Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
22.8°C26.3°C
3 BF 32%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.6°C26.2°C
3 BF 34%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
19.0°C24.8°C
2 BF 50%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.8°C
2 BF 65%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
23.9°C24.5°C
2 BF 33%
Υπαρκτός φεμινισμός: η ισότητα ως κοινωνικό ήθος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Υπαρκτός φεμινισμός: η ισότητα ως κοινωνικό ήθος

Ανεξαρτήτως του αναπτυξιακού και εν γένει πολιτισμικού επιπέδου ενός λαού, η κοινωνική διάσταση της γυναίκας, ιδίως εν καιρώ παρατεταμένων κρίσεων κι ακόμα και στις μέρες μας, απειλείται με συρρίκνωση με την πρώτη δύσκολη κοινωνική συγκυρία. Από τον ευρωπαϊκό και αμερικανικό Βορρά έως τη Mέση Aνατολή και τη Λατινική Αμερική, η γυναίκα υφίσταται, ως υπόσταση, την υπονόμευση με τα ειδικά της κατά τόπον «πολιτισμικά» χαρακτηριστικά. Είτε πρόκειται για την επιβίωσή της στο corporate περιβάλλον μιας πολυεθνικής σε ανεπτυγμένη χώρα, είτε πρόκειται για την επιβίωσή της στο brutal περιβάλλον μιας φαβέλας σε αναπτυσσόμενη χώρα, η γυναίκα υφίσταται πρώτη την περιθωριοποίηση κατά τη διαδικασία αποανάπτυξης.

Ο φεμινισμός, ως πολιτικός πολιτισμός, ακόμα κι αν προδήλως διαπνέει το σύνταγμα και τους ειδικούς νόμους μιας σύγχρονης δημοκρατίας, δεν είναι κατ’ ανάγκη υπαρκτός.  Ό,τι ισχύει για κάθε νομοθεσία ισχύει και για τη νομοθεσία ισότητας των φύλων. Δεν αρκεί η τυπική κύρωση. Χρήζει να ιδρύονται οικείες θεσμικές δομές υλοποίησης, ειδάλλως ο νόμος καθίσταται «κενό χιτώνιο».

Στις «ανδρικές» ευθύνες

Εν έτει 1915 συγκροτήθηκαν τα πρώτα φεμινιστικά κινήματα στην κεντρική Αγγλία, εν καιρώ πολέμου, οπότε ο μάχιμος άρρεν πληθυσμός απασχολούταν στις εχθροπραξίες των χαρακωμάτων. Η καλλιέργεια των αγροτεμαχίων και η λειτουργία των γραμμών παραγωγής, όμως, έπρεπε να συνεχιστούν αδιακώλυτα. Το αναπτυξιακό κενό καλύφθηκε από τις γυναίκες, οι οποίες ανέλαβαν τις έως τότε «ανδρικές» ευθύνες, μπήκαν στην παραγωγή δηλαδή.

Παράγω σημαίνει δικαιούμαι να αμείβομαι ανάλογα με την εργατική δύναμη που εισφέρω. Δικαιούμαι επίσης να ασφαλίζομαι και να καταρτίζομαι για να δύναμαι να συμβάλλομαι κατά το δυνατόν πιο ισότιμα με την εργοδοσία. Παράλληλα, σημαίνει υποχρεούμαι να φορολογούμαι ανάλογα με τα εισοδήματά μου. Ως φορολογούμενη πολίτης λοιπόν δικαιούμαι να ψηφίζω, να μετέχω ενεργά στη δημοκρατική διεργασία. Ιδού λοιπόν ο πρώτος κύκλος δικαιωμάτων για τη γυναίκα!

Αφού η βιωματική διαδικασία απέδειξε ότι δύναμαι να στελεχώνω ή να διοικώ αυτοτελώς τη μικρή παραγωγική μονάδα τού απόντα πολεμιστή - συζύγου μου (βλ. βιοτεχνία ή αγρόκτημα), τοιουτοτρόπως, συνδράμοντας την πλουτοπαραγωγική λειτουργική συνέχεια του Ηνωμένου Βασιλείου που χρηματοδοτεί τον πόλεμο, συνεπάγεται πως δικαιούμαι να συναλλάσσομαι αυτοτελώς ως επιτηδευματίας που παράγει κέρδος και να μετέχω ενεργά στις σχετικές οργανωτικές συγκροτήσεις που ρυθμίζουν τη λειτουργία του κέρδους αυτού. Δικαιούμαι δηλαδή να συνδικαλίζομαι και να πολιτεύομαι. Ιδού λοιπόν ο επόμενος κύκλος δικαιωμάτων του «οικοδομήματος» του Emancipation!

Η γυναίκα από εργάτρια έως επιτηδευματίας - δημιουργός πλούτου συγκρότησε μια οντότητα πέραν των «στενών τοιχίων» της θηλυκότητας που την περιόριζαν στα στενά τοιχία του οίκου.

Μια γυναίκα η οποία δύναται να συντηρεί το corpus της θεμελιώνει το δικαίωμα στο ειδικό της habeas. Από το δικαίωμα στην επιλογή συντρόφου ζωής, άνευ της παρέμβασης του «πατριάρχη» και της προϋπόθεσης καταβολής προικός προς τον ενδιαφερόμενο έως το δικαίωμα στην έκτρωση, προς αποφυγήν ενός τοκετού που από τις περιστάσεις πιθανολογείται σφόδρα πως δεν θα φέρει την ευτυχία ούτε για τη εν δυνάμει μητέρα ούτε για το εν δυνάμει βρέφος, κύλησαν πολλές δεκαετίες.

Πολλαπλή προσωπικότητα

Τα γυναικεία κινήματα, αν και ξεκίνησαν από τους χώρους δουλειάς, θα ήταν άδικο να χαρακτηρίζονταν στενά «ταξικά». Τουναντίον, η καινοτομία τους έγκειται στον πολλαπλό δικαιωματικό τους χαρακτήρα διότι πολλαπλή είναι και η προσωπικότητα της γυναίκας και η μετεξέλιξη της κοινωνίας.

Η ισότητα των φύλων θεμελιώνει και προάγει την κοινωνική αξιοκρατία, την αρμονική ανάπτυξη του λαού και την εύρυθμη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών του. Η οικεία τυπική νομοθεσία όμως δεν αρκεί· μόνο ρυθμιστικό πλαίσιο παρέχει. Η ισότητα μόνο ως κοινωνικό ήθος δύναται βιώσιμα να πρυτανεύσει. Η ισότητα είμαστε όλοι εμείς!

* Ο Δημήτρης Π. Κυριακαράκος είναι δικηγόρος, κάτοχος ΜΔΕ «Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Πολιτική» Παντείου Πανεπιστημίου

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL