«Αυτή θα είναι η περισσότερο επιτηρούμενη Διάσκεψη στην ιστορία του θεσμού». Τα λόγια ανήκουν στον Χουσεΐν Μπάουμι από τη Διεθνή Αμνηστία και αφορούν την Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, την COP27, που ξεκινά σήμερα στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ ελ Σέιχ, στην Ερυθρά Θάλασσα. Ένα μέρος που παραπέμπει, στην καλύτερη των περιπτώσεων, σε διακοπές και όχι σε σύνοδο κορυφής, με τους συνέδρους «εντός των τειχών» να βρίσκονται υπό την πίεση των «εκτός των τειχών», δηλαδή των διαδηλωτών, όπως γίνεται παραδοσιακά στις συνόδους αυτές.
Στο θέρετρο έχουν ήδη εγκατασταθεί νέες τεχνολογίες επιτήρησης. Ο κυβερνήτης της Νότιας Χερσονήσου του Σινά, στρατηγός Καλέντ Φούντα, παρατηρούσε χαρακτηριστικά μιλώντας σε τοπικό ραδιόφωνο ότι όσοι επισκέπτες έρθουν θα ελεγχθούν σχολαστικά στην πύλη εισόδου στην πόλη. Ενώ 500 λευκά ταξί που προορίζονται για τη μετακίνηση των συνέδρων θα είναι εφοδιασμένα με εσωτερικές κάμερες, που όλες θα συνδέονται σε ένα τοπικό «παρατηρητήριο ασφαλείας»... Για δε τους διαδηλωτές, ύστερα από παρεμβάσεις Δυτικών διπλωματών (σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα), προβλέπεται... ειδικός, ανοικτός υπό τον ανελέητο ήλιο, απομακρυσμένος χώρος, κοντά σε... έναν αυτοκινητόδρομο, μακριά από τον χώρο της συνόδου... Ενώ, όπως έγινε γνωστό, κανείς δεν μπορεί να βρίσκεται στην περιοχή χωρίς προηγούμενη εγγραφή! Όλα αυτά συνιστούν μεγάλη ανατροπή όσων ίσχυαν τουλάχιστον τα τελευταία δέκα χρόνια, όταν οι διαδηλωτές ήταν εκείνοι που συχνά με τις κινητοποιήσεις και τις διεκδικήσεις τους έδιναν τον τόνο «στους μέσα».
Πράγματι, ειδικά στη σημερινή συγκυρία, επιβάλλεται η τονωτική πίεση των πολιτών, των ΜΚΟ, κόντρα στην αδράνεια «των μέσα», καθώς όλοι οι δείκτες είναι στο κόκκινο... Κάτι η εύκολη δικαιολογία του πολέμου στην Ουκρανία, κάτι η διάψευση των μεγαλόστομων δεσμεύσεων των μεγάλων χωρών, ο πλανήτης βρίσκεται για τα καλά στο χείλος της καταστροφής. Σύμφωνα με τελευταία έκθεση του ΟΗΕ, ο κόσμος είναι σε τροχιά αύξησης 2.8 βαθμών Κελσίου της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Η ίδια έκθεση επικρίνει τα κράτη γιατί έχασαν έναν χρόνο χωρίς να πετύχουν την εκπλήρωση των φιλόδοξων δεσμεύσεών τους πέρυσι τέτοια εποχή στην COP26 στη Γλασκώβη. «Πολλές από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, όπως τα αυξανόμενα καιρικά φαινόμενα, εξελίσσονται τώρα γρηγορότερα από ό,τι προβλεπόταν, ακόμη κι αν η παγκόσμια υπερθέρμανση ακολουθεί τις προβλέψεις των μοντέλων» παρατήρησε ο Αμερικανός κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια Μάικλ Μαν.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Γιόχαν Ρόκστρεμ, διευθυντής του Ινστιτούτου Πότσνταμ για την Έρευνα των Κλιματικών Συνεπειών, στη Γερμανία, που υπογράμμισε ότι «οι συνέπειες είναι εδώ, ορατές: οι καταστροφικές πλημμύρες στο Πακιστάν, η συνεχιζόμενη για τέταρτη χρονιά ξηρασία στη Σομαλία, οι πολύ καταστροφικές μεγάλες πυρκαγιές στην Καλιφόρνια». Η αναζήτηση λοιπόν τρόπων για περιορισμό του άνθρακα, εμμένουν οι επιστήμονες, θα πρέπει να είναι προτεραιότητα της Διάσκεψης. Εκείνο πάντως που αναμένεται να μονοπωλήσει τις συζητήσεις είναι η κλιματική δικαιοσύνη, αναφορικά με το ζήτημα των «απωλειών και των ζημιών» των αναπτυσσόμενων χωρών. Οι αποζημιώσεις δηλαδή που διεκδικούν τα φτωχότερα κράτη από τα πλουσιότερα για τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης που υφίστανται αν και δεν ευθύνονται γι’ αυτήν.
Μια εξαιρετικά δύσκολη ατζέντα για μια Διάσκεψη που οι οικοδεσπότες της αντιμετωπίζουν περισσότερο ως τουριστικό γεγονός που δεν πρέπει να διαταράξουν... ταραξίες διαδηλωτές. Το πρόβλημα είναι ότι η κλεψύδρα αδειάζει τραγικά γρήγορα. Μια ανησυχία που μετέφερε εύγλωττα στον Ομπσέρβερ και ο επικεφαλής επιστήμονας της Βρετανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, καθηγητής Στέφεν Μπέλχερ: «Σε αυτό το σημείο η ανάγκη για δράση είναι καθαρή, υπάρχει ακόμη χρόνος αλλά, Θεέ μου, το παράθυρο ευκαιρίας κλείνει γρήγορα».
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, υπεύθυνη για το Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή και την Ενεργειακή Κρίση
