Ομολογώ πως διάβασα τον Τζόνοθαν Κόου λίγο… ανάποδα. Όταν, πριν από μερικά χρόνια, έκλεισα τη “Μέση Αγγλία”, που μου σύστησε την συναρπαστική γραφή του Άγγλου συγγραφέα, έβαλα ψηλά στη λίστα το έργο που υπήρξε ορόσημο για τον ίδιο και την παγκόσμια λογοτεχνία.
Το “Τι ωραίο πλιάτσικο!” περιγράφει ανάγλυφα τη βρετανική πραγματικότητα την περίοδο της ανάδειξης, της εγκαθίδρυσης και της κυριαρχίας του Θατσερισμού. Με το σασπένς, το μυστήριο, το μαύρο χιούμορ, το πέρασμα από την ήττα και τη ματαίωση στην πρόσκαιρη λύτρωση κι έπειτα ξανά στην παραίτηση έως τη λύση στο φινάλε, ο Κόου δίνει μια χορταστική εικόνα μιας ολόκληρης εποχής που σημάδεψε όχι μόνο τη βρετανική οικονομία και κοινωνία αλλά καθιέρωσε μια ολόκληρη σχολή σκέψης.
Μέσα από τις ιστορίες των πρωταγωνιστών του, ο Κόου μάς μεταφέρει στην αγγλική καθημερινότητα μέσα από το βαθύ χάσμα μεταξύ των απλών ανθρώπων και των ελίτ ενόσω οικοδομείται και εφαρμόζεται ο πιο σκληρός νεοφιλελευθερισμός που είχε εφαρμοστεί ώς τότε στην Ευρώπη. Μάλλον για καλό καθυστέρησα να πιάσω στα χέρια μου αυτό το καταιγιστικό μυθιστόρημα. Σε πολλές από τις σελίδες του, αν αλλάξεις μερικά ονόματα και χρονολογίες, νομίζεις ότι διαβάζεις για την Ελλάδα του 2022. Μια χώρα σε διάλυση, μια κοινωνία σε κατάρρευση, στο όνομα των μεταρρυθμίσεων, της ανάπτυξης, το κράτος περιθωριοποιείται, η ιδιωτική πρωτοβουλία και η αγορά αποθεώνονται, οι ανισότητες βαθαίνουν.
Από την τραγική κατάσταση στα μέσα μεταφοράς με τα αραιά δρομολόγια και τους επιβάτες να στριμώχνονται στους συρμούς, την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, τα ξεπουλημένα media και τους εξαγορασμένους διαμορφωτές της κοινής γνώμης έως την αποσάθρωση του δημόσιου συστήματος Υγείας ώστε να μπουν managers στις διοικήσεις, με τα νοσοκομεία να καταρρέουν και τους εξαντλημένους γιατρούς να μην επαρκούν. Ταυτόχρονα, η ιστορία εξελίσσεται παράλληλα με την ιστορία της οικογένειας Γουίνσο. Μιας πανίσχυρης και ζάμπλουτης δυναστείας που βρίσκεται παντού: στην πολιτική, στις τράπεζες, στα μέσα ενημέρωσης, στις μπίζνες, στις υποθέσεις διαπλοκής και διαφθοράς.
Αναπόφευκτα ο συλλογισμός του αναγνώστη καταλήγει στη σημερινή κατάσταση της χώρας μας. Είναι όμως και μια ηχηρή υπόμνηση ότι η πολιτική που πλασάρεται σήμερα από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους ομοϊδέατες του δεν είναι ούτε φρέσκια ούτε καινοτόμα. Η Θάτσερ, ο Ρήγκαν και ο Πινοσέτ εφάρμοσαν ακριβώς το ίδιο μοντέλο οικονομίας και δημοκρατίας, 30-40 χρόνια πρίν. Και το πλιάτσικο συνεχίζεται.
