Η υπουργός Πολιτισμού βρέθηκε χθες διαδικτυακά στα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, είδε και απήλθε. Ο κόσμος του βιβλίου περίμενε ν’ ακούσει κάτι από τον πλέον αρμόδιο κυβερνητικό παράγοντα για τη στήριξη της φιλαναγνωσίας, την προώθηση του ελληνικού βιβλίου, τη φροντίδα του κλάδου και της εκδοτικής παραγωγής και μέσω αυτών της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας σ’ αυτή την κρίσιμη περίσταση. Δυστυχώς, η υπουργός, μιλώντας στην τελετή έναρξης της Έκθεσης, περιορίστηκε σε γενικόλογες διαπιστώσεις, που για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ του βιβλίου αφορούν τα αυτονόητα, ενώ για την ίδια αποτελούν κενό γράμμα. Αόρατος επισκέπτης δηλαδή.
«Η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης είναι μια σπουδαία υπόθεση για την Ελλάδα και δεν έπρεπε να χαθεί» είπε, δεν πρόσθεσε όμως ποια θα είναι η μέριμνα του υπουργείου της για να σωθεί στο μέλλον. Θα περίμενε κανείς ότι στα εγκαίνια της Έκθεσης, που πραγματοποίησε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η υπουργός Πολιτισμού θα έλεγε δυο - τρία πράγματα για τη στήριξη του βιβλίου και των ανθρώπων του, που ως κομβικό μέλος στο σώμα του σύγχρονου πολιτισμού δοκιμάζεται σκληρά την περίοδο της πανδημίας.
Σ’ αυτή την περίοδο που η εκδοτική παραγωγή μειώνεται, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ κατά 23% στο πρώτο εξάμηνο του 2020, με αντίστοιχη πτώση 20% στους τζίρους, θα περίμενε κανείς η κυβέρνηση να έχει μεριμνήσει για τη φροντίδα εκδοτών και βιβλιοπωλών να αντέξουν τη λαίλαπα της πανδημίας. Μόλις προχθές οι εκπρόσωποι των εκδοτικών φορέων που συγκροτούν τη Σύμπραξη Εκδοτών έκρουαν καμπάνες κινδύνου, συνομολογώντας στην ΑΥΓΗ την τραγικότητα της κατάστασης που επικρατεί στον χώρο του βιβλίου. Μικρές κατά κανόνα επιχειρήσεις, εκδοτικές και βιβλιοπωλικές, συγκροτούν την αγορά του βιβλίου. Δεν μπορούν εύκολα να αντέξουν το δεύτερο lockdown. Οι πιο επιεικείς υπολογισμοί των εκδοτών κάνουν λόγο για κλείσιμο της χρονιάς με μια πτώση στους τζίρους γύρω στο 40% σε σχέση με πέρσι.
Την περασμένη Παρασκευή συγγραφείς και μεταφραστές κατέθεταν στον πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα τις σκέψεις και μαζί την αγωνία τους για την υπόθεση του βιβλίου. Στη διαδικτυακή συζήτηση που είχε μαζί τους ο Αλέξης Τσίπρας μίλησαν για την επιτακτική ανάγκη ίδρυσης νέου φορέα πολιτικής βιβλίου, για τη χρεία φροντίδας των δημιουργών της γραφής μέσω εκθέσεων, εκδηλώσεων, σπιτιών λογοτεχνίας, για την ανάγκη στήριξης των βιβλιοθηκών, των βιβλιοπωλείων, των εδρών νεοελληνικών σπουδών, για την ανάγκη προώθησης του ελληνικού βιβλίου και τη στήριξη του μεταφραστικού τομέα.
Ο κόσμος του βιβλίου, ένα σύμπαν γνώσης, ελευθερίας και δημοκρατίας, εκπέμπει SOS. Χθες πάλι η Σύμπραξη Εκδοτών επανέφερε το αίτημά της για το άνοιγμα των βιβλιοπωλείων. «Ανοίξτε τα βιβλιοπωλεία στις 30 Νοεμβρίου ακόμα κι αν ανακοινωθεί παράταση της καραντίνας" διαμήνυσε με νέα επιστολή της, αυτή τη φορά προς τους υπουργούς Ανάπτυξης Ά. Γεωργιάδη και παρά τω Πρωθυπουργώ Στέλιο Πέτσα. Αυτή η έκκληση δεν αφορά μόνο τη διάσωση των βιβλιοπωλείων, αφορά όλους τους επιμέρους τομείς της βιβλιοαγοράς, από τον συγγραφέα, εκδότη, τον μεταφραστή, τον επιμελητή, μέχρι τον τυπογράφο κι από τον βιβλιοπώλη μέχρι τον βιβλιοθηκονόμο. Και εμπεριέχει όλη την κοινωνία. Τον απλό αναγνώστη που κάνει ουρές έξω από βιβλιοπωλεία λίγες ώρες πριν την έναρξη του δεύτερου lockdown δίνοντας με σαφήνεια το μήνυμα ότι το βιβλίο είναι προϊόν πρώτης ανάγκης κι ακόμα περισσότερο στις μέρες της πανδημίας και του παγκόσμιου εγκλεισμού αποτελεί το μοναδικό ίσως διαβατήριο ελευθερίας.
Η υπουργός Πολιτισμού, όμως, περί άλλων τυρβάζει. Γιατί τι θα κόστιζε να παρέμβει στους ομολόγους της προκειμένου να υπερασπιστεί το αίτημα για το άνοιγμα των βιβλιοπωλείων μέσα στην καραντίνα με όρους που διασφαλίζουν τη δημόσια υγεία; Ευρωπαίοι ομόλογοί της το έχουν πράξει. Όμως, όταν υπάρχει η ομολογία του προέδρου της ΕΝΕΛΒΙ ότι στην πρόταση για στήριξη μέσω αγοράς βιβλίων για βιβλιοθήκες η απάντησή της ήταν «δεν θα δώσω τα λεφτά μου σε άλλα υπουργεία», εύκολα κατανοεί κανείς ότι στη μέριμνά της άλλα πράγματα κυριαρχούν. Και εύλογα θα πει κανείς ότι εδώ δεν ενδιαφέρεται για το γεγονός ότι έχουν δημιουργηθεί συσσίτια για τους καλλιτέχνες, για το βιβλίο θα ενδιαφερθεί;
