«Σήμερα με έχουν πάρει από Καβάλα, έχω μιλήσει πολύ με Ρόδο, με Νάξο, με Λευκάδα. Έχω μιλήσει με Γιάννενα, όπου δεν έχουν θάλασσα, αλλά γίνεται ένας χαμός από τραπεζοκαθίσματα». Ο Δαμιανός Γαβαλάς, μέλος της Κίνησης Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες, κινείται μονίμως με ένα ζευγάρι ακουστικά. Το ένα τηλεφώνημα διαδέχεται το άλλο. Και όλη αυτή η διαδικασία φαίνεται να καταλήγει σε ένα πανελλαδικό αποτέλεσμα που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί νωρίτερα.
Βουρκωμένα μάτια και χαμόγελα
Ηταν τόσο δύσκολο να διανοηθεί κανείς τη σημερινή έκβαση, ακόμη και σε τοπικό επίπεδο, που κάποια ζευγάρια μάτια βουρκώνουν βλέποντας τις παραλίες ελεύθερες. Πρώτα στη μικρή Σάντα Μαρία, όπου έγινε η πρώτη κινητοποίηση. Και μετά στην υπόλοιπη έκτασή της.
Μόλις τις τελευταίες ημέρες έχουν πραγματοποιηθεί πέντε συλλήψεις στην Πάρο, από τις οποίες οι τέσσερις αφορούσαν την καταπάτηση του αιγιαλού με ομπρέλες και ξαπλώστρες από καταστήματα και η άλλη την αναπαραγωγή μουσικής πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια ήχου.
Ολη αυτή η κινητοποίηση προκαλεί από τη μία χαμόγελα. Και προκαλεί ξανά χαμόγελα, με εκείνο που τα διαχωρίζει από τα πρώτα να είναι η ειρωνεία. Δεν γνώριζαν, αλήθεια, τι συνέβαινε όλο το προηγούμενο διάστημα, που υπήρχε πλήρης απουσία παρέμβασης από το κράτος, οι αρμόδιες Αρχές κι ακόμη περισσότερο ο δήμαρχος του νησιού, ο οποίος συμπληρώνει διαδοχικές θητείες; «Το ερώτημα είναι ρητορικό» μου απαντά ο Δ. Γαβαλάς.
Για άλλη μια φορά, με έναν τρόπο διαφορετικό, αλλά πάντα κρίσιμο, τον λαό τον έσωσε ο λαός. Όχι από την πείνα. Όμως δεν είναι και λίγο πράγμα η ανάσα σε μια παραλία χωρίς τη βουή ενός beach bar. «Νιώθαμε ότι ο χώρος που μπορούσαμε να κινηθούμε στένευε όλο και περισσότερο. Και δεν μιλάμε για μια κατάσταση τωρινή, αλλά δεκαετίας τουλάχιστον».
Αυτή τη φορά όλα δούλεψαν σωστά για το κίνημα. Πριν ακόμη ζωγραφίσουν στα πανό τους συνθήματα, οι Παριανοί φρόντισαν να τεκμηριώσουν τις διεκδικήσεις τους. Εντόπισαν με ακρίβεια τις παρανομίες και μέσω ενός ψηφιακού χάρτη (ab.digitalparos.com) προσέφεραν τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη της χώρας να δει πόσο αλλοιώνεται η κάθε παραλία του νησιού των Κυκλάδων από την επέκταση της εκάστοτε επιχείρησης. Διαμορφώθηκε δηλαδή πρώτα ένα στέρεο έδαφος, όπου πριν ακουστούν οι φωνές των διαδηλωτών από την τηλεόραση, μπορούσαν στον Έβρο ή στην Καλαμάτα να ξέρουν ότι ο κόσμος που βρέθηκε να διαμαρτύρεται με το σωσίβιο στη μέση και το κύμα στα πόδια του έχει δίκιο.
Το πιο σημαντικό που κερδήθηκε όμως, ακόμη κι όταν δεν είχαν μετακινηθεί οι ξαπλώστρες, ήταν το σημείο επαφής που βρήκαν τόσοι άνθρωποι εκτός του αστικού περιβάλλοντος (εκτός των συνόρων δηλαδή Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πάτρας) στο πλαίσιο μιας κινηματικής διαδικασίας. «Δεν πετάξαμε τις ομπρέλες και τις ξαπλώστρες, μεταφέραμε μόνο καμία-δυο για συμβολικούς λόγους. Δεν μπορέσαμε να κάνουμε μπάνιο άνετοι, ήμασταν ασφυκτικά ανάμεσα σ’ αυτές. Πήραμε όμως πολλή χαρά επειδή βρεθήκαμε, επειδή οργανωθήκαμε, επειδή είδαμε ότι υπάρχουν συγγένειες μεταξύ μας. Διαπιστώσαμε ότι μπορούμε να πετύχουμε έστω και μικρές νίκες και να βελτιώσουμε τη ζωή μας».
Μέσα σε ελάχιστες ημέρες ο αγώνας της Πάρου κατάφερε να γίνει ένα υπόδειγμα. Και οι σελίδες του στα social media, o τόπος που ανοίγει συνολικά η κουβέντα για τον δημόσιο χώρο σε όλη την Ελλάδα. Δεν μιλάμε πια μόνο για την πλατεία Εξαρχείων, το πάρκο Δρακόπουλου ή εκείνο της Ακαδημίας Πλάτωνα. Μιλάμε για τα Φαλάσαρνα στην Κρήτη και την Ηγουμενίτσα ή τη Χαλκιδική. Δεν είναι μόνο οι ομπρέλες στις παραλίες, αλλά και οι καρέκλες που καταλαμβάνουν παράνομα χώρο στις πλατείες, τη στιγμή που δεν υπάρχουν καν παγκάκια μετά τις νέες αναπλάσεις. Οι ίδιες σελίδες γίνονται επίσης τόπος μεταφοράς τεχνογνωσίας. Ο ψηφιακός χάρτης μπορεί να γίνει πραγματικότητα για κάθε περιοχή στη χώρα και για κάθε αυθαιρεσία σε βάρος του δημόσιου χώρου.
112… για τις ξαπλώστρες
Εξαιρετικά αντιπροσωπευτικό περιστατικό του πανικού που προκάλεσε η δυναμική του σημερινού κινήματος είναι το «σύρμα» που έπεσε στα μαγαζιά για μαζική εκκένωση των παραλιών στη Νάξο. Μαθαίνοντας για επικείμενο έλεγχο από την Κτηματική Υπηρεσία, οι επιχειρηματίες άδειασαν μέσα σε ένα βράδυ τρεις παραλίες (Αγίου Προκοπίου, Αγίας Άννας και Πλάκας) και φόρτωσαν σε φορτηγά από κρεβάτια μέχρι κομοδίνα και τραπεζαρίες τα οποία ήταν απλωμένα σε περιοχή Natura.
Ο αγώνας βέβαια δεν μπορεί να τελειώσει εδώ. Ούτε για εκείνους ακόμη που τον ξεκίνησαν και είδαν να επιτυγχάνονται οι πρώτες νίκες. Τίποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί σίγουρο για το μέλλον. «Τα έβγαλαν τώρα, αλλά μπορεί να τα βάλουν πάλι μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Ή να μείνει ελεύθερη η παραλία για φέτος και να επαναφέρουν τις ξαπλώστρες του χρόνου την άνοιξη. Είμαστε προετοιμασμένοι» διαμηνύει ο Δ. Γαβαλάς. Ταυτόχρονα, υπάρχει η προσδοκία ότι ενόψει των δημοτικών εκλογών και δεδομένης της διάστασης που πήρε το ζήτημα, όλοι οι υποψήφιοι και οι πολιτικές δυνάμεις θα πάρουν ξεκάθαρη θέση σε σχέση με τις δράσεις που θα αναλάβουν.
Προς την ίδια κατεύθυνση, καθοριστική θεωρείται και η παρακαταθήκη που αφήνει η παρέμβαση της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Γεωργίας Αδειλίνη. Με έγγραφό της στην Εισαγγελία Σύρου, υπενθυμίζει την εγκύκλιο του αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Παναγιώτη Σ. Παναγιωτόπουλου μόλις τον περασμένο Μάιο, στην οποία είχε επισημάνει ότι «η απρόσκοπτη πρόσβαση στις παραλίες είναι όρος εκ των ων ουκ άνευ».
