Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Βιβή Βουτσελά στην «Α» / Η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους του πολιτισμού
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βιβή Βουτσελά στην «Α» / Η κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους του πολιτισμού

Βιβή Βουτσελά

Η Βιβή Βουτσελά ασχολήθηκε από πολύ μικρή με το παραδοσιακό ρεμπέτικο και ιδιαίτερα το σμυρνέικο τραγούδι με αρχικό κίνητρο την αγάπη της οικογένειάς της γι’ αυτό και με σκληρή και επίμονη δουλειά εξελίχθηκε σε μία από τις καλύτερες σημερινές ερμηνεύτριες του ιδιώματος. Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε τον δίσκο «Η καρδιοκαδοκλέφτρα», όπου καταθέτει μια σειρά πιστών μεν στο πνεύμα αλλά όχι και δουλικά στο ύφος επανεκτελέσεων κλασικών και μη σμυρνέικων τραγουδιών. Μας μίλησε γι’ αυτόν αλλά και για τον ρόλο που εξακολουθεί να έχει η παράδοση στη ζωή μας και τη σημασία της.

* Τι σε έκανε να αγαπήσεις από νωρίς το παραδοσιακό τραγούδι μας και ιδιαίτερα το μικρασιατικό;

Στην οικογένειά μου υπερίσχυαν τα δημοτικά και τα ρεμπέτικα ακούσματα. Είχα έναν πατέρα που ήταν άνθρωπος του γλεντιού και της παρέας και ιδιαίτερα καλλίφωνος, οπότε δεν ήταν καθόλου δύσκολο να βρεθώ σε γλέντια, σε συναυλίες και να αποκτήσω ακούσματα από μικρή. Η μισή καταγωγή μου είναι προσφυγική, από τη μεριά της μητέρας μου. Υπήρχαν έντονα κι αυτά τα ακούσματα από τα στόματα των παππούδων και των προπαππούδων, τους οποίους λάτρευα.  Όταν έφηβη έμαθα τις ιστορίες τους, το πώς είχαν κινδυνεύσει για να έρθουν στην Ελλάδα, για τις οικογένειές τους που ξεκληρίστηκαν, για τα σπίτια τους που εγκατέλειψαν, για τη δύσκολη ζωή μετά στην Ελλάδα, τους αγάπησα περισσότερο, γιατί, παρ’ όλο το δράμα ,δεν έλειψε ποτέ το χαμόγελό τους, δεν βαρυγκομούσαν, δεν «κλαίγονταν», δεν μιζέριαζαν. Χωρίς να το συνειδητοποιήσω, τότε θέλησα να μάθω καλύτερα τη μουσική τους για να μην ξεχαστούν ποτέ οι άνθρωποι που μου τη γνώρισαν.

* Θεωρείς ότι το σμυρνέικο ανήκει περισσότερο στη δημοτική παράδοση, στην αστική λαϊκή ή στην πραγματικότητα ισορροπεί ανάμεσα στις δύο;

Δύο από τις συνθήκες που επηρέασαν σαφώς το σμυρνέικο τραγούδι ήταν η ανώνυμη δημοτική παράδοση και η συνύπαρξη πολλών πολιτισμών από Ανατολή και Δύση επί αιώνες στη Σμύρνη. Αυτά τα στοιχεία επηρέασαν την επώνυμη μουσική, οπότε μάλλον ισορροπεί ανάμεσα στα δύο, γιατί τα περιέχει σε βάθος κι αυτό την καθιστά μοναδικό ιδίωμα.

* Τι είναι αυτό που σε ελκύει περισσότερο στο σμυρνέικο τραγούδι;

Η ποικιλία στο ρεπερτόριο, στη θεματολογία, στους ρυθμούς και στις μελωδίες είναι ανεξάντλητη Ποτέ δεν μπορείς να πεις ότι τα ξέρεις όλα. Πάντα υπάρχει υλικό ν’ ανακαλύψεις. Η ποικιλία αυτή για έναν/μία ερμηνευτή/τρια δίνει πάντα ένα ερέθισμα να αναζητήσει νέες ερμηνευτικές προσεγγίσεις.

* Ποιες δυσκολίες αλλά και προκλήσεις ίσως παρουσιάζει το σμυρνέικο, γενικότερα αλλά και ειδικότερα σε σχέση με τα άλλα παραδοσιακά ιδιώματά μας;

Για μένα η βασική δυσκολία και πρόκληση είναι πως το σμυρνέικο μας κληροδότησε τρόπον τινά το σχήμα πολλοί τραγουδιστές σε έναν. Οι ερμηνευτές που πρωτοηχογράφησαν αυτή τη μουσική είχαν μια απίστευτη ικανότητα να τραγουδούν διαφορετικά μεταξύ τους πράγματα - ακούς π.χ. τον ίδιο να λέει δημοτικά τραγούδια, αμανέδες και να συμμετέχει σε οπερέτα με την ίδια άνεση. Αυτό σημαίνει τη ζύμωση μιας ερμηνευτικής κουλτούρας επί αιώνες και μ’ αυτήν ακριβώς την κουλτούρα πρέπει κανείς να αναμετρηθεί.

* Ποιους/ες ερμηνευτές/τριες όχι μόνο αγαπάς, αλλά διαπιστώνεις και η ίδια ότι σε έχουν επηρεάσει καθοριστικά;

Αγαπώ όλη τη γενιά που προπολεμικού ρεμπέτικου και σμυρνέικου πάλκου για την προσφορά τους και θεωρώ πως δεν γνώριζαν τι αφήναν πίσω τους, τη Ρίτα Αμπατζή, τη Μαρίκα την Πολίτισσα, τη Ρόζα Εσκενάζυ και τη Μαρίκα Παπαγκίκα. Από αντρικές φωνές πιστεύω ότι ο Αντώνης Νταλγκάς είναι η επιτομή του τραγουδιστή.

* Πέρα φυσικά από το ότι προέρχονται από το ίδιο ιδίωμα και την ίδια γεωγραφική περιοχή, υπάρχει κάτι άλλο που να συνδέει βαθύτερα τα τραγούδια του δίσκου;

Πρέπει να σου πω ότι δυσκολεύτηκα ιδιαίτερα να αποφασίσω για το περιεχόμενο του δίσκου, γιατί το ρεπερτόριο είναι πολύ μεγάλο και πολλά τα αγαπημένα τραγούδια.  Έκανα λοιπόν μια επιλογή με τη βοήθεια του Παναγιώτη Κουνάδη, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει μια ποικιλία και έναν πλούτο, όπως πιστεύω ότι συνέβη.

* Ποιο είναι το πιο αγαπημένο σου από αυτά και γιατί;

Το αγαπημένο μου είναι το πιο απλό και πιο άγνωστο, το «Νησιωτοπούλα». Πρόκειται για ένα ξεχασμένο και άγνωστο τραγούδι, ηχογραφημένο στη Νέα Υόρκη το 1932. Το άκουσα για πρώτη φορά σε μια παράσταση όπου είχα προσκληθεί να τραγουδήσω. Το ερμήνευσε μια εφηβική χορωδία και είχα συγκινηθεί πολύ. Είναι πολύ όμορφο μέσα στη φαινομενική απλότητά του και η δυσκολία όταν τραγουδά κανείς απλά πράγματα είναι κάποιες φορές μεγαλύτερη.

* Εκτός από το να ξυπνήσουν ίσως μνήμες σε κάποιους/ες και φυσικά την αισθητική απόλαυση, τι πιστεύεις ότι μπορούν να δώσουν αυτά τα τραγούδια στο σημερινό κοινό και γιατί το αφορούν;

Το σμυρνέκο και ρεμπέτικο τραγούδι είναι κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και από τις δύσκολες συνθήκες οι οποίες το γέννησαν έχουμε να διδαχθούμε πολλά. Πέραν αυτού, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεχάσουμε τις συνθήκες υπό τις οποίες μεταδόθηκε σε εμάς. Εκτός από απόλαυση, το τραγούδι της Σμύρνης μεταξύ άλλων σημαίνει προσφυγικό τραγούδι και είναι συνδεδεμένο με πόλεμο, ορφάνια, φτώχεια και δυστυχία, ένα πλαίσιο δηλαδή διαρκώς επαναλαμβανόμενο.

* Την επιθυμία να ερμηνεύσεις τραγούδια σ’ αυτό μεν το ύφος, αλλά σημερινά, καινούργια και γραμμένα ειδικά για σένα δεν την έχεις αισθανθεί ποτέ;

Ναι, βεβαίως. Είναι κάτι που ξεκίνησα με έναν φίλο και σπουδαίο συνθέτη να επεξεργαζόμαστε εδώ και κάποιο διάστημα.

* Πώς βίωσες την πρώτη και τώρα τη δεύτερη καραντίνα και τι έχεις να πεις για τη στάση της Πολιτείας απέναντι στους ανθρώπους του πολιτισμού;

Στην πρώτη καραντίνα υπήρχε μια αισιοδοξία για λίγο. Πιστέψαμε ότι θα μείνουμε μέσα για το καλό όλων και γρήγορα θα επανέλθουμε. Δεν φανταζόμασταν ότι θα αλλάξει η ζωή μας εντελώς. Από τη στιγμή που άρχισαν να μην συζητούνται μέτρα για όλους, ήμουν πολύ απαισιόδοξη για το πού θα καταλήξουμε. Γι’ αυτόν τον λόγο δεν ανέβασα και κανένα βίντεο, όπως άλλοι/ες. Τώρα, στη δεύτερη καραντίνα, κουβαλάμε νομίζω όλη την κούραση και απογοήτευση τόσων μηνών. Δυστυχώς, είναι πολλοί τόσοι μήνες μέσα στην αβεβαιότητα για να μας πείσει η κυβέρνηση ότι ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους του πολιτισμού. Οι επιπτώσεις είναι έντονες πια στις ζωές των περισσοτέρων. Είναι οριακά τα πράγματα πια. Αν η κυβέρνηση δεν κάνει κάτι άμεσα, σημαίνει ότι δεν μας θέλει και ότι δεν μας υπολογίζει για ανθρώπους αυτούς της τέχνης.  Έτσι είναι, γιατί είναι απλά τα πράγματα: όταν κάποιος ενδιαφέρεται, φροντίζει ώστε να μην φτάσει τόσος κόσμος στα όρια της κοινωνικής και οικονομικής εξαθλίωσης.

* Και τα μελλοντικά σχέδιά σου, όσο βέβαια η πανδημία το επιτρέπει;

Να συνεχίσω από κει που σταμάτησα.

Μια επιθυμία κοινή για όλους και όλες μας πιστεύουμε...

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL