Η υπόθεση των παρακολουθήσεων πολιτικών προσώπων και δημοσιογράφων τόσο από την ΕΥΠ όσο και από σκοτεινά κέντρα, που χρησιμοποιούν κακόβουλο λογισμικό όπως το Predator, έχει ρίξει τα φώτα της δημοσιότητας στα κορυφαία κλιμάκια του Μαξίμου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που με τον πρώτο νόμο που ψήφισε η κυβέρνησή, εποπτεύει την ΕΥΠ, ο Γρηγόρης Δημητριάδης, γενικός γραμματέας του πρωθυπουργού μέχρι πρότινος, που εκ θέσεως αποτελεί τα μάτια και τα αυτιά του εκάστοτε πρωθυπουργού, και ο Παναγιώτης Κοντολέων, τέως διοικητής της ΕΥΠ, πρωταγωνιστούν σε ένα πρωτοφανές σίριαλ υποκλοπών.
Οι δημοσιογραφικές αποκαλύψεις για τη δράση του συστήματος δείχνουν πως υπάρχουν σίγουρα πολιτικές, αλλά πιθανότατα και ποινικές ευθύνες στο χειρισμό της ευαίσθητης και κρίσιμης υπηρεσίες πληροφοριών.
Ωστόσο οι συγκεκριμένοι δεν δρούσαν μόνοι της, αλλά τις εντολές τους φαίνεται πως εκτελούσαν, χωρίς να προβάλλουν καμιά αντίδραση, και πλήθος υπηρεσιακών παραγόντων. Γι αυτό και αναδεικνύεται σε εξαιρετικά κρίσιμός ο ρόλος του εκάστοτε εισαγγελέα της ΕΥΠ, που υπογράφει σχετικές διατάξεις και ανοίγει το δρόμο για να πραγματοποιηθούν υποκλοπές σε τηλέφωνα προσώπων.
Ο νόμος 3649/2008 για τη λειτουργία της ΕΥΠ είναι άλλωστε σαφής: Η Υπηρεσία «μπορεί να συλλέγει πληροφορίες, τηρουμένων και των διατάξεων του ν. 3115/2003, όπως κάθε φορά ισχύει, για ζητήματα εθνικής ασφαλείας με διείσδυση, ύστερα από εντολή του Διοικητή της Ε.Υ.Π. και έγκριση του ασκούντος την εποπτεία εισαγγελέα».
Με απλά λόγια, ο διοικητής της ΕΥΠ Παναγιώτης Κοντολέων έδωσε την εντολή για την παρακολούθηση των τηλεφώνων του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη, των δημοσιογράφων Θανάση Κουκάκη και Σταύρου Μαλιχούδη, καθώς και χιλιάδων άλλων πολιτών, με πρόσχημα την εθνική ασφάλεια. Και η εισαγγελέας της ΕΥΠ, Βασιλική Βλάχου υπέγραφε τις σχετικές εντολές, προκειμένου η παρακολούθηση να έχει το περίβλημα της νομιμότητας.
Εκτοξεύθηκαν οι παρακολουθήσεις επί ΝΔ
Οι ετήσιες εκθέσεις πεπραγμένων της ΑΔΑΕ δείχνουν με τον πλέον εύγλωττο τρόπο, πως επί ΝΔ έχει εκτοξευθεί ο αριθμός των πολιτών που παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ. Χαρακτηριστικά το 2021 εκδόθηκαν 15.475 εισαγγελικές διατάξεις για άρση απορρήτου για λόγους εθνικής ασφαλείας. Το 2020 είχαν εκδοθεί 13.751 και το 2019 11.680 διατάξεις. Η εφημερίδα «Το Βήμα» μάλιστα ανέφερε σε δημοσίευμά της τον περασμένο Μάιο πως σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία κατά το 2021 αυξήθηκαν οι κρατικές παρακολουθήσεις πολιτών από την ΕΥΠ κατά 13% σε σχέση με το 2020 και κατά 33% σε σχέση με το 2019.
Κομβικό στοιχείο στα παραπάνω αποτελεί το γεγονός πως η κάθε εισαγγελική διάταξη μπορεί να αφορά πάνω από έναν αριθμό τηλεφώνου. Το πλήθος δηλαδή των παρακολουθούμενων τηλεφωνικών αριθμών είναι πολύ μεγαλύτερος από τον καταγεγραμμένο.
Χωρίς επαρκή αιτιολογία τα αιτήματα για λόγους εθνικής ασφαλείας
Σε ρεπορτάζ τους οι reportersunited.gr ανέφεραν μάλιστα πως «οι διατάξεις της ΕΥΠ που αίρουν το απόρρητο των επικοινωνιών πολιτών για λόγους εθνικής ασφάλειας δεν αναφέρουν ούτε το όνομα του θιγόμενου ούτε εξειδικεύουν τους λόγους της άρσης του απορρήτου. Περιορίζονται στον αριθμό τηλεφώνου και στην αόριστη επίκληση της εθνικής ασφάλειας». Επ' αυτού του ζητήματος, η ΑΔΑΕ στην έκθεσή της επισήμαινε πως «η παράλειψη αιτιολογίας για τις παρακολουθήσεις πολιτών από την ΕΥΠ αποκλείει τον δικαστικό έλεγχο και επισήμανε την ανάγκη για μεγαλύτερη προσοχή».
Τα παραπάνω σκιαγραφούν την λειτουργία που φαίνεται πως επικρατούσε την ΕΥΠ: Ο Π. Κοντολέων κατέθετε σωρηδόν αιτήματα για παρακολούθηση τηλεφώνων (δημοσιεύματα δίνουν την εντύπωση πως η δουλειά γινόταν ακόμα και με «μπακαλόχαρτα»), με πρόσχημα την εθνική ασφάλεια. Και η εισαγγελέας Βασιλική Βλάχου τα υπέγραφε χωρίς περιστροφές.
Προκύπτουν, λοιπόν, ορισμένα σημαντικά ερωτήματα για την συγκεκριμένη εισαγγελέα.
Πόσο ανεξάρτητη μπορεί να είναι ως λειτουργός της δικαιοσύνης στην άσκηση των καθηκόντων της με μια τέτοια διαδικασία; Υπηρετεί το σκοπό της, όταν υπογράφει σωρηδόν σε καθημερινή βάση δεκάδες διατάξεις χωρίς να έχει τα απαραίτητα στοιχεία; Αναρωτήθηκε ποτέ ποιούς αφορούν όλα αυτά τα αιτήματα ή δεν ήθελε να διαταράξει την διοίκηση της ΕΥΠ και τον πολιτικό της προϊστάμενο, τον Κυριάκο Μητσοτάκη;
Η πορεία της Βασιλικής Βλάχου
Η εισαγγελέας Εφετών τοποθετήθηκε στη θέση της στις 12 Μαΐου 2020, λίγες μέρες προτού υπογράψει την παρακολούθηση του Θανάση Κουκάκη και περίπου έναν χρόνο πριν υπογράψει την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη. Η τοποθέτηση της Βασιλικής Βλάχου επικυρώθηκε με οριακή πλειοψηφία 6-5 από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης (Αρείου Πάγου), που συνεδρίασε με 11 μέλη υπό την προεδρία του προέδρου του Αρείου Πάγου Ιωσήφ Τσαλαγανίδη και με τη συμμετοχή του εισαγγελέα του Α.Π. Βασίλη Πλιώτα.
Πληροφορίες εκείνη την εποχή έκαναν λόγο για ιδιαίτερη επιμονή του Μαξίμου στο να τοποθετηθεί η συγκεκριμένη στην θέση στην ΕΥΠ, ενώ οι ίδιες πληροφορίες ανέφεραν πως δικαστές του Αρείου Πάγου είχαν σοβαρές ενστάσεις, κάτι που φαίνεται και από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας.
Η Βασιλική Βλάχου, σύμφωνα με την «Εφημερίδα των Συντακτών», «εισήλθε στον εισαγγελικό κλάδο τον Σεπτέμβριο του 1993, προήχθη σε αντεισαγγελέα Εφετών το 2011 και στη συνέχεια σε εισαγγελέα Εφετών». την εποχή της τοποθέτησής της στην ΕΥΠ βρισκόταν στην έδρα του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων που δίκαζε σε δεύτερο βαθμό (από το 2018) την υπόθεση των 2,1 τόνων ηρωίνης του πλοίου «Νoor One». Το ίδιο ρεπορτάζ ανέφερε πως «πριν μετατεθεί στον Πειραιά υπηρετούσε στην Κρήτη, όπου το 2014, σε άλλη υπόθεση ναρκωτικών (την ονομαζόμενη τότε «μαφία των ναρκωτικών»), είχε κρίνει ότι δεν υπήρχε εγκληματική οργάνωση, χαρακτηρίζοντας ελλιπείς τις αστυνομικές έρευνες».
Η Β. Βλάχου τιμωρήθηκε πειθαρχικά το 2006 με προσωρινή αργία για μη υποβολή δηλώσεων (2000-2004) «πόθεν έσχες», ενώ νωρίτερα στις 1/9/2004 εισηγήθηκε την παύση των διώξεων για το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου, καθώς κατά την κρίση της δεν προέκυψαν επαρκείς ενδείξεις κατά των κατηγορουμένων.
