Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία το μέσο ετήσιο εισόδημα εκπεφρασμένο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης κατά τη 15ετία 2008-2023 σημείωσε πτώση, και μάλιστα κατά 8,01%. Δηλαδή ήταν 27η στους 27 της Ε.Ε. Τις αμέσως… χειρότερες αλλά ανοδικές επιδόσεις σημείωσαν οι:
* Κύπρος με +13,98%
* Ιρλανδία με +16,81%
* Γαλλία με +20%
* Ισπανία με +23,12%
Στη 15η θέση βρίσκεται η Πορτογαλία, με άνοδο του μέσου ετήσιου εισοδήματος κατά 35,82%, ενώ στην 20ή θέση είναι η Ιταλία, με άνοδο 30,55%. Όλα τα στοιχεία προέρχονται από τη Eurostat, την ανεξάρτητη ευρωπαϊκή στατιστική Αρχή, και αποτελούν επεξεργασία στατιστικών στοιχείων που παραλαμβάνει από τις εθνικές στατιστικές Αρχές (από την ΕΛΣΤΑΤ στην Ελλάδα). Η παράθεση των προαναφερόμενων χωρών γίνεται για προφανείς λόγους. Ελλάδα, Κύπρος, Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ισπανία πέρασαν Μνημόνιο, ενώ Ιταλία και Γαλλία είναι μαζί με την Ελλάδα είναι οι τρεις πλέον υπερχρεωμένες χώρες στο ευρωπαϊκό μπλοκ.
Το ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην οποία σημειώθηκε αρνητική μεταβολή του διαθέσιμου εισοδήματος δεν οφείλεται βεβαίως μόνο στα Μνημόνια, καθώς στις άλλες «μνημονιακές» χώρες αυξήθηκαν σημαντικά τα εισοδήματα. Ούτε βεβαίως φταίει ο κακός μας ο καιρός. Είναι προφανές ότι πρόκειται περί πολιτικών επιλογών. Ο τρόπος παραγωγής και διανομής του παραγόμενου πλούτου είναι ο πυρήνας όχι μόνο της οικονομικής πολιτικής αλλά και της ίδιας της πολιτικής.
Η πολιτική Μητσοτάκη
Επειδή η κυβέρνηση προβάλλει συνεχώς τις αυξήσεις που έγιναν σε μισθούς και συντάξεις, η εικόνα της χώρας ουραγού στη μεταβολή του διαθέσιμου εισοδήματος δίνει μια ουσιαστική απάντηση στο τι πραγματικά συμβαίνει και γιατί η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων στενάζει από την ακρίβεια που έχει ροκανίσει το εισόδημα.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη μοίρασε 50 δισεκατομμύρια, όλα λεφτά της Ε.Ε., την περίοδο της Covid-19, αλλά τα περισσότερα από αυτά ήταν one off, δηλαδή μη επαναλαμβανόμενα. Δεν αποτελούσαν κονδύλια που καταγράφτηκαν στον προϋπολογισμό για να αυξήσουν μονίμως το κομμάτι των δαπανών. Αυτό η κυβέρνηση το απέφυγε συστηματικά όπως… ο διάολος το λιβάνι» και εξηγεί γιατί αποφεύγει να αυξήσει τις μόνιμες δαπάνες για την Υγεία, παρά τη μόνιμη και γιγαντιαία αύξηση των εσόδων λόγω αυξήσεων σε ΦΠΑ και Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, που πρόσθεσαν σταδιακά ετησίως από το 2020 ως το 2024 πολύ περισσότερα από 10 δισ. ευρώ στα έσοδα του υπουργείου Οικονομικών.
Ακόμη μία απάντηση στο ίδιο ερώτημα, του τι φταίει δηλαδή για την οικονομική καχεξία των Ελλήνων, δίνουν και τα απόλυτα νούμερα των μεταβολών των μισθών και των συντάξεων. Όπως μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ο αναγνώστης και από τη γραφική παράσταση που δημοσιεύει η ΑΥΓΗ (πηγή Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-eurostat-news/w/DDN-20241107-1), και σε απόλυτα νούμερα η θέση της Ελλάδας είναι μεταξύ των τριών χειρότερων της Ευρώπης.
Τα στοιχεία αφορούν τον ετήσιο μέσο προσαρμοσμένο μισθό πλήρους απασχόλησης το 2023. Ο μέσος προσαρμοσμένος ετήσιος μισθός πλήρους απασχόλησης στην Ελλάδα ήταν 17.000 ευρώ το 2023, πολύ κάτω από το μισό του μέσου όρου στην Ε.Ε., που ήταν στα 37.900 ευρώ, και βεβαίως έτη φωτός μακριά από τους αντίστοιχους μέσους μισθούς των πρώτων στην ευρωπαϊκή κατάταξη (Λουξεμβούργο 81.100 ευρώ, Δανία 67.700 ευρώ, Ιρλανδία 58.700 ευρώ).
Η Ελλάδα είναι στην 24η θέση με 17.000 ευρώ, πάντα ετησίως, και ξεπερνά μόνο την 25η Ουγγαρία (16.900) ευρώ και την 26η Βουλγαρία (13.500 ευρώ), οι οποίες όμως μάλλον θα ξεπεράσουν την Ελλάδα μέχρι το 2027. Διότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του υπόσχονται επανειλημμένα ότι θα φτάσουν τον μέσο μισθό στα 1.500 ευρώ ως το 2027, όπερ σημαίνει 18.000 ευρώ ετησίως (από 17.900 που ήταν το 2023). Πρόκειται εμφανώς για την αποθέωση της «γενναιοδωρίας», που μάλλον θα παράξει και πολιτικό αποτέλεσμα πολύ χειρότερο από αυτό που δείχνουν ήδη οι κακές για το κυβερνών κόμμα δημοσκοπήσεις. Δεν χρειάζεται να αποδειχθεί δε μ’ αυτές τις τρομακτικές διαφορές στους μισθούς ότι τα δάκρυα για το brain drain είναι απλώς κροκοδείλια.
Κατά τα λοιπά, και επειδή η ιδιωτική κατανάλωση είναι βασικός πυλώνας ανάπτυξης του ΑΕΠ, η πολιτική μισθών και συντάξεων της κυβέρνησης είναι αντιαναπτυξιακή και είναι μόνο τα λεφτά των ευρωπαϊκών ταμείων που «σπρώχνουν» την ανάπτυξη στην Ελλάδα αφού ενισχύουν τις επενδύσεις (που κι αυτές υστερούν συστηματικά έναντι των ετήσιων κυβερνητικών προβλέψεων).
Ο κυβερνητικός αλγόριθμος
Κατά παράβαση των ευρωπαϊκών Οδηγιών η κυβέρνηση ουσιαστικά έχει θέσει υπό απαγόρευση τις συλλογικές διαπραγματεύσεις για τους μισθούς. Βεβαίως, από την άλλη, εμφανίζει πλεονάσματα στον προϋπολογισμό κ.λπ., κ.λπ. Όμως η άσκηση οικονομικής πολιτικής δεν γίνεται σε κάποιο κοινωνικό κενό. Η παγίδευση των μισθωτών στον κυβερνητικό αλγόριθμο δεν αφορά κατά κύριο λόγο τον προϋπολογισμό, αλλά τη διανομή του πλούτου στον ιδιωτικό τομέα. Τα κέρδη των επιχειρήσεων το 2023 «έσπασαν» την κερδοφορία ρεκόρ του 2006 και οι χρηματιστηριακοί αναλυτές ήδη προβλέπουν κάτι παρόμοιο για το 2024. Με απλά λόγια, έχουν ξεπεράσει τη μνημονιακή κρίση ελέω των κοινοτικών ταμείων κυρίως. Το γιατί η κυβέρνηση εμποδίζει τη διανομή μεγαλύτερου μεριδίου του παραγόμενου πλούτου στους μισθωτούς είναι προφανές. Όπως είναι προφανές ότι οι κυβερνητικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις δεν καλύπτουν το +22% του γενικού πληθωρισμού την περίοδο 2012-2024 και πολύ περισσότερο το +31% του πληθωρισμού τροφίμων.
