Εντός μηνός αναμένεται η αξιολόγηση εκ μέρους του Πολεμικού Ναυτικού των οκτώ προτάσεων για τις τέσσερις φρεγάτες και την αναβάθμιση των MEKO. Θα ακολουθήσει η απόφαση της κυβέρνησης για την τελική επιλογή.
Υπάρχουν όμως σημαντικά, κρίσιμα προβλήματα σχετικά με τον διαγωνισμό. Η συσχέτιση της επιλογής με τη ναυπήγηση των τριών φρεγατών στα Ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά ή Ελευσίνας. Τα εν λόγω Ναυπηγεία είναι ανενεργά και ο εξοπλισμός τους έχει απαξιωθεί. Ακόμη βαρύνονται με σημαντικά χρέη και με δικαστικές εμπλοκές. Είναι λοιπόν άγνωστο πώς και πότε θα είναι ικανά να ναυπηγήσουν σύγχρονες φρεγάτες. Προς το παρόν δεν διαφαίνεται επενδυτής διατεθειμένος να επενδύσει 700 εκατ. ευρώ για την αγορά, τον εξοπλισμό και τη στελέχωση ενός εκ των δύο.
Άρα, όταν ζητείται ή προτείνεται από τους διαγωνιζόμενους να ναυπηγήσουν τις τρεις εκ των τεσσάρων φρεγατών στην Ελλάδα, ουσιαστικά αφενός αυξάνει η οικονομική προσφορά των διαγωνιζομένων, αφετέρου εμφιλοχωρεί αμφιβολία ως προς την έγκαιρη παράδοση των πλοίων.
Κανονικά θα έπρεπε να γίνουν τέσσερις διαγωνισμοί ξεχωριστοί, ήτοι ένας για την προμήθεια των φρεγατών, ένας για την ενδιάμεση λύση - αγορά ή ενοικίαση, ένας για την αναβάθμιση των ΜΕΚΟ και ένας για την εξαγορά, τον εξοπλισμό και την οργάνωση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά ή Ελευσίνας. Έτσι, θα μπορούσε να γίνει σωστή αξιολόγηση για κάθε επιμέρους προσφορά και να επιτευχθεί η βέλτιστη λύση για τους τέσσερις επιμέρους διαγωνισμούς, χωρίς βέβαια να αποκλείεται μία εταιρεία να δύναται να καταθέσει προσφορές σε περισσότερους από έναν ή και σε όλους τους διαγωνισμούς.
Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος π.χ. μια καλύτερη ενδιάμεση λύση ή μια ανάληψη ναυπήγησής τους στην Ελλάδα να οδηγήσει σε τελική επιλογή των μη βέλτιστων φρεγατών. Συσχετισμός της προμήθειάς τους με τα «ναυπηγεία» ενέχει πολλούς κινδύνους και μπορεί να οδηγήσει σε εμπλοκές, καθυστερήσεις και απαιτήσεις. Το παράδειγμα των τεσσάρων υποβρυχίων 214 είναι πρόσφατο και «το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού». Πιστεύω ότι η κυβέρνηση θα κάνει το καθήκον της.
Διαβάζουμε για περίεργη δραστηριότητα του υπουργού Ανάπτυξης Γεωργιάδη σχετική με το θέμα των φρεγατών και συχνές συναντήσεις με τον Αμερικάνο πρέσβη Πάιατ. Έγραψαν μάλιστα μαζί και... άρθρο σε έγκριτη εφημερίδα! Πρώτον, ο εν λόγω υπουργός είναι αναρμόδιος και, δεύτερον, τυχόν προσπάθεια προώθησης της αμερικανικής πρότασης -φρεγάτες MMSC, που είναι ακατάλληλες και για το αμερικανικό Ναυτικό, με δέλεαρ δήθεν ναυπήγηση στην Ελευσίνα ή τον Σκαραμαγκά- είναι τελείως απαράδεκτη.
Πάντως η τελική επιλογή της κυβέρνησης πρέπει να γίνει με καθαρά τεχνοκρατικά κριτήρια. Οι φρεγάτες αυτές θα εξασφαλίσουν την άμυνα της πατρίδας μας, τα νησιά μας, την ΑΟΖ μας και την Κύπρο για τις επόμενες δεκαετίες. Πρέπει να είναι οι άριστες, όπως το 1910, που η φτωχή Ελλάδα της Μελούνας αγόρασε το καλύτερο πολεμικό της εποχής, το θωρηκτό Αβέρωφ. Και μια μικρή οικονομική διαφορά στην προσφορά της καλύτερης λύσης με τον πλέον κατάλληλο εξοπλισμό θα πρέπει να γίνει αποδεκτή.
Πιστεύουμε ότι ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης δεν θα επηρεαστεί από πιέσεις φίλων και «φίλων». Θα επιλέξει τις βέλτιστες με μόνο γνώμονα την εξασφάλιση της άμυνας της χώρας, του υψίστου συμφέροντος του ελληνικού λαού.
* Ο δρ. Πρόδρομος Σ. Εμφιετζόγλου είναι πρόεδρος Δ.Σ. του Ομίλου Εταιρειών Μηχανικής.
