Δέσμιος της σκληρής δεξιάς πτέρυγας της Νέας Δημοκρατίας είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος υπό την πίεση του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ετοιμάζεται να ανακοινώσει σχέδιο νόμου για την ισότητα στον γάμο, αλλά με περιορισμούς στην απόκτηση παιδιών.
Ο πρωθυπουργός που βρίσκεται αντιμέτωπος με ισχυρές γαλάζιες αντιδράσεις εντός της κυβέρνησης, της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και του κόμματος, με πρωτοκλασάτα ακροδεξιά στελέχη και υπουργούς να εκφράζουν ανοικτά και αμετακίνητα την αντίθεσή τους στην ισότητα του γάμου, άρχισε να διαρρέει το περιεχόμενο του σχεδίου νόμου το οποίο είναι άγνωστο πότε θα κατατεθεί, με τις πληροφορίες να κάνουν αναφορά για μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου.
Όπως έγραφε η ΑΥΓΗ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε σταθμίσει το ενδεχόμενο να φέρει στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο του πρώτους μήνες του 2024. Οι συνεργάτες του μάλιστα σημείωναν ότι θα προέβαινε σε διορθωτικές κινήσεις στο κυβερνητικό σχήμα, σύμφωνα με τις οποίες όποιος καταψήφιζε τη ρύθμιση δεν θα λάμβανε χαρτοφυλάκιο. Οι λεονταρισμοί και τα χαρτιά των απειλών δεν «πέρασαν» ωστόσο από την υπεσυντηρητική πτέρυγα της ΝΔ. Ο πρωθυπουργός δεν ρισκάρει ένα φιάσκο στην ψηφοφορία, με δεκάδες βουλευτές να επιλέγουν τον διάδρομο της αποχής.
Το λειψό κυβερνητικό νομοσχέδιο
Οι διαρροές για τη συνέντευξη που θα παραχωρήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης την Τετάρτη στην ΕΡΤ, αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός σχεδιάζει νομοσχέδιο που θα δίνει το πράσινο φως για τον πολιτικό γάμο ομόφυλων ζευγαριών αλλά δεν θα τους επιτρέπει την απόκτηση παιδιού, κάτι που αναμένεται να εγείρει και συνταγματικά ζητήματα.
Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο δεν θα αναγνωρίζει ως δικαίωμα στα ομόφυλα ζευγάρια να αποκτούν παιδί μέσω παρένθετης μητέρας, με την κυβέρνηση να προβάλει ως επιχείρημα ότι η ελληνική κοινωνία δεν είναι ακόμη έτοιμη για να αποδεχτεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Για τα ομόφυλα ζευγάρια που έχουν, ήδη, παιδί, το νομοσχέδιο θα προβλέπει την αναγνώριση ως κηδεμόνα και του άντρα ή της γυναίκας που δεν είναι ο βιολογικός γονιός του παιδιού, προκειμένου να διαγραφούν τα ανυπέρβλητα εμπόδια που αντιμετωπίζουν σήμερα τα ομόφυλα ζευγάρια που έχουν παιδιά.
Να σημειωθεί ότι τα ομόφυλα ζευγάρια θα μπορούν να υιοθετήσουν παιδιά όπως ακριβώς προβλέπεται για τους άνδρες και τις γυναίκες που είναι μόνοι τους, πρόβλεψη περί ισότητας που αναγνωρίζεται και προστατεύεται από το Σύνταγμα από το 1946.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται στο καναβάτσο καθώς από τη μία έχει απέναντί του την ολοκληρωμένη πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, και από την άλλη έχει να αντιμετωπίσει την υπερσυντηρητική πτέρυγα της ΝΔ όπου μεταξύ άλλων πρωτοστατούν ο Μάκης Βορίδης και ο Αντώνης Σαμαράς.
Η πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ
Η πρόταση νόμου που κατέθεσε χτες στη Βουλή ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, κάτι που είχε προαναγγείλει ο Στέφανος Κασσελάκης, περιλαμβάνει 16 άρθρα και υπογράφεται από σύσσωμη την ΚΟ. «Τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ είναι ανάγκη να τεθούν ως πρόταγμα και πραγματικό πολιτικό πρόγραμμα για τις δημοκρατικές, τις κοινωνικά φιλελεύθερες και προοδευτικές δυνάμεις και στην Ελλάδα, όπως στην Ευρώπη» σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση και υπογραμμίζεται πως «ο γάμος μεταξύ ζευγαριών του ίδιου φύλου αναγνωρίζεται ήδη σε 14 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αυστρία, Ολλανδία, Βέλγιο, Γερμανία, Μάλτα, Ιρλανδία, Φιλανδία, Γαλλία, Δανία, Λουξεμβούργο, Ισπανία, Σουηδία και Πορτογαλία, Σλοβενία) και σε 18 χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης (πέραν των παραπάνω και Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Νορβηγία, Ισλανδία)». Ως προς την τεκνοθεσία από ζευγάρια ιδίου φύλου, «συναντάται σε αρκετές ευρωπαϊκές (Ανδόρα, Αυστρία, Βέλγιο, Κροατία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σλοβενία, Σουηδία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο), όπως, άλλωστε, στις ίδιες περίπου χώρες προβλέπονται διαδικασίες ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγάρια».
Ειδικότερα, στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης νόμου της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ επισημαίνεται:
• Τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+, όπως υπενθυμίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με το Ψήφισμα της 14ης Σεπτεμβρίου 2021, είναι ανθρώπινα δικαιώματα. Η ΕΕ έχει διαμορφώσει ήδη μια ειδική στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ για την περίοδο 2020-2025, για τη μετατροπή της σε μια πραγματική «Ένωση ισότητας».
• Τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ είναι ανάγκη να τεθούν ως πρόταγμα και πραγματικό πολιτικό πρόγραμμα για τις δημοκρατικές, τις κοινωνικά φιλελεύθερες και προοδευτικές δυνάμεις και στην Ελλάδα, όπως στην Ευρώπη.
• Ήδη, κατά την περίοδο 2015 - 2019 στην Ελλάδα έλαβαν χώρα μια σειρά από μείζονος χαρακτήρα παρεμβάσεις.
1. Το σύμφωνο συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια, ακριβώς όπως προβλεπόταν και για τα ετερόφυλα ζευγάρια, (ν. 4356/2015),
2. η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου (ν. 4491/2017),
3. το δικαίωμα αναδοχής τέκνων από ομόφυλα ζευγάρια (ν. 4538/2018) αποτέλεσαν ορισμένες από τις πιο χαρακτηριστικές δημόσιες πολιτικές παρεμβάσεις νομοθετικού χαρακτήρα.
• Σήμερα, επιβάλλεται άμεσα η πρόοδος στον τομέα των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ όσον αφορά ιδίως τον γάμο και τη δυνατότητα απόλαυσης όλων των δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτόν, με τρόπο ισότιμο σε σχέση με τα ετερόφυλα ζευγάρια (τεκνοθεσία, ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή κ.α.).
• Στον στόχο αυτόν αποβλέπει η παρούσα πρόταση νόμου, εισάγοντας μεταρρυθμίσεις στα παραπάνω, αλλά και σε άλλα πεδία
• Αν θεωρηθεί, όμως, ιδίως η διάσταση του γάμου ως ατομικού δικαιώματος, τότε περιορισμοί όπως ο σχετικός με το φύλο συνεπάγονται ότι μια κρίσιμη μάζα πολιτών, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, δεν μπορούν να απολαύσουν ούτε κατ’ ελάχιστον αυτό το δικαίωμα, συμμετέχοντας σε γάμο με τον τρόπο και το πρόσωπο που τα ίδια θα επέλεγαν, δηλ. υφίστανται μια παραβίαση που πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματός τους και οδηγεί εντέλει στην πλήρη αποστέρησή του.
• Μάλιστα, όσον αφορά την προϋπόθεση το φύλο των μερών ενός γάμου να είναι διαφορετικό, δεν υφίσταται σχετική υποχρεωτική διατύπωση στο ελληνικό Σύνταγμα , ούτε και στις σχετικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα, επιτρέποντας ευχερώς την ενσωμάτωση στην ελληνική έννομη τάξη των σύγχρονων εξελίξεων που αφορούν το ζήτημα αυτό, χωρίς περιορισμούς ως προς το φύλο και τα χαρακτηριστικά φύλου.
• Στην πράξη η σχετική προϋπόθεση εφαρμόζεται έως σήμερα συναγόμενη ερμηνευτικά με επιχείρημα «από την ίδια τη φύση του γάμου». Είναι φανερό ότι οι αξιολογήσεις που χαρακτηρίζουν μια επιλογή ως τη συναγόμενη «από τη φύση ενός πράγματος» δεν μπορούν να γίνουν ανεκτές σε μια φιλελεύθερη κοινωνία αφού αποκρύπτουν τη διαδικασία φυσικοποίησης και εντέλει την επιβολή με μονολιθικό τρόπο μιας συγκεκριμένης αντίληψης έναντι άλλων.
• Σε κάθε περίπτωση, η «φύση του πράγματος» σε σχέση με τις ιδιωτικές σχέσεις σήμερα, μεταξύ αυτών και σε σχέση με τον γάμο, έχει αλλάξει και δεν συνίσταται στην ύπαρξη διαφορετικού φύλου, αλλά υπό τη σύγχρονη, εξελιγμένη θεώρηση συνίσταται στην ελεύθερη, συναινετική δημιουργία μιας κοινότητας αγάπης και αλληλεγγύης μεταξύ των προσώπων, η οποία βιώνεται, ανεξάρτητα από το φύλο ή τα χαρακτηριστικά φύλου αυτών.
• Εξάλλου, ο γάμος μεταξύ ζευγαριών του ίδιου φύλου αναγνωρίζεται ήδη σε 14 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε 18 χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Επίσης, η από κοινού τεκνοθεσία από ζευγάρια ιδίου φύλου συναντάται σε αρκετές ευρωπαϊκές όπως, άλλωστε, στις ίδιες περίπου χώρες προβλέπονται διαδικασίες ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για ΛΟΑΤΚΙ+ ζευγάρια.
• Άλλωστε, τα ζητήματα οικογενειακού δικαίου μπορεί να ρυθμίζονται από τα κράτη μέλη, όμως, στα περιθώρια εφαρμογής του ευρωενωσιακού δικαίου, υπάρχει νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που στηριγμένη αντίστοιχα στη Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, έχει παραγάγει σημαντικές επεκτάσεις και συμπεριλήψεις των ομόφυλων ζευγαριών σε αντίστοιχα δικαιώματα.
• Στην ετήσια κατάταξη 49 ευρωπαϊκών χωρών που διενεργεί η ILGA-Europe για το βαθμό σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της πλήρους ισότητας στο πεδίο που αφορά τα δικαιώματα των LGQBT+, με κριτήριο τη νομοθεσία τους και τις πολιτικές που ασκούνται σε αυτές, η Ελλάδα καταλαμβάνει σήμερα την 13η θέση στις 27 χώρες της ΕΕ και την 17η στο σύνολο των 49 ερευνώμενων χωρών, με σκορ μόλις επάνω από τη βάση, στο 58%.
