Live τώρα    
12°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Σποραδικές νεφώσεις
12 °C
8.6°C15.2°C
1 BF 87%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
11 °C
8.1°C13.2°C
1 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
14 °C
11.0°C14.4°C
2 BF 75%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
11 °C
10.8°C13.6°C
2 BF 66%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
6 °C
5.9°C9.6°C
0 BF 100%
Στον βάλτο του στασιμοπληθωρισμού οι κυβερνητικές υποσχέσεις
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Στον βάλτο του στασιμοπληθωρισμού οι κυβερνητικές υποσχέσεις

ΑΓΟΡΑ

Δύο υποσχέσεις έδωσε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ.  Ότι ο πληθωρισμός θα είναι παροδικός και ότι η οικονομία εισέρχεται σε νέο μακροχρόνιο ανοδικό κύκλο. Και οι δύο υποσχέσεις βασίζονται στην ισχυρή φετινή ανάκαμψη της οικονομίας και στην απαλλαγή από την πανδημία και τα εμπόδια που θέτει μέσω των εμβολιασμών.

Επισφαλής υποθέσεις

Δυστυχώς και οι δύο υποσχέσεις είναι επισφαλείς και μάλλον εξωπραγματικές. Γιατί η ισχυρή ανάκαμψη οφείλεται κυρίως στη χαμηλή βάση εκκίνησης του 2020 και στα προσωρινά δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα στήριξης. Επίσης, γιατί οι μεν εμβολιασμοί προχωρούν αργά, οι δε νέες μεταλλάξεις του ιού υποχρεώνουν σε νέους εμβολιασμούς (ενδεχομένως με νέα εμβόλια), την ίδια ώρα που στις αναπτυσσόμενες χώρες η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού μένει ανεμβολίαστη, πολλαπλασιάζοντας τον κίνδυνο μετάδοσης και τα λοκντάουν στις οικονομίες.

Με την υγειονομική κρίση, λοιπόν, σε πλήρη εξέλιξη και με τις κεντρικές τράπεζες και τις κυβερνήσεις να αποσύρουν βαθμιαία από το 2022 και μετά τα μέτρα στήριξης σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά αφήνοντάς τα εκτεθειμένα στα χρέη τής πανδημίας, οι αναπτυξιακές προσδοκίες θα τείνουν να επιστρέψουν στην κανονικότητα της κρίσης. Πολύ περισσότερο επειδή ζούμε σε μια οικονομία η οποία κυριαρχείται από υπερτιμημένες χρηματιστηριακές αγορές (λόγω των αρνητικών επιτοκίων και της τεράστιας ρευστότητας που άντλησαν), οι οποίες τρέμουν στην ιδέα και μόνο μιας αύξησης των επιτοκίων ή διακοπής τής αγοράς τίτλων περιουσιακών στοιχείων από τις κεντρικές τράπεζες.

Αυτό δε που μπορεί να προκαλέσει την άνοδο των επιτοκίων είναι ένας εκτός ελέγχου πληθωρισμός. Τον οποίο πληθωρισμό προκαλεί τόσο η αύξηση της καταναλωτικής ζήτησης μετά το ξεκλείδωμα των οικονομιών και την αύξηση των αποταμιεύσεων, όσο και η αδυναμία αντίστοιχης αύξησης της προσφοράς εξαιτίας της (προσωρινής λόγω πανδημίας) έλλειψης εργατικών χεριών, της προκληθείσας δυσλειτουργίας στις διεθνείς αλυσίδες προμηθειών και της αύξησης του κόστους των πρώτων υλών (βλ. πίνακα).

Ο μακρύς δρόμος της πανδημίας

Βεβαίως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των κεντρικών τραπεζών, οι αυξήσεις των τιμών προκαλούνται από διαταραχές τής προσφοράς που σχετίζονται με την επιδημία και θεωρούνται παροδικές. Ωστόσο, εκτός του ότι η πανδημία έχει μακρύ δρόμο να διανύσει ακόμη, ο πληθωρισμός δεν περιορίζεται σε μόνο μερικές επιμέρους συνιστώσες του, αλλά είναι ευρείας βάσης, με κεντρικό πυρήνα την ενέργεια.

Για παράδειγμα, το κόστος για στέγη, το μεγαλύτερο συστατικό του ΔΤΚ, αυξάνεται επίσης σταδιακά, με τις τιμές των κατοικιών να τρέχουν (στην Ελλάδα 4,8% ετησίως από το τρίτο τρίμηνο 2017 έως το δεύτερο τρίμηνο 2021) παρασύροντας ανοδικά και τα ενοίκια.  Όπως παραδέχτηκε δε πρόσφατα η Gita Gopinath, επικεφαλής οικονομολόγος και διευθύντρια έρευνας του ΔΝΤ: «Πιο επίμονες διαταραχές στην προσφορά και απότομη αύξηση των τιμών των κατοικιών είναι μερικοί από τους παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επίμονα υψηλό πληθωρισμό».

Στο μεταξύ, η παγκόσμια έλλειψη ημιαγωγών (microchips) που πλήττει την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία, απειλώντας παράλληλα την προσφορά καταναλωτικών ηλεκτρονικών προϊόντων, όπως τα smartphones, τείνει να εξελιχθεί σε πανδημία, αλλάζοντας την πολιτική και στρατηγική των εταιρειών, όπως και την εφοδιαστική αλυσίδα, και πιέζοντας αυξητικά τον πληθωρισμό.

Η επερχόμενη κρίση

Ο μόνος παράγοντας που φαίνεται ικανός να συγκρατήσει την πληθωριστική άνοδο είναι η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας που, όχι τυχαία ίσως, ήδη συντελείται σε ΗΠΑ και Κίνα τους τελευταίους μήνες (βλ. διάγραμμα). Τάση η οποία, εφόσον συνεχιστεί, οδηγεί στον στασιμοπληθωρισμό, δηλαδή μια κατάσταση κρίσης στην οποία ο υψηλός πληθωρισμός συνδυάζεται με στασιμότητα στην παραγωγή, όπως συνέβη στη δεκαετία του ’70, για να ακολουθήσει η αύξηση των επιτοκίων τη δεκαετία του ’80. Με τη διαφορά ότι σήμερα το ποσοστό των παγκόσμιων χρεών ως προς το ΑΕΠ βρίσκεται σε επίπεδα-ρεκόρ (πάνω από 300%), ενώ οι αγορές είναι μια μεγάλη φούσκα: την τελευταία πενταετία στις ΗΠΑ η αγορά ακινήτων έχει ανατιμηθεί κατά 44% και οι μετοχές (S&P 500) κατά 111% !

Σε μια τέτοια κατάσταση πραγμάτων η επιλογή για τους σχεδιαστές της οικονομικής πολιτικής είναι η όσο το δυνατόν βραδύτερη άνοδος του πληθωρισμού με σταδιακή αναδίπλωση των κινήτρων και η συντήρηση χαμηλότερων ρυθμών ανάκαμψης. Πλαίσιο που δεν επιτρέπει καμία αισιοδοξία στην ελληνική κυβέρνηση για «νέο ανοδικό κύκλο ανάπτυξης», αλλά ούτε και για έλεγχο των πληθωριστικών πιέσεων μέσω των δυνάμεων της αγοράς.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL