Παρακολουθώντας την εξέλιξη της ρητορικής του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΟΟΣΑ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των περισσότερων διεθνών οργανισμών που διαχειρίστηκαν με νεοφιλελεύθερο κυνισμό τις κρίσεις των προηγούμενων δεκαετιών, αναρωτιέσαι: Είναι οι ίδιοι άνθρωποι, είναι οι ίδιοι θεσμοί του παγκόσμιου καπιταλισμού; Ποια μύγα τους τσίμπησε; Ποια ακριβώς μετάλλαξη προκάλεσε στη σκέψη και τις προτεραιότητές τους η επέλαση του κορωνοϊού;
Η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, αφεντικό του ΔΝΤ, που προφανώς στα νιάτα της πρόλαβε μια γερή δόση υπαρκτού σοσιαλισμού στην πατρίδα της, τη Βουλγαρία, στην τελευταία σύνοδο ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας έκανε μια σύγκριση που ξενίζει: Χρειαζόμαστε, είπε, ένα νέο Μπρέτον Γουντς μετά την πανδημία, αντίστοιχο με αυτό που ακολούθησε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο διαμορφώνοντας τη μεταπολεμική αρχιτεκτονική της οικονομίας της Δύσης.
Η αναφορά σε νέο Μπρέτον Γουντς από μια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, το οποίο γεννήθηκε μαζί με την Παγκόσμια Τράπεζα σ’ αυτή τη διεθνή διάσκεψη που φιλοξένησε η αμερικανική πόλη στο Νιου Χαμσάιρ, μπορεί να εκληφθεί και ως έκκληση επανεκκίνησης του παγκόσμιου καπιταλισμού και επανίδρυσης κορυφαίων θεσμών του, όπως το ίδιο το Ταμείο.
Επειδή είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι απλώς όλοι αυτοί οι πρεσβευτές της καπιταλιστικής επανίδρυσης είδαν απλά το φως το αληθινό, δικαιούμεθα να υποψιαστούμε ότι η σύγκριση με το 1944 υποκρύπτει δυο ενδεχόμενα: Ή οι ηγέτες και οι τεχνοκράτες της Γης έχουν τα δεδομένα και τον φόβο ότι η πανδημία θα έχει τέτοια εξέλιξη, ώστε θα επιφέρει θανατηφόρα αποτελέσματα αντίστοιχα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου (προς το παρόν αθροίζουμε 1 εκατ. θανάτους σε παγκόσμιο πληθυσμό 7,5 δισ.). Ή ξέρουν ότι το αποτύπωμα της πανδημίας στην οικονομία θα είναι πολύ χειρότερο από τις εκτιμήσεις που διατυπώνουν δημοσίως.
Ας υποθέσουμε -και ας ελπίσουμε- ότι δεν συμβαίνει το πρώτο και δεν μας αποκρύπτουν κρίσιμα δεδομένα για την πανδημία. Αν ισχύει, όμως, το δεύτερο, δεν είναι λιγότερο σοβαρό. Όλες οι κυβερνήσεις και όλοι οι διεθνείς οργανισμοί -μαζί και το ΔΝΤ- διακηρύσσουν ότι, όπου κι αν κάτσει η μπίλια της ύφεσης φέτος, του χρόνου θα έχουμε ισχυρή ανάκαμψη. Μήπως δεν ισχύει ούτε αυτό;
Το ΔΝΤ, βέβαια, μας έχει συνηθίσει στην παραπλάνηση και τη χειραγώγηση στοιχείων και εκτιμήσεων. Ποιος δεν θυμάται τι συνέβη με το πειραματόζωο Ελλάδα από το 2010 και μετά, με τους «λανθασμένους πολλαπλασιαστές», με τις προβλέψεις για ύφεση 1% - 2% στα πρώτα χρόνια της «προσαρμογής» και για ισχυρή ανάπτυξη μετά το 2012.
Η «αστοχία» του ΔΝΤ από χρόνο σε χρόνο έμεινε παροιμιώδης, αλλά το οικονομικό και κοινωνικό τίμημα που πλήρωσε η Ελλάδα κατέστησε αυτές τις «αστοχίες» κανονικά πολιτικά ψεύδη και απάτες, προορισμένες να υπηρετήσουν το παιχνίδι του Ταμείου με τη Γερμανία, τον Σόιμπλε, τη Μέρκελ, το ιερατείο των Βρυξελών.
Η ευρωπαϊκή θητεία του ΔΝΤ εξελίχθηκε σε διεθνή διασυρμό και σε ολοκληρωτική καταρράκωση της αξιοπιστίας του, παρότι το πέρασμά του από τον αναπτυσσόμενο κόσμο για δεκαετίες ήταν συνώνυμο δημοσιονομικών εγκλημάτων και οικονομικών γενοκτονιών.
Η ηγεσία του ΔΝΤ, κυριολεκτικά γλείφοντας εκεί που άλλοτε έφτυνε, καλεί τώρα τις κυβερνήσεις να δαπανήσουν αφειδώς χρήματα, τις κεντρικές τράπεζες να πνίξουν την οικουμένη σε ρευστότητα κι όλους μαζί να αγνοήσουν το πόσο ψηλά θα εκτοξευτούν τα δημόσια χρέη.
Περάσαμε σχεδόν μια δεκαετία βασανισμού με τον μπαμπούλα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και τις περίφημες εκθέσεις DSA που ενέπνεαν δέος ανάλογο της Αποκάλυψης του Ιωάννη και, ξαφνικά, «νέμα προμπλέμα», που θα έλεγε και η Γκεοργκίεβα στη γλώσσα της, το χρέος είναι βιώσιμο και στο 200% του ΑΕΠ.
Υπάρχει ψήγμα ειλικρίνειας σ’ αυτή τη ρητορική μετάλλαξη του εγγυητή της διεθνούς τοκογλυφίας και των ομοίων του; Είναι πολύ πιθανό. Η ομοιομορφία και η παγκοσμιότητα αυτής της κρίσης έχουν αχρηστεύσει το μονεταριστικό μοντέλο που κυριάρχησε για δεκαετίες και τους κανόνες δημοσιονομικής λιτότητας που ακολούθησαν με αυταπάρνηση την τελευταία εικοσαετία οι κυβερνήσεις.
Το ΔΝΤ και οι συναφείς θεσμοί βαδίζουν στα τυφλά και αναζητούν νέο πλαίσιο κανόνων για τη μετά την πανδημία εποχή. Ότι θα αλλάξουν είναι σίγουρο. Το ότι θα αλλάξουν προς το καλύτερο είναι εξαιρετικά απίθανο.
