Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
13.4°C18.7°C
3 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
12.0°C16.9°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C18.0°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
10 °C
9.9°C14.6°C
2 BF 76%
Οι θεμελιώδεις απάτες του πληθωρισμού
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Οι θεμελιώδεις απάτες του πληθωρισμού

Τράπεζα συνταξιούχος συνταξιούχοι ΑΤΜ ATM
INTIME/ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΙΑΚΟΣ

Υπάρχει πια μια γενιά ανθρώπων που δεν ξέρει τι σημαίνει πληθωρισμός. Τους ήταν μέχρι χθες ένα αδιάφορο στατιστικό μέγεθος που, αν δεν είχαν διαβάσει στοιχειώδη οικονομικά, θα θεωρούσαν προφανώς τεχνοκρατική διαστροφή την παρακολούθηση της διακύμανσής του από το 0% μέχρι το 2%. Σιγά, και τι διαφορά έχει αν ο πληθωρισμός είναι -0,5% ή +1,3%;

Σκεφτείτε το λίγο, οι γεννημένες και γεννημένοι από το 1990 και μετά, στα 30 χρόνια τους πια, στην ακμή της παραγωγικής τους ζωής, έχουν μεγαλώσει με τον πληθωρισμό ως άγνωστη ή αδιάφορη λέξη και έννοια. Τους είναι ακατανόητο ότι μπορεί να έχει κάποια βαρύτητα και επίδραση στο εισόδημα, στη ζωή και στην καθημερινότητά τους.

Οι γονείς κι οι παππουδο-γιαγιάδες τους, πάλι, κάτι περισσότερο καταλαβαίνουν. Γιατί έχουν ζήσει δεκαετίες στη διάρκεια των οποίων ο πληθωρισμός και η ακρίβεια -αυτό που τους έκαιγε, τελικά- ήταν περίπου ταυτόσημες έννοιες. Μπορεί λίγοι να κατάλαβαν πραγματικά τι σήμαινε το stagflation, ο στασιμοπληθωρισμός της δεκαετίας του ’70, αλλά ζούσαν στο πετσί τους τον οδυνηρό συνδυασμό των υψηλών τιμών με τα πενιχρά εισοδήματα και τη δυσκολία να βρεις δουλειά. Και μετά, οι πενηντάρηδες και πάνω θα θυμούνται τα ηρωικά eighties, τα ιλιγγιώδη ποσοστά πληθωρισμού 20% και 25% της δεκαετίας του ’80, τη δραματική συρρίκνωση των πραγματικών αμοιβών, τις διεκδικήσεις για αυξήσεις 15% και 20% στους κατώτατους μισθούς και κάτι ξεχασμένα σήμερα αρχικά, την ΑΤΑ (Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή) που είχε θεσπιστεί για μισθούς και συντάξεις όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης την εποχή της κραταιάς σοσιαλδημοκρατίας. Αυτή, άλλωστε, ήταν η υπόρρητη ομολογία της πολιτικής και οικονομικής ελίτ ότι τελικά δεν φταίνε οι μισθοί για τον πληθωρισμό, όπως ήθελε ο απατηλός αστικός μύθος για να αποθαρρύνει τις διεκδικήσεις των συνδικάτων.

Οι σημερινοί τριαντάρηδες μεγάλωσαν σε ριζικά διαφορετικό περιβάλλον. Όταν τη δεκαετία του ’90 το δηλητηριώδες μίγμα μονεταρισμού και νεοφιλελευθερισμού κατέλαβε όλους τους αρμούς της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, από κόμματα και κυβερνήσεις μέχρι κεντρικές τράπεζες και οικονομικά think tank, ο πληθωρισμός περίπου απαγορεύτηκε. Κανείς δεν εξήγησε γιατί το δόγμα που επέβαλε η νομισματική «ορθοδοξία» παγκόσμια όριζε τον «ιδανικό πληθωρισμό» διά ροπάλου κάτω από το 2%. Γιατί όχι 3% ή 1%; Γιατί έτσι τους άρεσε κι έτσι τους βόλευε. Η διαχείριση της προσφοράς του χρήματος και του κόστους του έγινε ένα εργαλείο πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού μετασχηματισμού στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, αλλά κυρίως στην Ευρώπη. Έγινε το credo της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, υπαγόρευσε περιοριστικές δημοσιονομικές πολιτικές στις κυβερνήσεις, έβαλε την εργασία στη διατίμηση, κατέστησε απαγορευμένες έννοιες τις αυξήσεις, πάγωσε για χρόνια τα εισοδήματα των μισθωτών, συντέλεσε στην τρομακτική αποδυνάμωση έως και διάλυση των συνδικάτων, που στερήθηκαν τον βασικό λόγο της ύπαρξής τους, τη διαπραγμάτευση των μισθών.

Οι «προφήτες» του χαμηλού πληθωρισμού, που μέσω του ελέγχου στο κόστος του χρήματος δημιούργησαν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό τέρας και επέτρεψαν τεράστια συσσώρευση πλούτου στο πλουσιότερο 1%, παραμύθιαζαν τις κοινωνίες ότι το ιερό 2% προστατεύει τα εισοδήματα των μισθωτών και των νοικοκυραίων. Και η θεωρητική τους απάτη ξεβρακώθηκε διεθνώς, αλλά πολύ περισσότερο στην Ελλάδα, την περασμένη δεκαετία, όταν σε συνθήκες τρομακτικής ύφεσης και αποπληθωρισμού -δηλαδή πτώσης των τιμών- επέβαλαν περικοπές μισθών και συντάξεων έως 50% -η περίφημη «εσωτερική υποτίμηση» των Μνημονίων-. Και δεν είχαν τη τσίπα να εξηγήσουν πώς κουμπώνει η άρτια θεωρία τους με την ταυτόχρονη πτώση τιμών και εισοδημάτων. Πώς γίνεται να πέφτουν οι τιμές, αλλά όλα να γίνονται ακριβότερα για τον μέσο μισθωτό;

Οι σημερινοί τριαντάρηδες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μια νέα εκδοχή απάτης περί τον πληθωρισμό. Και, δυστυχώς, να ζήσουν τις οδυνηρές παρενέργειές της. Οι «προφήτες» -κεντρικοί τραπεζίτες, διεθνείς οργανισμοί, αναλυτές- έχουν χάσει τον έλεγχο (και εδώ). Το παροδικό γίνεται διαρκές, το διαρκές μπορεί να γίνει μόνιμο, ο πληθωρισμός έρχεται για να μείνει, «προς Θεού, μην τροφοδοτήσει διεκδικήσεις μισθολογικών αυξήσεων, χαθήκαμε!». Συμβουλή προς τριαντάρηδες: Αυτό ακριβώς πρέπει να γίνει. Κι ας χαθούνε.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL