Παρά τη συχνή επίκλησή της, η πολυπόθητη συναίνεση στην εξωτερική πολιτική δεν επιτυγχάνεται, κυρίως με ευθύνη της Ν.Δ., η οποία «έδωσε τα ρέστα» τού λαϊκισμού της κατά της ιστορικής Συμφωνίας των Πρεσπών. Υπάρχουν βέβαια βαθιές ιδεολογικοπολιτικές διαφορές και στον τομέα αυτό ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά, θα έλεγα και εννοιολογικές.
Παράδειγμα, η έννοια εθνική στρατηγική που για εμάς σημαίνει στρατηγική τής ειρήνης, του διαλόγου και της συνανάπτυξης, ιδιαίτερα με τις γειτονικές χώρες και λαούς, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης. Άλλο παράδειγμα, η έννοια της ασφάλειας, που για τη Δεξιά είναι έννοια στρατιωτική και αστυνομική, ενώ για την Αριστερά πολυδιάστατη και κοινή, κάτι που ισχύει πολύ περισσότερο στην εποχή των διαρκώς αυξανόμενων αλληλεξαρτήσεων σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.
Άλλωστε, αυτό είναι ένα από τα κύρια διδάγματα της εν εξελίξει φονικής πανδημίας της Covid-19. Επισημαίνω ότι το δίδαγμα αυτό αποτυπώθηκε και στο Σχέδιο Ανάκαμψης που υιοθέτησε η Ε.Ε. λόγω της πανδημίας, το οποίο όμως αμφιβάλλω αν θα πιάσει τόπο εάν η διαχείρισή του γίνει με όρους νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας, κίνδυνο που αντιμετωπίζει η χώρα μας.
Το δίδαγμα και για την Αριστερά της Ευρώπης είναι ότι δεν μπορεί να δίνει μάχες «οπισθοφυλακών» σήμερα σε σχέση με το ιστορικό εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αντιθέτως, οφείλει να το οικειοποιηθεί, να το κάνει δικό της, όπως άλλωστε προκύπτει από την πλέον των 200 χρόνων ιστορία της ευρωπαϊκής ιδέας. Θυμίζω ότι μία από τις λαμπρές σελίδες της ιδέας αυτής είναι το Μανιφέστο του Βεντοτένε «Για μια ελεύθερη και ενωμένη Ευρώπη», το οποίο διατυπώθηκε το 1941, διακινήθηκε και συζητήθηκε στις συνθήκες παρανομίας που είχε επιβάλει το καθεστώς Μουσολίνι στην Ιταλία. Μανιφέστο του οποίου την πρωτοβουλία είχε ο δεσμώτης του φασισμού Αλτιέρο Σπινέλι, στέλεχος του τότε παράνομου ιταλικού Κ.Κ.
Προτείνω, λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. να αναδείξει αυτή την παράδοση στη διάρκεια της συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης με αναφορές και στον πανευρωπαϊκό ορίζοντα ενοποίησης, τον οποίο δεν επιθυμούν οι δεξιές δυνάμεις για να μην μιλήσουν για ενδεχόμενη συμμετοχή και της Ρωσίας. Αυτό οδηγεί στο σημερινό παράδοξο η Ε.Ε. να μην κάνει διάλογο με τη Ρωσία, ενώ κάνει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Αλήθεια, το ουκρανικό ζήτημα δεν είναι μεγάλο ευρωπαϊκό πρόβλημα; Τα πυρηνικά οπλοστάσια σε Ανατολή και Δύση δεν αφορούν το μέλλον της Ευρώπης; Δυστυχώς, οι δεξιές κυβερνήσεις, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, εμφανίζονται πρόθυμες να φορτώσουν τους λαούς με νέα βάρη στρατιωτικών δαπανών, τις οποίες ζητά το ΝΑΤΟ, αλλά απρόθυμες για διάλογο με τη Ρωσία, με την εξαίρεση της κυβέρνησης Μέρκελ.
Για την Ελλάδα κύριο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής είναι η εξομάλυνση και η ειρηνική εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που επηρεάζονται και από το Κυπριακό. Πρώτος στόχος, οι οριοθετήσεις ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και ενδεχόμενη προσφυγή στη Χάγη. Αντιθέτως, η Δεξιά της Ελλάδας δεν πιστεύει στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας, ενώ η Ακροδεξιά της Ευρώπης τον πολεμά. Εννοείται ότι μερίδες της Δεξιάς τρέφονται ιδεολογικά από την ένταση και τη στρατιωτικοποίηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Τελευταία επισήμανση. Κάποιοι -και στην Αριστερά- χαρακτηρίζουν ενδοτικούς όσους και όσες εξ ημών υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την ειρήνη στις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας. Επιπλέον, παροτρύνουν και τον ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. να ακολουθεί πολιτική μη διαλόγου υποστηρίζοντας πως έτσι θα αυξηθούν οι πιθανότητές του να κερδίσει τις επόμενες εκλογές εις βάρος του Κυριάκου Μητσοτάκη. Επισημαίνω ότι τον μη διάλογο είχε προτείνει και ο Αντώνης Σαμαράς, υποστηρίζοντας πως «δεν κάνεις διάλογο με πειρατές», ενώ Δεξιά και Ακροδεξιά φοβούνται τη Χάγη.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία
