Με τον 21ο αιώνα να τρέχει με τεράστιες και ταχύτατες αλλαγές σε όλα τα πεδία για την ανθρωπότητα, η δική μας Αριστερά καλείται να απαντήσει και να ανταποκριθεί σε μείζονα ερωτήματα και σε κορυφαίες προκλήσεις. Η αναγκαιότητά μιας ριζικής, δημοκρατικής και αξιακής επανεκκίνησης είναι αδήριτη και χωρίς ουσιαστικές, συλλογικές αποφάσεις στο επερχόμενο συνέδριό μας θα παραμείνουμε σε υστέρηση μπροστά στις πολιτικές, κοινωνικές εξελίξεις που διαμορφώνονται στον κόσμο, στην Ευρώπη, στη γειτονιά μας και στην πατρίδα μας.
Ειδικά στο κορυφαίο ζήτημα της ενημέρωσης που συνταγματικά, δημοκρατικά και πολιτισμικά απασχολεί και "βασανίζει" ακόμη την κοινωνία μας, παρά τις δεκαετίες που πέρασαν από τη Μεταπολίτευση και τα αρκετά βήματα που σημειώθηκαν ώς τώρα, πρέπει να γίνουν πάρα πολλά ώστε οι συμπολίτες μας και η Δημοκρατία μας να γνωρίσουν μια ουσιαστική, ποιοτική, ανοιχτή, πλουραλιστική αναβάθμισή της έξω και πέρα από τους ασφυκτικούς ελέγχους, επεμβάσεις, στρεβλώσεις και επιβολές ολιγαρχικών συμφερόντων, κυβερνητικών, κομματαρχικών, εμπορευματοποιημένων κ.ά. επεμβάσεων και εξαρτήσεων.
Στα χρόνια που πέρασαν από το προηγούμενο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ το τοπίο στα ΜΜΕ άλλαξε σε σημαντικό βαθμό, με πολλά νέα δεδομένα αλλά και πολλά παλαιότερα και νεότερα ελλείμματα και προβλήματα. Μετά το "μαύρο" στην ΕΡΤ από την κυβέρνηση Σαμαρά, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως είχε δεσμευτεί, την επαναλειτούργησε με όλους τους σταθμούς και τους εργαζομένους της, όμως έχασε την ιστορική ευκαιρία να διαμορφώσει έναν δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα σύγχρονο, πολυμορφικό, δυναμικό, πολυφωνικό, ανταγωνιστικό απέναντι στα βαριά ελλειμματικά ιδιωτικά κανάλια.
Παρά τις προσπάθειές μας (προσπάθειες πολλών δημοσιογράφων και εργαζομένων εκεί) για ουσιαστικές κινήσεις αναβάθμισης και αντιστοίχησης με τις προσδοκίες των πολιτών και των απαιτήσεων των καιρών, οι όποιες πρακτικές "κυβερνητικής ΕΡΤ" και οι νοοτροπίες κλειστού, συχνά μονόπλευρου χειρισμού άφησαν πίσω την ΕΡΤ και τώρα η κυβέρνηση της Ν.Δ. επανέρχεται στα ίδια και χειρότερα του παρελθόντος του κυβερνητικού "οχήματος".
Η προσπάθεια για τη ρύθμιση επιτέλους του ευρύτερου τοπίου των ιδιωτικών ΜΜΕ, παρότι τελικά οδήγησε στην παραχώρηση αδειών από το ΕΣΡ, ατυχώς άφησε βαριές σκιές για την "αφετηρία" της, που έδειχνε υπουργοκεντρική. Βεβαίως κατέρρευσαν οι μύθοι της Ν.Δ. για "αναρίθμητα" κανάλια και μάλιστα τώρα στο "πόδι" προσθέτει ρόλους στο ΕΣΡ αντί για υποστήριξη οικονομική, στελεχική και θεσμική. Αλλά και το γεγονός της υπαγωγής στο "Μαξίμου" της ΕΡΤ κ.ά. δείχνει την επιστροφή στο χειρότερο παρελθόν κυβερνητικού συγκεντρωτισμού, όπως και η "διεύρυνση" του... Δ.Σ. στο ΑΠΕ δείχνει την προσκόλληση στις παλαιοκομματικές πρακτικές.
Πέρα από οποιαδήποτε κυβερνητική συγκυρία, η ΕΡΤ οφείλει να είναι η φωνή της κοινωνίας, των πολιτών, και η ευθύνη ανάδειξης διοίκησης, διεύθυνσης να περάσει σε αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, όπου με ευρύτερη πλειοψηφία, αλλά και πρόγραμμα, ποιοτικά στοιχεία, στοχοθεσία θα εγκρίνεται και θα ελέγχεται. Σ' αυτή τη βάση έγινε πριν λίγο καιρό η πρότασή του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή. Για εμάς παραμένει θετική επιλογή η υποστήριξη πολιτικά, θεσμικά, οικονομικά συνεταιριστικών, συνεργατικών σχημάτων σε διάφορα ΜΜΕ (έντυπα, ηλεκτρονικά και ψηφιακά).
Το γεγονός ότι παρέμεινε, παραμένει αρρύθμιστο το τοπίο των ραδιοφώνων αφήνει ένα προβληματικό κενό που ήδη οδηγεί σε "συγκεντρώσεις" ανάλογες των καναλιών, ενώ και στον Τύπο, που δοκιμάζεται άγρια από τις δυσκολίες, η καθυστέρηση υλοποίησης του προγράμματος ενίσχυσης που χρειαζόταν από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ οδήγησε (και) στον πρωτοφανή εμπαιγμό της περιβόητης "λίστας Πέτσα". Παραμένει άμεσο ζήτημα η στήριξη των εφημερίδων με ένα διαφανές, ολοκληρωμένο, αναλογικό και ισότιμο πρόγραμμα, με σύνδεση στις θέσεις εργασίας, την ιστορικότητα, τη δεοντολογία, την κυκλοφορία. Άμεσος πολιτικός στόχος μας είναι η διεκδίκηση και ολοκλήρωση αξιοπρεπών, ουσιαστικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ενώ σταθερός είναι ο αγώνας μας υποστήριξης των ανέργων ώστε να αντιμετωπιστεί η διευρυνόμενη ανεργία και ανασφάλεια.
Στηρίζουμε και προωθούμε την προσπάθεια των δημοσιογράφων και των ενώσεών τους για να ρυθμίσουν οργανωμένα και συλλογικά τα πνευματικά τους δικαιώματα. Προτεραιότητά μας είναι και η προσπάθεια για ρύθμισή του άναρχου τοπίου στα social media με την υιοθέτηση κανόνων πλήρους διαφάνειας (σε ταυτότητα και περιεχόμενο) και την επιδίωξη λογοδοσίας για τη διαχείρισή τους από τους χρήστες ώστε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να είναι πεδίο ελεύθερης έκφρασης και δημόσιας συζήτησης με κανόνες.
Με την αποτελεσματική υλοποίηση του σχεδιασμού και της απόφασής μας για διατήρηση, εξορθολογισμό και συνένωση των μέσων ιδιοκτησίας του ΣΥΡΙΖΑ έγινε ένα ουσιαστικό βήμα για το παρόν και το μέλλον. Οι πρόσφατες αρνητικές εξελίξεις στην ΑΥΓΗ (προσπάθεια για κλείσιμο του καθημερινού φύλλου και αναστολή της) και τα προβλήματα Στο Κόκκινο αδικούν τη μακρά ιστορία και παρουσία τους δίπλα στην Αριστερά, την προσφορά τους στη Δημοκρατία, την κοινωνία, την ενημέρωση. Η παρουσία τους είναι πολύτιμη, όπως και η στήριξή τους από όλους, ενώ και οι προσπάθειες των εργαζομένων δεν πρέπει να "χαθούν".
Μεγάλη επιτυχία για το δικό μας εργασιακό, ασφαλιστικό πεδίο ήταν και είναι η διατήρηση, η διεύρυνση και η αποτελεσματική αναβάθμιση του ΕΔΟΕΑΠ (παρά την απώλεια του κύριου ταμείου μας, του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, που πρόχειρα αφομοιώθηκε στον ΕΦΚΑ) πέρα από τις διαρκείς αντιδράσεις πολλών εργοδοτών και εσωτερικών υπονομευτών.
Πρότυπο αυτοτελούς και αυτόνομου ασφαλιστικού συμμετοχικού οργανισμού (στην Ελλάδα και όχι μόνον), υπόδειγμα ουσιαστικής αυτοδιαχείρισης, δικαιώνει συλλογικές προσπάθειες ετών και διαψεύδει "μνημονιακές", νεοφιλελεύθερες και δογματικές επιταγές. Η υπερψήφιση στη Βουλή της τροπολογίας από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από Ν.Δ., ΚΙΝ.ΑΛΛ.-ΠΑΣΟΚ είναι διαρκής διασφάλιση από "επιβουλές" και φυσικά για τη συνέχεια του ταμείου χρειάζεται προπαντός η δική μας εγρήγορση και ενεργός συμμετοχή.
Πρώτιστη υποχρέωσή μας είναι η άοκνη υπεράσπιση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, που πολλοί μεγαλομιντιάρχες, μεγαλοπαράγοντες, προπαγανδιστές και εξουσιαστές της συγκυρίας διαλύουν και καταλύουν. Στην εποχή των νέων αλλά και των "παλαιών" ΜΜΕ, οι ενεργοί πολίτες, οι δημοσιογράφοι, οι εργαζόμενοι σε αυτά οφείλουν να αγωνίζονται για την ελευθερία τους, τον πλουραλισμό, την ανεξαρτησία αλλά και την ασφάλειά τους (φυσική, ψυχολογική, ψηφιακή).
Είμαστε απέναντι στη συγκέντρωση - συγκεντροποίηση των ιδιοκτησιών αλλά και στην εντεινόμενη "ομογενοποίηση" της ενημέρωσης. Μπορεί σήμερα να πολλαπλασιάζονται οι αριθμοί των διαφόρων πηγών, όμως μειώνονται ο πλουραλισμός και η δεοντολογία. Χρειαζόμαστε τη διαμόρφωση ενός δημόσιου (πολυσυμμετοχικού), αξιόπιστου φορέα για την πιστοποίηση κυκλοφοριών, ακροαματικοτήτων, θεαματικοτήτων, πρωτογενών click, και θα πρέπει να πρωτοστατήσουμε στη συγκρότηση ενός θεσμικά κατοχυρωμένου και δημοκρατικά υποστηριγμένου Παρατηρητηρίου για τα ΜΜΕ.
Μετά το συνέδριό μας, επείγει η συγκρότηση Τμήματος του ΣΥΡΙΖΑ για τα ΜΜΕ και αντίστοιχη Κοινοβουλευτική Ομάδα Εργασίας, που δυστυχώς, με κεντρική ευθύνη, για χρόνια δεν συγκροτήθηκαν ποτέ. Δεν νοείται προγραμματική και διαρκής πολιτική προσπάθεια για τα ΜΜΕ χωρίς τον συνεχή συντονισμό και συνεννόηση Κεντρικής Επιτροπής, Τμημάτων και ομάδων εργασίας που εμπλέκονται στα θέματα αυτά.
Η Δημοκρατία, ο κόσμος μας, έχει ανάγκη την ενημέρωση και η ενημέρωση δεν γίνεται χωρίς δημοσιογράφους και δεοντολογία. Ενημέρωση με κλίμα διώξεων και εξοντωτικών αγωγών σε δημοσιογράφους και φορείς είναι ασύμβατη με το συνταγματικό δικαίωμα της ελευθεροτυπίας και του ανοιχτού διαλόγου, τραυματίζει τον πλουραλισμό και τη δημοκρατία και θα μας βρίσκει αλληλέγγυους με όσους αγωνίζονται για την ενημέρωση με δεοντολογία.
Στις πρόσφατες εκλογές της ΕΣΗΕΑ αποτυπώθηκε σοβαρή ενίσχυση του προοδευτικού αριστερού ψηφοδελτίου και η πρωτοβουλία της παράταξης της "Συσπείρωσης - Δούρειος Τύπος" να κυκλοφορήσει σε όλους τους δημοσιογράφους τους "ξεχασμένους" από πολλούς κανόνες δημοσιογραφικής δεοντολογίας έδειξε τις αυτοδεσμεύσεις που όλοι μας πρέπει να απαιτούμε να εφαρμόζονται στα ΜΜΕ.
28/3/2022
* Όλα τα κείμενα του προσυνεδριακού διαλόγου αναρτώνται στην ιστοσελίδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και το left.gr
