Με τον κατ’ ευφημισμόν τίτλο «εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας και άλλες διατάξεις» και νόμος πλέον, από την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου, εξαϋλώνεται κάθε κανόνας ορθολογικού σχεδιασμού προς εξυπηρέτηση συμφερόντων. Ταυτόχρονα, στα συνολικά 172 άρθρα του κρύβεται αμέτρητος αριθμός ρουσφετιών: από την «απόσυρση» με δημόσιο χρήμα ορόφων του ξενοδοχείου μαμούθ στη σκιά της Ακρόπολης, το άνοιγμα του ιατρικού τουρισμού στα δάση έως την κατ’ εξαίρεση τακτοποίηση αυθαιρέτων τα οποία έχουν κατασχέσει οι τράπεζες.
Κατατέθηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής με 136 άρθρα, παραμονή της ψήφισής του «εμπλουτίστηκε» από 16 τροπολογίες (οι πληροφορίες λένε ότι υπήρχαν εξαρχής ως άρθρα στο νομοσχέδιο) και ένα πλήθος «νομοτεχνικών βελτιώσεων», 48 τον αριθμό. Την επομένη εκ νέου διορθώθηκαν «βελτιώσεις» και τροπολογίες μετά και το «θερμό επεισόδιο» του βουλευτή και προέδρου της Διαρκούς Επιτροπής και Εμπορίου Γ. Βλάχου με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ.
Οι προσθαφαιρέσεις αποκάλυψαν και την κυβερνητική φούσκα για τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης με την κατάργηση των παρεκκλίσεων για γήπεδα κατά των 4 στρεμμάτων την ίδια ώρα που πριμοδοτούνταν με παραπάνω συντελεστή δόμησης εντός οι εκτός οργανωμένων υποδοχέων τουριστικές και άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Έτσι προστέθηκαν νέες κατηγορίες, όπως τα γήπεδα που ήταν πάνω από 4 στρέμματα και απομειώθηκαν λόγω απαλλοτρίωσης αναδασμού κ.λπ., μπορούν να κτισθούν αν είναι πάνω από 2 στρέμματα με πρόσωπο 25 μέτρων σε δρόμο, ενώ προέκυψαν και οι συνενώσεις όμορων γηπέδων για να φτάσουν τα 4 στρέμματα και άνω (άρθρο 30).
Δωράκι έλαβαν και τα τουριστικά καταλύματα με τον συντελεστή δόμησης από 0,18 να ανεβαίνει στο 2, ενώ για τα ξενοδοχεία το ποσοστό των ημιυπαίθριων χώρων που δεν προσμετράται στον συντελεστή δόμησης από 20% πήγε στο 25%. Και στις μεταβατικές διατάξεις (άρθρο 40) περιέχονται επιπλέον διευκολύνσεις.
Όσο για το νέο κυβερνητικό φρούτο, τα κέντρα δεδομένων (data centers) και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων και λοιπές συνοδευτικές δραστηριότητες, η χωροθέτησή τους επιτρέπεται εντός και εκτός σχεδίου. Μάλιστα ο μέγιστος συντελεστής δόμησης που καθορίζεται, είναι υψηλός 0,8 και το μέγιστο ποσοστό κάλυψης στο 60%. Σκανδαλωδώς χωροθετούνται ακόμα και σε περιοχές Ναtura 2000 (Ζώνη Προστασίας της Φύσης, Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και ειδών, Ζώνη Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων).
Ρεβανσιστική εμμονή
Μεταξύ άλλων καταργείται ο νόμος για τον χωρικό σχεδιασμό του 2016 και πλέον ο ολοκληρωμένος χωρικός σχεδιασμός αναιρείται, αφού η υπερκείμενη εθνική στρατηγική δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και τον πρώτο λόγο στην οργάνωση του χώρου έχουν τα τομεακά Ειδικά Πλαίσια (Τουρισμού, Βιομηχανίας, ΑΠΕ κ.λπ.), τα οποία παίρνουν και ρυθμιστικές κατευθύνσεις από τα υποκείμενα, Περιφερειακά Χωροταξικά.
Παράλληλα, στο κατώτερο επίπεδο κυριαρχούν τα κατά περίπτωση Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια για διάφορες αναπτύξεις (κυρίως real estate), τα οποία ανατρέπουν τον όποιο θεσμοθετημένο πολεοδομικό σχεδιασμό (π.χ. Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου) «ενδυναμώνοντας» τον αποσπασματικό του χαρακτήρα και την χύδην σημειακή χωροθέτηση δραστηριοτήτων.
Το ΥΠΕΝ ικανοποιεί αιτήματα του ΣΕΒ και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων και αλλάζει νόμο του 2018 αφαιρώντας αντιεπιστημονικά τον κρίσιμο και ευαίσθητο παράκτιο χώρο από τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Ο παράκτιος χώρος, ως γνωστόν, πλήττεται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας λόγω κλιματικής κρίσης. Ανατρέπεται και πάλι το Προεδρικό Διάταγμα του 2018 για τις κατηγορίες και το περιεχόμενο των χρήσεων γης και προβλέπεται νέο, το οποίο θα αντιστοιχεί στους φορολογικούς κώδικες οικονομικών δραστηριοτήτων (ΚΑΔ)!
Οπισθοδρόμηση
Κατεδαφίζονται προστατευτικά διατάγματα τα οποία είχαν θεσμοθετηθεί μετά από διαβούλευση και είχαν περάσει από τον έλεγχο νομιμότητας του ΣΤΕ. Έτσι η γεωργική γη, της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου του 2003, για την εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προ του έτους 1923 ευρύτερη περιοχή των Μεσογείων (Δήμοι Γέρακα, Παλλήνης, Ραφήνας, Γλυκών Νερών, Παιανίας, Σπάτων κ.ο.κ.), φορτώνεται με τη χρήση Εκπαίδευση και καθορίζονται όροι δόμησης (ποσοστό κάλυψης 20%, συντελεστής δόμησης 0,3 μέγιστο ύψος κτηρίων 7,5).
Μετά από 26 χρόνια ανατρέπεται το Προεδρικό Διάταγμα το οποίο καθόρισε δύο ζώνες προστασίας του ποταμού Κηφισού και των παραχειμάρρων του. Αναφέρεται δε στις εκτός σχεδίου περιοχές των δήμων Αχαρνών, Μεταμόρφωσης, Νέας Φιλαδέλφειας, Κηφισιάς, Νέας Ερυθραίας και των κοινοτήτων Άνοιξης, Εκάλης και Κρυονερίου.
Στη Ζώνη Β’, χαρακτηρισμένη ως περιοχή γεωργικής χρήσης, κατοικίας και δραστηριοτήτων αναψυχής πολιτισμού, περιβαλλοντικής αγωγής και αθλητισμού, επιτρέπει στα κουφάρια που προφανώς αποχτήθηκαν «κοψοχρονιά», εφόσον ανεγέρθησαν μια φορά και έναν καιρό με οικοδομική άδεια, να ξαναπαραλάβουν χρήση βιομηχανική και βιοτεχνική με δυνατότητα επισκευής, εκσυγχρονισμού και επέκτασης. Επίσης να βρίσκονται σε απόσταση τουλάχιστον 100 μέτρων από το πλησιέστερο σημείο της όχθης του ποταμού.
Μελέτες και περιβαλλοντικός έλεγχος σε ιδιώτες
Αντί της ενίσχυσης των υπηρεσιών σχεδιασμού, ανοίγουν διάπλατα οι πόρτες στους πιστοποιημένους «αξιολογητές Χωρικών Μελετών». Παρά το παραπλανητικό του τίτλου, οι ιδιώτες εισχωρούν στο σύνολο της διαδικασίας, από την ανάθεση, την επίβλεψη έως την απόφαση έγκρισης της μελέτης, όπου οι αρμόδιες υπηρεσίες στο τέλος θα βάζουν τη σφραγίδα.
Μεταξύ άλλων θα μπορούν να συντάσσουν τους φακέλους του διαγωνισμού, να αξιολογούν τις προσφορές, να ελέγχουν τα παραδοτέα, να αποστέλλουν τις μελέτες σε αρμόδιους δημόσιους φορείς, στην ανάρτησή τους για διαβούλευση, στη σύνταξη σχεδίου της πράξης απόφασης έγκρισης κ.ο.κ. Αντικείμενο των αξιολογητών δεν θα είναι μόνο οι χωροταξικές και πολεοδομικές μελέτες αλλά και σειρά άλλες, όπως γεωλογικές, ειδικές αρχιτεκτονικές, αλλά και περιβαλλοντικές.
Εκχωρείται ο έλεγχος του περιβαλλοντικού εγκλήματος σε ιδιώτες ελεγκτές με ενεργοποίηση διατάξεων νόμου του 2011, όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται ότι ο ελεγχόμενος θα αμείβει… τον ελεγκτή του.
Το αντικείμενο των λιγοστών επιθεωρητών Περιβάλλοντος, 23-24 ο αριθμός τους για το σύνολο της επικράτειας, υποβαθμίζεται περαιτέρω, αφού με δύο άρθρα του νόμου τούς ανατίθεται διοικητικός ρόλος για την οργάνωση, εποπτεία και συντονισμό των ιδιωτών περιβαλλοντικών ελεγκτών…
Ως γνωστόν, εξαρχής η κυβέρνηση κατάργησε την Ειδική Γραμματεία Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του ΥΠΕΝ.
Τριτοκοσμικές δομές παρά τω υπουργώ...
Αδιαφάνεια, υπουργικά παραμάγαζα, απαξίωση των υπηρεσιών του Δημοσίου, συγκεντρωτισμός, outsourcing και fast track διαδικασίες για «στρατηγικές επενδύσεις»
Αδιαφανή παραμάγαζα στήνει ο νόμος πλέον, εκτός του οργανισμού του ΥΠΕΝ, απαξιώνοντας τις υπηρεσίες σχεδιασμού και υφαρπάζοντας ύλη από τις Υπηρεσίες Δόμησης των Δήμων (ΥΔΟΜ). Τα παραμάγαζα αυτά θα αναφέρονται αποκλειστικά στον υπουργό ή τον υφυπουργό. Συστήνεται η ΚΥΔΟΜ (Κεντρική Υπηρεσία Δόμησης) σε επίπεδο Γενικής Διεύθυνσης, η οποία θα εκδίδει, προεγκρίνει, τροποποιεί οικοδομικές άδειες για τις λεγόμενες στρατηγικές επενδύσεις ή συγχρηματοδοτούμενες επενδύσεις προϋπολογισμού άνω των 500.000 ευρώ ή δόμησης άνω 3.000 τ.μ. ή στις περιπτώσεις όπου η προέγκριση, έκδοση, αναθεώρηση οικοδομικής άδειας καθυστερεί πέραν των τριών μηνών. Σε κάθε περίπτωση, οι επενδύσεις αυτού του μεγέθους μόνο στρατηγικές δεν είναι. Η στελέχωσή της, δε, θα καθοριστεί με απόφαση του υπουργού. Χρόνια πολλά στο ΥΠΕΝ λειτουργεί η Διεύθυνση Αρχιτεκτονικού - Οικοδομικού Κανονισμού και Αδειοδότησης (ΔΑΟΚΑ) η οποία αδειοδότησε τα Ολυμπιακά έργα, ειδικά έργα, εγκαταστάσεις, π.χ. γήπεδο ΑΕΚ και ακίνητα των Ειδικών Σχεδίων Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ). H ρύθμιση αυτή κατατέθηκε την Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου ως τροπολογία.
Άλλη διάταξη, η οποία δεν υπήρχε στην αυγουστιάτικη διαβούλευση, δημιουργεί θέση συντονιστή για τα «προγράμματα Πολεοδομικού Σχεδιασμού», μαζί και γραμματεία. Ο συντονιστής μπορεί να προέρχεται «απ’ έξω», το Δημόσιο, τον ιδιωτικό τομέα ή την Ε.Ε.. Ο διορισμός του γίνεται με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η απόσπαση με κοινή απόφαση του αρμόδιου οργάνου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του αρμόδιου οργάνου του φορέα προέλευσης, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής αντίθετης διάταξης. Μεταξύ άλλων, σε περίπτωση διορισμού, οι αποδοχές του συντονιστή καθορίζονται με Κοινή Απόφαση των υπουργών Οικονομικών και ΠΕΝ.
Για τη διοικητική και επιστημονική υποστήριξη του έργου του συντονιστή συστήνεται Τεχνική Γραμματεία, η οποία θα στελεχωθεί από εργαζόμενους, χωρίς να προσδιορίζεται ο αριθμός τους, σε υπηρεσίες «του στενού ή ευρέος δημόσιου τομέα», μετά από αίτημα του συντονιστή. Όμως, για την εκτέλεση του έργου της, «υποστηρίζεται διοικητικά και υλικοτεχνικά από τις υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, κατόπιν αιτήματος του συντονιστή, το οποίο απευθύνεται στον προϊστάμενο της αρμόδιας Διεύθυνσης, ο οποίος υποχρεούται να το εγκρίνει»!
Με αυτά και με αυτά, ο γενικός γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος «ξεμένει» από αρμοδιότητες και ο ρόλος του μετατρέπεται σε διακοσμητικό. Για την ιστορία, ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), ο φορέας που με τον αντιπεριβαλλοντικό νόμο θα παραλάβει τις αρμοδιότητες των αποκεντρωμένων φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, αμείβεται με 4.500 ευρώ μεικτά τον μήνα σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση (16.11). Εφαρμόζεται όμως αναδρομικά από τον Αύγουστο, όταν δημοσιεύτηκε η απόφαση διορισμού του Διοικητικού Συμβουλίου «του Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής», ΦΕΚ 581/ΥΟΔΔ/03-08-2020, από τον υπουργό Κ. Χατζηδάκη. Η πρόσληψη ενός νέου μηχανικού, στην τραγικά υποστελεχωμένη δημόσια διοίκηση με μόνιμη και σταθερή εργασίας κοστίζει μεικτά 1.092 ευρώ τον μήνα, θύμισε πρόσφατα η ομοσπονδία των μηχανικών του Δημοσίου (Π.Ο. ΕΜΔΥΔΑΣ)...
