οικονομική αξία. Ε, αυτό δεν το χωράει με τίποτα το μυαλό τους!
Έχουμε και πρέπει να διδαχθούμε κάτι ως ανθρωπότητα από την πανδημία;
Ναι. Το ότι ο άνθρωπος πρέπει πάντα να είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος. Οι ανθρώπινες αξίες, η ισότητα σε βασικά αγαθά, η αλληλεγγύη και η αγάπη για τον διπλανό μας, πέρα από κάθε φυλετικούς, οικονομικούς, θρησκευτικούς ή όποιους άλλους διαχωρισμούς, είναι το α και το ω. Διαβάσαμε με μεγάλο ενδιαφέρον τη συνέντευξη του Δημήτρη Ψαρρά στο προηγούμενο κυριακάτικο φύλλο της ΑΥΓΗΣ για το όραμα του Ρήγα, το οποίο θέτει τις βάσεις για όλα τα παραπάνω.
Νοσταλγείτε τη δεκαετία του ’90 κατά την οποία αρχίσατε την ενήλικη ζωή σας όπως πολλοί/ές άλλοι/ες σαν μια «χρυσή εποχή» ή γνωρίζατε από τότε ότι δεν θα διαρκούσε για πάντα γιατί ο κόσμος αλλάζει συνεχώς;
Νοσταλγούμε την ανεμελιά της μικρότερης ηλικίας. Η αλήθεια είναι ότι δεν θυμόμαστε κάποια «χρυσή εποχή». Πάντα ήταν πολύ δύσκολο το να συνεχίζεις να είσαι δημιουργικός και να επιβιώνεις. Είναι καθημερινός αγώνας με τα όμορφά του και τις απέραντες δυσκολίες του.
Και τα προσεχή σχέδιά σας, όσο βέβαια μπορούν να γίνουν τέτοια αυτή την περίοδο;
Πολλά σχέδια πρέπει να κάνουμε και να μην το βάζουμε κάτω, όσο μπορούμε. Η δημιουργία, οι ιδέες και τα όνειρα δεν πρέπει να σταματάνε ποτέ παρ’ όλες τις σφαλιάρες που τρώμε. Όχι μόνο για τους καλλιτέχνες, αλλά για όλο τον κόσμο. Έχουμε τώρα περισσότερο ανάγκη από ποτέ όνειρα μικρά, καθημερινά, μεγάλα και ανθρώπινα. Όσο για τα καλλιτεχνικά μας σχέδια, τα προαναφέραμε. Ετοιμάζουμε ταινίες, artworks, άλμπουμ και έχουμε μια τρελή δίψα για την πρώτη μετα-Covid συναυλία!
Το έχουν ήδη δείξει με έναν δίσκο με τον λιτό και δυναμικό rock ήχο και τον ρεαλιστικό και βιωματικό στίχο όπως το «Είμαι ένα ξενοδοχείο»...
