«Είμαι ακόμα πιο αμήχανη» είπε. Μιλούσαμε για την έξαρση μιας διάχυτης Ακροδεξιάς, που δεν εννοεί τον εαυτό της ούτε ως Δεξιά ούτε ως ακραία. Απαλλαγμένη από ενοχικά σύνδρομα, χωρίς εμφανή κομματική περίφραξη, απευθύνεται στον κόσμο με μια βεβαιότητα που πείθει ή με μια επιθετικότητα που έλκει. Πατάει στους φόβους, μεταβάλλει τους ανθρώπους σε ξενιστές. Όχι ακριβώς φασιστική πανδημία, αλλά σίγουρα επιδημία. «Μα συζητάμε ένα υπαρκτό φαινόμενο, κι εσύ έχεις πείρα, τριακόσια χρόνια στην Αριστερά. Δεν μπορεί να εθελοτυφλούμε για να είμαστε ήρεμοι και αισιόδοξοι».
Καλλιεργημένη αριστερή, ευαίσθητη, το ηθικό της είναι πεσμένο. Τι δεν την πείθει; Δεν έπασχε ποτέ από καριερισμό, δεν είχε το σύνδρομο του «δεν με προώθησαν», δεν ήταν εγωπαθής. Ένα γλυκό, συγκροτημένο, σιωπηλό κορίτσι, με άπειρες φοιτητικές ώρες στην «Ίριδα» ή την Ταινιοθήκη. Είχε δει Μπέρκμαν, Αϊζενστάιν, νεορεαλισμό, νουβέλ βαγκ, στυλίστες, Χίτσκοκ, σύγχρονους όπως Ταρκόφσκι, Παρατζάνοφ κ.ά. Διάβαζε ποίηση, θεωρία - κυρίως Γάλλους.
Πέρασε κάποια φεγγάρια από την ΚΝΕ, αργότερα από τον Ρήγα, μετά «χάθηκε». Το ΠΑΣΟΚ δεν της πολυταίριαζε, παρ' όλο που πολλοί φίλοι της την πίεζαν να ενταχθεί. Πήγαινε στο Βοξ, στα Παναθήναια, στο Εκράν, καμιά φορά στον Ζέφυρο να δει μαυρόασπρο νουάρ και να πάει για κρασί «στου Οικονόμου». Οι γιοι της έκαναν πλάκα με τις «κουλτουριάρικες» εμμονές της.
Όταν δημιουργήθηκε ο ενιαίος Συνασπισμός, επαναδραστηριοποιήθηκε, με τα πρώτα βήματα του ΣΥΡΙΖΑ αναπτερώθηκαν οι ελπίδες της, σε λίγο, τα ίδια, λυπηρά. Διασπάσεις στις πιο άκαιρες στιγμές, μαχαιριές. Η ορμή του 2012, η εξουσία του 2015, ήταν εντελώς απροσδόκητα.
Πέταγε από τη χαρά της, ώρες ατέλειωτες σε συνεδριάσεις, το καλοκαίρι του 2015 με τη συμφωνία διαφώνησε. Στο τέλος αποφάσισε ότι αξίζει να επιμείνει. Αγωνιούσε κάθε φορά που κάποιος «δικός μας» ήταν στη τηλεόραση, «κοίτα δημοκρατία! Έξι με έναν» φώναζε. Έγινε χειμερινή κολυμβήτρια «για να χωνεύω τους κανίβαλους».
Ο σύντροφός της, πιο απόμακρος, παρακολουθούσε σχεδόν με έκπληξη τις διακυμάνσεις της, που πιο πολύ από πολιτικές ήταν συναισθηματικές. Περπατώντας στα βιβλιοπωλεία Σόλωνος, Ασκληπιού, Ακαδημίας, Ζωοδόχου Πηγής, στα στενά του κέντρου, έβλεπε ενίοτε παλιούς συμφοιτητές, μελαγχολούσε με τους κουρασμένους πενηντάρηδες, εξηντάρηδες, τους πολιτικά ανόρεχτους, καμιά φορά τους τσακισμένους. «Πώς πήρε τόσα κιλά;» σκεφτόταν.
Έμενε σπίτι πολλές ώρες, τα παιδιά είχαν φύγει πια, διάβαζε με οργή τις ιστοσελίδες, τους υβριστές, της έρχονταν ενημερώσεις. Απέραντα κείμενα για το τι πρέπει να γίνει.
Αυτό το «είμαι ακόμα πιο αμήχανη» με εντυπωσίασε. Δηλαδή ένα πρόσωπο τόσο καλλιεργημένο, έμπειρο πολιτικά, επιβεβαιωμένο από τις προσωπικές και πολιτικές επιλογές της, είναι δυνατόν να έχει κλονισμένο ηθικό, να είναι τόσο εύθραυστο;
Νομίζω ότι συχνά, αναλύοντας πλευρές της πολιτικής, χάνουμε τα βασικά στοιχεία που αποτελούν το πολιτικό και πολιτιστικό σώμα μας. Γιατί τέτοιες προσωπικότητες μπορούν να τυλιχτούν στη σιωπή, να χάσουν την πίστη τους, ενώ αποτελούν την πιο πολύτιμη, πυκνή προϋπόθεση για το αριστερό διάβημα. Δεν διακηρύττουν τη μόρφωση ούτε την πολιτική κουλτούρα τους. Σχεδόν στις άκρες των καθισμάτων κάθε οργάνωσης, ακούνε προσεκτικά, αλλά μπορούν και να αναχωρήσουν, εξίσου σιωπηλά. Όχι να φύγουν (δεν φεύγουν απ' την Αριστερά, δεν εννοούν τον εαυτό τους εκτός Αριστεράς), αλλά να αδρανοποιηθούν σε μια κούραση, σε μια μελαγχολία.
Η πιο ουσιαστική διεύρυνση είναι η ενεργοποίηση, η μετάγγιση πίστης, μέσα από τον σκληρό ρεαλισμό. Σοκάρει τον αριστερό ο σκληρός ρεαλισμός, αλλά αυτό είναι το μέλλον. Χωρίς ψευδαισθήσεις, χωρίς αναβολές. Τα αδρανοποιημένα πολύτιμα «μέταλλα» είναι η πρώτη πράξη οργανωτικής και συναισθηματικής διέγερσης. Και ίσως έτσι λυθεί και η απορία: τα παιδιά (της, μας) γιατί κοιτάνε τον χώρο από μια έξυπνα χτισμένη απόσταση;
