Η έμφυλη βία δεν είναι ακόμα μια έννοια, είναι μια πραγματικότητα βαθιά εδραιωμένη στην κοινωνία που ζούμε. Αποτέλεσμα της αναπαραγωγής της πατριαρχίας, των τοξικών στερεοτύπων περί αρρενωπότητας και του ρόλου των φύλων στην κοινωνία και την οικογένεια, με βία, λεκτική ή φυσική, που συχνότερα από ό,τι θα θέλαμε να πιστεύουμε φτάνει μέχρι τις γυναικοκτονίες, τους βιασμούς κ.λπ.
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, ένα πολύ σημαντικό κείμενο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής, υπογράφηκε στο Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, ωστόσο κυρώθηκε από την Ελλάδα το 2018 από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Δύο διαδοχικές κυβερνήσεις της Ν.Δ. δεν έφεραν την κύρωσή της, ωστόσο σπεύδουν να ιδιοποιηθούν ακόμα κι αυτό, βασίζοντας όλη την επιχειρηματολογία τους σε κάτι που ποτέ δεν τόλμησαν να φέρουν.
Η Σύμβαση θέτει ένα ισχυρό θεσμικό πλαίσιο, χρειάζονται όμως πρωτοβουλίες και δράσεις για να μπορέσει να υπάρξει αποτέλεσμα. Τα Συμβουλευτικά Κέντρα γυναικών και θυμάτων έμφυλης βίας των δήμων παίζουν κομβικό ρόλο σ’ αυτό και χρειάζονται επάρκεια προσωπικού, πόρων και υποδομών. Ομοίως, η εκπαίδευση του προσωπικού της ΕΛ.ΑΣ., ώστε να μπορεί να χειρίζεται αποτελεσματικά περιπτώσεις έμφυλης βίας και να αντιμετωπίζει άμεσα, θεσμικά και ουσιαστικά, τις καταγγελίες ώστε να πάψει ο φόβος των θυμάτων. Και σίγουρα η συμπερίληψη του όρου η γυναικοκτονία στον Ποινικό Κώδικα που ζητούν επιτακτικά οργανώσεις δικαιωμάτων, αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. μαζί με άλλες προοδευτικές δυνάμεις στη Βουλή.
Πριν όμως από την καταστολή έρχεται η πρόληψη. Ενδυνάμωση και ενίσχυση του ρόλου της γυναίκας με οριζόντιες πολιτικές ισότητας και ευαισθητοποίηση όλης της κοινωνίας ώστε προοδευτικά να σπάσει το απόστημα.
Πρέπει να αναληφθούν δράσεις στον τομέα της εργασίας για την καταπολέμηση της ανεργίας των γυναικών, που αποτελεί βασικό παράγοντα εξάρτησης, προστασία στο εργασιακό περιβάλλον από φαινόμενα αυθαιρεσίας ή παρενόχλησης. Στον αντίποδα, η σημερινή κυβέρνηση έχει μειώσει κατά πολύ τον προϋπολογισμό του ΟΑΕΔ και έχει διαλύσει το ΣΕΠΕ.
Στην εκπαίδευση, με προγράμματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και βιβλία που σε κάθε σχολικό αντικείμενο θα προτάσσουν την ισότητα και θα δείχνουν με σύγχρονους τρόπους την απαξία της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας. Το σχολείο μπορεί να συμβάλει καταλυτικά στην ανατροπή της τωρινής κατάστασης, αρκεί να υπάρξουν πολιτική βούληση και σχέδιο. Όταν όμως ο ΣΥΡΙΖΑ είχε φέρει πιλοτικά μαθήματα αντίστοιχου περιεχομένου, η Ν.Δ. είχε «σηκώσει το σύμπαν» μέσα κι έξω από τη Βουλή.
Πρωτίστως, όμως, πρέπει η κυβέρνηση να απαγκιστρωθεί από την πεποίθηση ότι οι ανισότητες είναι νομοτέλεια σε μια κοινωνία και να αντιμετωπίσει εν γένει το ζήτημα με ευθύνη και σοβαρότητα. Ατυχείς δηλώσεις, όπως αυτές της υφυπουργού περί του μικρού αριθμού των γυναικοκτονιών σε σχέση με άλλες χώρες, ή αλλαγές επικοινωνίας, με αρνητικό συμβολισμό για τα έμφυλα στερεότυπα, στον τίτλο του υπουργείου και της Γενικής Γραμματείας σίγουρα δεν βοηθούν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση νομοθετικά, θεσμικά και κοινωνικά έκανε μεγάλα βήματα. Ευθυγράμμισε τη χώρα με τις πιο σύγχρονες και προοδευτικές πρακτικές στα θέματα δικαιωμάτων των γυναικών και όχι μόνο στον δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο, τον χώρο εργασίας, αλλά και τις γυναίκες κρατούμενες, γυναίκες πρόσφυγες, εργολαβικές εργαζόμενες. Όλες τις ορατές και «αόρατες» γυναίκες. Αυτό δεν πρέπει να επιτρέψουμε να ανακοπεί.
Η ελληνική κοινωνία παίρνει καθημερινά θέση απέναντι στην αθλιότητα. Προτάσσει και στηρίζει το κίνημα #MeToo και κατανοεί όλο και πιο έντονα ότι μπορεί και πρέπει να κάνει το επόμενο βήμα διαλύοντας αυτή τη σαπίλα και την αγριότητα που μας προσβάλλει όλους και πρέπει να τελειώνει άμεσα.
* Ο Γιώργος Ψυχογιός είναι βουλευτής Κορινθίας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής
