Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Ξεσκαρτάρισμα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ξεσκαρτάρισμα

Η ελπίδα ότι όσο περνάνε τα χρόνια ο κόσμος και οι κοινωνίες προοδεύουν όλο και ξεθυμαίνει. Η συντηρητικοποίηση των πολιτικών αποφάσεων ως άθροισμα οδηγεί, δυστυχώς, στο συγκεκριμένο συμπέρασμα. Η ελληνική κοινωνία, θα μου πεις, πάντα ήταν βαθιά συντηρητική. Δεν το ακούς πρώτη φορά από μένα.  Όμως τώρα, με όλα αυτά που συμβαίνουν, ο συντηρητισμός εμφανίζεται ως συνώνυμο της ασφάλειας. Αν μιλήσεις για πρόοδο και την ελευθερία που αυτή επιφέρει, θα σε κατηγορήσουν για παράλογο και επαναστάτη της κακιάς ώρας.

Φυσικά, δεν λέω ότι είμαστε ένα ομογενοποιημένο μείγμα αντιδραστικών πολιτών και πολιτικών.  Όμως η Ιστορία έχει δείξει πως σε περιόδους όπως αυτή, πανδημιών, φτώχειας και εθνικής εσωστρέφειας, ενεργοποιούνται ευκολότερα η μισαλλοδοξία, ο φόβος για οτιδήποτε διαφορετικό και η ανάγκη για περισσότερη ασφάλεια και λιγότερη ελευθερία.

Αντίδραση και όχι επιλογή

Κάποιοι θα πουν ότι τα εκλογικά αποτελέσματα, ακόμη και πριν την πανδημία, απέδειξαν αυτή τη δεξιά στροφή των πολιτών.  Όμως αυτή η κατεύθυνση ίσως να ήταν απλώς μια αντίδραση και όχι επιλογή. Κι ας υποφέρουμε εδώ και αιώνες από έναν τύπο εθνικής νεύρωσης των παραδοσιακών αξιών και της σκληροπυρηνικής τριάδας «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια».

Σε τέτοιες περιόδους καμπής, αυτή η εθνική νεύρωση μεγεθύνεται και αλίμονο αν καταλήξει να γίνει επιθετική ψύχωση. Πολιτισμός ανύπαρκτος, σχολεία ανοιγοκλείνουν και αστυνομία σε κάθε γωνιά της πόλης. Δεν ξέρω αν αυτά τα τρία από μόνα τους είναι αρκετά για να συνειδητοποιήσουμε ότι προς τα κει οδεύουμε. Κι αυτό καλλιεργείται καθημερινά όλο και περισσότερο. Το καθημερινό στοίχημα του καθένα μας έχει γίνει το να καταφέρουμε να κρατηθούμε εκτός νοσοκομείου και εκτός φυλακής. Κι αυτό έγινε η «κανονική» ζωή μας.

Δέκα χρόνια οικονομική κρίση. Δέκα μήνες πανδημία. Κι εμείς επιζώντες. Αρκεί να μην καταλήξουμε σαν κάτι ταινίες επιστημονικής φαντασίας που στο τέλος όσοι μένουν τρώγονται μεταξύ τους για να επιβιώσουν. Η θεωρία του μοναχικού νικητή που είναι αναγκασμένος να πατήσει επί πτωμάτων για να ζήσει πλασάρεται σήμερα παντού. Από τα τηλεπαιχνίδια μέχρι τις σειρές εποχής.  Έτσι, μαθαίνεις ότι το ένστικτο της επιβίωσης -της προσωπικής και οικογενειακής σου επιβίωσης- έρχεται σε αντιπαράθεση με τον ανθρωπισμό. Η αλληλεγγύη δηλητηριάζεται και νοθεύεται από αυτή την απαξίωση του άλλου.

Περισσότερο άφοβοι στην πρόοδο

Κάποτε, όταν θα καταφέρουμε να βγούμε από όλο αυτό, ελπίζω να μην είμαστε λιγότεροι στο μέτρημα. Κι ελπίζω οι συνθήκες που θα δημιουργηθούν να μας κάνουν περισσότερο άφοβους στην αλλαγή και την πρόοδο. Να είμαστε δεκτικοί στις ριζικές ανατροπές και να δούμε τι αξίζει να κρατήσουμε από το παρελθόν και τι θέλει γκρέμισμα από τα θεμέλια. Ποτέ δεν είναι αργά για ένα καλό ξεσκαρτάρισμα άλλωστε. Οι Κινέζοι που, εκτός από τον κορωνοϊό, μας μετέφεραν και την τέχνη του φενγκ σούι, που μιλάει γι’ αυτό, είναι οι πρώτοι διδάξαντες.

 

* Η Μαρία Μαθιουδάκη είναι πολιτικός επιστήμονας και διεθνολόγος

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL