Πολλές φορές πάει η στάμνα στη βρύση, αλλά μια φορά σπάει, λέει η λαϊκή σοφία κι από τις δύο μεριές του Αιγαίου. Οι προηγούμενες μέρες ήταν από αυτές που θαρρείς ότι ήρθε η ώρα η στάμνα να γίνει χίλια κομμάτια -αλλά τελικά πέτυχαν οι ασκήσεις ισορροπίας, μέχρι νεωτέρας τουλάχιστον.
Ο λόγος για τους τελευταίους λεονταρισμούς του Ταγίπ Ερντογάν, που κήρυξε ανεπιθύμητα πρόσωπα δέκα πρεσβευτές, μεταξύ των οποίων των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Γαλλίας, επειδή ζήτησαν με επιστολή τους τη “δίκαιη και γρήγορη δίκη” του φυλακισμένου επί τέσσερα χρόνια χωρίς δικαστική απόφαση Οσμάν Καβάλα.
Ο Ερντογάν πούλησε στο εσωτερικό του κοινό ότι δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του -πλην όμως οι πρεσβευτές έμειναν. Ίσως επειδή ο υπουργός του των Εξωτερικών δεν έστειλε ποτέ το επίσημο αίτημα της απέλασης, καθώς, όπως υποστηρίζει η τουρκική υπηρεσία της Deutsche Welle, ο Τσαβούσογλου διεμήνυσε στον Ερντογάν ότι, εάν απελαθούν οι πρεσβευτές, θα πρέπει να φύγει κι αυτός από το υπουργείο.
Το αν πράγματι ο Ερντογάν το ξανασκέφτηκε όταν ο πιστός του υπουργός εξέφρασε την αγωνία του ή εάν πρόκειται για “fake news”, όπως επιμένει ο εκπρόσωπος του προέδρου Φαρετίν Αλτούν, δεν μπορούμε να το διασταυρώσουμε. Ωστόσο αυτή η διπλωματική κρίση μεγατόνων τελικά αποσοβήθηκε. Επειδή οι διπλωμάτες, με πρώτους τους Αμερικανούς, αναδιπλώθηκαν διαμηνύοντας ότι σέβονται το άρθρο 41 του Συμφώνου της Βιέννης, που λέει ότι οι πρεσβευτές δεν αναμειγνύονται στα εσωτερικά ζητήματα των χωρών που τους φιλοξενούν.
Κι επειδή ο Ερντογάν έκανε ότι δεν άκουσε τις υπόλοιπες δηλώσεις από τις πρωτεύουσες των υπό εκδίωξη πρεσβευτών, ότι δηλαδή το αίτημα για δίκαιη δίκη του Οσμάν Καβάλα αποτελεί απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων -και είναι υποχρέωση των διπλωματών να υπερασπίζονται τις αποφάσεις του Δικαστηρίου.
Ασκήσεις ισορροπίας
Η αλήθεια είναι ότι, μετά το σοκ των πρώτων δηλώσεων Ερντογάν το περασμένο Σάββατο από το Εσκίσεχιρ, οι δέκα εμπλεκόμενες χώρες ήταν ιδιαίτερα προσεκτικές. Ακόμη και η Γαλλία, της οποίας ο Πρόεδρος Μακρόν δεν διστάζει να ανεβάσει τους τόνους έναντι της Τουρκίας, απέφυγε να σηκώσει το γάντι. Ίσως και στο Παρίσι να μην μπορούσαν να πιστέψουν ότι τα είπε αυτά ο Ερντογάν, όπως περίπου υποστήριξε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στο Βερολίνο.
Ήταν προφανές ότι καμία χώρα δεν ήθελε να συγκρουστεί ευθέως με την Τουρκία -και προτίμησαν να κάνουν ένα βήμα πίσω. Δεν θα πέσουμε στο επίπεδο του Ερντογάν, φέρεται να είναι η εντολή που πήραν από τις πρωτεύουσές τους οι δέκα διπλωμάτες.
Ωστόσο τα όρια μεταξύ σοφής υποχώρησης και απαράδεκτης συνθηκολόγησης είναι ρευστά. Εάν ο Ερντογάν εξακολουθεί να αγνοεί επιδεικτικά την απόφαση του ΕΔΑΔ χωρίς επιπτώσεις, χωρίς για παράδειγμα να παγώσει η συμμετοχή της Τουρκίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αυτό θα ισοδυναμεί με παράδοση άνευ όρων -της Ευρώπης. Αυτή θα είναι η σπασμένη στάμνα -κι όχι ο Ερντογάν, όπως περιμένουν πολλοί από στιγμή σε στιγμή.
