Προς την υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για θέματα πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης
Επί 35 χρόνια διευθύνω έναν φορέα που έχει καταστατικό σκοπό την προώθηση και προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού. Επί 35 χρόνια υπηρετούμε τον σκοπό αυτό αδιάλειπτα σε συνεργασία με κρατικούς φορείς (υπουργεία, γενικές γραμματείες, ειδικές γραμματείες κ.λπ.), με την Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη, με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με εθνικά και ευρωπαϊκά δίκτυα ΜΚΟ, με πανεπιστήμια ελληνικά ή άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Ο μόχθος των 35 αυτών χρόνων δεν μου επιτρέπει αυτή τη στιγμή να σιωπήσω, μπροστά στο άκουσμα της υπογραφής συμφωνίας μεταξύ του υπουργείου Εργασίας και του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος που προβλέπει τη μερική απασχόληση σε ξενοδοχειακές μονάδες παιδιών άνω των 16 ετών που διαβούν σε κλειστές δομές φροντίδας ανηλίκων.
Το υπουργείο δικαιολογεί την πρωτοβουλία του ως εξής: «Οι έφηβοι 16-18 ετών που ζουν σε ιδρύματα δεν απορροφώνται από τους θεσμούς υιοθεσίας και αναδοχής. Η δημιουργία προγραμμάτων για την ένταξή τους στην κοινωνία και τον παραγωγικό ιστό είναι απαραίτητη. Γι' αυτό για τα παιδιά της ηλικίας αυτής καταρτίζουμε προγράμματα μαθητείας ώστε να ενταχθούν ομαλά στον χώρο εργασίας που επιθυμούν. Ο στόχος μας είναι η αποϊδρυματοποίηση των παιδιών».
Η αποϊδρυματοποίηση είναι πράγματι στόχος τόσο αυτών που ασχολούνται με τα δικαιώματα του όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έχει εκδώσει σχετική οδηγία. Άλλο όμως είναι η αποϊδρυματοποίηση και άλλο η εκμετάλλευση απροστάτευτων ανηλίκων.
Η «ομαλή ένταξη στον χώρο της εργασίας» απαιτεί συγκεκριμένη στρατηγική: α) στήριξη για την ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των εφήβων, β) ατομικό πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού για τον κάθε έφηβο, γ) στήριξη για την ολοκλήρωση σπουδών στον τομέα που επιθυμεί κάθε νέος στην ανωτέρα ή ανωτάτη εκπαίδευση, δ) παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και διαμεσολάβησης για την εύρεση εργασίας μετά την ολοκλήρωση των όποιων σπουδών.
Αντί της υλοποίησης ενός αποτελεσματικού και με σεβασμό στα δικαιώματα των παιδιών προγράμματος για την επίλυση του υπαρκτού προβλήματος της ομαλής εργασιακής αλλά και κοινωνικής ένταξης των νέων που παραμένουν στα ιδρύματα, τι κάνει το υπουργείο Εργασίας; Με το πρόσχημα της αποϊδρυματοποίησης, υπογράφει, στην ουσία, συμφωνία με το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο για «δανεισμό» ανθρώπινου δυναμικού και μάλιστα απροστάτευτων και ήδη τραγικά βασανισμένων εφήβων.
Σε αυτήν την οπισθοδρομική, κατά τη γνώμη μας, πρωτοβουλία είναι εμφανής η απουσία σεβασμού της ισότητας δικαιωμάτων των παιδιών, κοινωνικής δικαιοσύνης και ηθικής αντιμετώπισης μιας εξαιρετικά ευάλωτης ομάδας παιδιών που βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι τα ζητήματα ηθικής τάξης δεν αποτελούν προτεραιότητα του υπουργείου Εργασίας. Τι γίνεται όμως με τις διεθνείς επιταγές νομιμότητας;
Η κυρία Μιχαηλίδου, ως καθ’ ύλην αρμόδια, γνωρίζει την αρχή 11 του Ευρωπαϊκού Πυλώνα; Έχει ενημερωθεί για το περιεχόμενο της Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού που επικυρώθηκε από την Ελληνική Βουλή με τον Νόμο 2101 του 1992, δηλαδή επί πρωθυπουργίας του πατέρα του σημερινού πρωθυπουργού; Συγκεκριμένα έχει διαβάσει το άρθρο 32, που αναφέρει τα εξής: Τα κράτη έχουν υποχρέωση να προστατεύουν κάθε ανήλικο πρόσωπο «από την οικονομική εκμετάλλευση και την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας που ενέχει κινδύνους ή που μπορεί να εκθέσει σε κίνδυνο την εκπαίδευσή του ή να βλάψει την υγεία του ή τη σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική ή κοινωνική ανάπτυξή του» (άρ. 32);
Και εδώ ερωτώ ευθέως την κυρία Μιχαηλίδου:
* Πώς σκοπεύει να προστατεύσει τα ανήλικα και ανειδίκευτα παιδιά από βαριές και ανθυγιεινές εργασίες στα ξενοδοχεία;
* Σε περίοδο πανδημίας κι ενώ τον προηγούμενο χειμώνα επεβλήθησαν αυστηρότατα μέτρα εισόδου στις κλειστές δομές φιλοξενίας, πώς θα στείλουν τα παιδιά σε έναν από τους πιο επικίνδυνους για την μετάδοση του κορωνοϊού τομέα της οικονομίας;
* Πώς σκοπεύει να προστατεύσει τα παιδιά από πιθανή σεξουαλική κακοποίηση στο πλαίσιο «έξτρα υπηρεσιών» που πιθανόν κάποια ξενοδοχεία ηθελημένα ή αθέλητα να προσφέρουν στους πελάτες τους;
Έχει εκπονήσει το υπουργείο Εργασίας κάποιο αναλυτικό σχέδιο παρακολούθησης της «μαθητείας» και προστασίας των παιδιών; Το ίδιο το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο έχει συνειδητοποιήσει τις ηθικές και νομικές ευθύνες που συνεπάγεται μια τέτοια συμφωνία;
Ως φορέας που έχουμε συμβάλει στην εκπόνηση Εναλλακτικής Έκθεσης της Κοινωνίας των Πολιτών σχετικά με την Παρακολούθηση της Εφαρμογής της Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ στην Ελλάδα, ελπίζουμε, αντί απάντησης, το υπουργείο να βρει τη νομική οδό να ματαιώσει την εφαρμογή αυτής της συμφωνίας.
*Η Αναστασία Χατζηστεφάνου είναι διευθύντρια του Κέντρου Παιδαγωγικής και Καλλιτεχνικής Επιμόρφωσης «Σχεδία»
