«Το μέλλον ανήκει στους fish boys». Αυτόν έβαζα ως τίτλο ενός άρθρου μου πριν από χρόνια στην Οικοτοπία, χρησιμοποιώντας έναν νεολογισμό στην αγγλική που θύμιζε βέβαια τους cow boys. Όπως οι δεύτεροι ως αγελαδάρηδες φρόντιζαν τις αγελάδες και τα άλλα ζώα στις πεδιάδες του West, έτσι και οι πρώτοι φρόντιζαν τη διατροφή των ψαριών στις «πεδιάδες» της θάλασσας! Οι πληροφορίες για το μέλλον της ιχθυοπαραγωγής ήταν από τότε δυσοίωνες και τα ειδικευμένα περιοδικά, όπως τα Αλιευτικά Χρονικά, εξέπεμπαν διαρκώς συναγερμό για το τέλος της ιχθυοπανίδας. Τα ψάρια «ελευθέρας βοσκής» χρειάζονταν ειδικές θέσεις για την ύπαρξη και τον πολλαπλασιασμό τους. Χρειάζονταν δηλαδή «αλιευτικά καταφύγια» που η ελληνική κοινωνία δεν μπορούσε να διασφαλίσει.
Τα ψάρια λοιπόν ως τρόφιμα έγιναν «εσταβλισμένα»(!) και αναγκαστικά πέρασαν στα χέρια των ιχθυοτροφείων και με τρομερή επιτυχία μάλιστα. Τα ιχθυοτροφεία είχαν επί χρόνια ολόκληρα την εξαγωγική πρωτιά μέσα σε όλα τα ελληνικά προϊόντα του πρωτογενούς τομέα.
Τώρα πάλι αποδεικνύεται ότι τα ελληνικά ψάρια των ιχθυοτροφείων, μέσα στον πληθωρισμό της παραγωγής τους, δεν ανταποκρίνονται στα κριτήρια της ποιότητας. Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» κρούει τον κώδωνα του κινδύνου μπροστά στην υπερεντατική ιχθυοκαλλιέργεια με αφορμή την προγραμματιζόμενη αύξηση (κατά 70%) της παραγωγής στις δυτικές ακτές της Αιτωλοακαρνανίας. Επισημαίνοντας ότι η περιοχή Αστακού - Εχινάδων - Καστού - Καλάμου παράγει ήδη εδώ και 30 χρόνια το 18%-20% της συνολικής εθνικής παραγωγής ιχθυοκαλλιέργειας, με συνέπεια να προκαλεί έντονη επιβάρυνση στα θαλάσσια οικοσυστήματα, στον τουρισμό, ακόμη και στην αλίευση των «ελεύθερων» ψαριών. Ακόμη και στα 300 έως 500 μέτρα από τους σταθμούς ιχθυοπαραγωγής, στον βυθό της θάλασσας παρατηρείται η συσσώρευση περιττωμάτων των ψαριών καθώς και υπολειμμάτων των τροφών.
Τι μπορεί να γίνει;
Το «Αρχιπέλαγος» προτείνει αυτό που είναι λογικό, δηλαδή τη μεταφορά των ιχθυοτροφείων βαθύτερα ή σε περιοχές που υπάρχει καλή κυκλοφορία του θαλάσσιου νερού. Και μάλιστα χρησιμοποιεί το παράδειγμα της Κύπρου, όπου οι μονάδες είναι εγκατεστημένες τουλάχιστον 1,5 χιλιόμετρα από τις ακτές, έχουν ελάχιστη θνητότητα και είναι πιστοποιημένες για τη μη χρήση αντιβιοτικών.
Φαίνεται πως η ιστορία των ζώων που ζουν και καταναλώνονται τώρα πλέον με ορισμένες προδιαγραφές επαναλαμβάνεται στην περίπτωση των ψαριών. Μια ιστορία που μας διδάσκει ότι είναι καλύτερο να τρώμε ακριβά, παρά ευτελή ψάρια.
