Η θλιβερή επέτειος του ολοκαυτώματος της Χιροσίμα πριν από λίγες ημέρες, στις 6 Αυγούστου, υπενθυμίζει σε όλη την ανθρωπότητα το αδιανόητο της χρήσης πυρηνικών όπλων, που η παραγωγή και κατοχή τους μετά το 1945 αποτέλεσε τη μεγαλύτερη απειλή για τη ζωή στη Γη.
Δυστυχώς, παρά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου πριν από τριάντα και πλέον χρόνια, η πυρηνική απειλή επανέρχεται στον διεθνή ορίζοντα τροφοδοτούμενη από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Επειδή δε κάποιοι ταυτίζουν τη σημερινή Ρωσία με τη Σοβιετική Ένωση, τους καταλογίζω άγνοια της Ιστορίας τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες για τον πυρηνικό αφοπλισμό.
Για τη Σοβιετική Ένωση το να χρησιμοποιήσει πρώτη πυρηνικά όπλα ήταν αδιανόητο και καλούσε διαρκώς τις ΗΠΑ για αντίστοιχη αμοιβαία δέσμευση. Αντιθέτως, για την κυβέρνηση Πούτιν το πυρηνικό «νταηλίκι» έγινε κανόνας με αφορμή το Ουκρανικό, με συνευθύνη και του ΝΑΤΟ, το οποίο αρνούνταν πάντοτε να αποκηρύξει την πρώτη χρήση πυρηνικών όπλων, ενώ σχετικά πρόσφατα η ηγεσία Μπους στις ΗΠΑ επιδόθηκε με ζήλο στο ξήλωμα σημαντικών συμφωνιών για τον έλεγχο των πυρηνικών εξοπλισμών και τη μη επέκτασή τους στο Διάστημα.
Μέσα από την πυρηνική κόλαση της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι στις 6 και 9 Αυγούστου 1945 η ανθρωπότητα εισήλθε στην πυρηνική εποχή, αποκτώντας πρώτη φορά στην Ιστορία την ικανότητα της πλήρους αυτοκαταστροφής της. «Ένας πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν πρέπει ποτέ να γίνει» διακήρυξαν σαράντα χρόνια μετά τη Χιροσίμα συναντώμενοι στη Βιέννη οι Πρόεδροι των δύο υπερδυνάμεων Ρέιγκαν και Γκορμπατσόφ, που το 1987 υπέγραψαν την πρώτη συμφωνία πραγματικού πυρηνικού αφοπλισμού αποσύροντας εκατέρωθεν της γραμμής διαίρεσης της Ευρώπης τους πυραύλους μέσου βεληνεκούς, οι οποίοι καταστράφηκαν το 1989 στα αντίστοιχα πεδία πυρηνικών δοκιμών, Νεβάδα και Μπαϊκονούρ, με την παρουσία στο δεύτερο αντιπροσωπειών κινημάτων ειρήνης, καθώς στην ΕΣΣΔ διαρκούσε η περεστρόικα και άνθιζε η γκλάσνοστ.
Είχα την ευκαιρία επίσκεψης για πέντε μέρες στη Χιροσίμα, στο πλαίσιο ελληνικής αποστολής ειρήνης, που είχε διαρκέσει από τις 30 Ιουλίου έως τις 10 Αυγούστου 1991. Μεγάλη πόλη, γεμάτη ζωή η Χιροσίμα, με πάνω από ένα εκατομμύριο πληθυσμό, σε τίποτα δεν θύμιζε το σεληνιακό τοπίο του 1945. Μόνο όταν επισκεφθήκαμε το Μουσείο Ειρήνης και το Πάρκο Ειρήνης της ιαπωνικής πόλης με τα επτά ποτάμια πήραμε ισχυρή γεύση για το τι σήμαινε το πυρηνικό ολοκαύτωμα. Ένα ρολόι σταματημένο στις 8.15 μας θύμισε την ακριβή ώρα ενός αίθριου πρωινού που χάθηκε ο ήλιος και έγινε η σκόνη η Χιροσίμα.
Από τότε έχουμε υποδεχτεί πολλές αποστολές Χιμπακούσα, δηλαδή επιζησάντων των δύο βομβαρδισμών, στον Πειραιά και στην Αθήνα, ακόμα και στον Βύρωνα και στην Καισαριανή, το δε 2014 και στη Νίκαια, με δήμαρχο τότε τον Γιώργο Ιωακειμίδη. Παρόμοιες αποστολές, αν και λιγοστεύουν, ταξιδεύουν παντού στον κόσμο για να απαιτούν την πλήρη κατάργηση και απαγόρευση των πυρηνικών όπλων, τα οποία μεταψυχροπολεμικά μειώθηκαν δραστικά, αλλά αυξήθηκαν -δυστυχώς- οι χώρες που τα κατέχουν, μεταξύ των οποίων το γειτονικό μας και διαρκώς εμπλεκόμενο σε πολέμους Ισραήλ.
Ο Πάνος Τριγάζης είναι υπεύθυνος του Γραφείου Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.
