Νέα φορολογικά βάρη για περίπου 1 εκατομμύριο ελεύθερους επαγγελματίες ετοιμάζει η Ν.Δ. εφόσον είναι αυτοδύναμη κυβέρνηση μετά την εκλογική αναμέτρηση της 25ης Ιουνίου. Άλλωστε, η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών είχε αναθέσει στο ΙΟΒΕ την εκπόνηση σχετικής μελέτης σε σχέση με το τι πρέπει να συμβεί. Σύμφωνα με πληροφορίες της ΑΥΓΗΣ, η έκθεση είναι έτοιμη, ωστόσο φαίνεται ότι δεν θα δοθεί στη δημοσιότητα πριν από το πέρας των επόμενων εκλογών για προφανείς λόγους. Πάντως, υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να δοθεί η έκθεση στη δημοσιότητα προκειμένου οι πολίτες να εξάγουν τα απαραίτητα συμπεράσματά τους.
Οπως έχει γίνει γνωστό, η Ν.Δ. επιθυμεί να επανεξετάσει το φορολογικό πλαίσιο της αυτοαπασχόλησης στην Ελλάδα σε σύγκριση με διεθνείς πρακτικές, με στόχευση τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης στη βάση ανάλογων κινήτρων, κάτι που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για επιπλέον φόρους. Όσα κίνητρα για τη συλλογή αποδείξεων και να δοθούν κι αν καταστούν υποχρεωτικές οι ηλεκτρονικές πληρωμές, πάλι δεν θα λυθεί το πρόβλημα, γιατί πάντα υπάρχει η δυνατότητα να μην εκδίδονται αποδείξεις.
Τα τεκμήρια
Ζήτημα φαίνεται ότι έχει προκύψει και με τα τεκμήρια, καθώς η προεκλογική εξαγγελία της Ν.Δ. περί μερικής αναστολής τους αναμένεται να μην υλοποιηθεί, τουλάχιστον σε πρώτο χρόνο, όπως αναφέρουν οι καλά γνωρίζοντες τα τεκταινόμενα.
Ας δούμε όμως τι ισχύει με τα τεκμήρια στην Ελλάδα. Περισσότεροι από 6 εκατομμύρια φορολογούμενοι, σε σύνολο περίπου 9 εκατομμυρίων (αναλογία 7 στους 10), δηλώνουν στην εφορία ετήσια εισοδήματα κάτω από 10.000 ευρώ, με το συνολικό ύψος αυτών να ανέρχεται σε 18,3 δισ. ευρώ. Ωστόσο, λόγω του γεγονότος ότι περίπου 2 εκατομμύρια φορολογούμενοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από αυτά που έχει καθορίσει η εφορία βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης, το συνολικό φορολογητέο εισόδημα εκείνων που δηλώνουν έως 10.000 ευρώ ετησίως τελικά διαμορφώνεται στα 24 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 5,7 δισ. ευρώ υψηλότερα από αυτά που έχουν αναγράψει στα έντυπα της εφορίας. Τα εντυπωσιακά αυτά στοιχεία προκύπτουν από τις ετήσιες εκκαθαρίσεις των φορολογικών δηλώσεων που υποβάλλουν κάθε χρόνο στην Ελλάδα 8.929.000 πολίτες που διαθέτουν ΑΦΜ, με τα συνολικά φορολογητέα εισοδήματα να ανέρχονται σε περίπου 86 δισ. ευρώ.
Αξίζει να τονιστεί ότι τα περισσότερα από τα εισοδήματα που βρίσκονται κάτω από το φάσμα των 10.000 ευρώ είναι αφορολόγητα, καθώς προέρχονται κυρίως από μισθούς ή συντάξεις. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, σε σύνολο 8.929.096 φορολογουμένων, εκείνοι που δηλώνουν ετήσια εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ ανέρχονται σε 6.045.895.
Η αναφορά της Κομισιόν
Παράλληλα, επικρατεί η πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και των στοιχείων της ΑΑΔΕ που δείχνουν ότι το 55% των ελευθέρων επαγγελματιών δηλώνει εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και το 73% έως 10.000 ευρώ και αναμένεται να υπάρξουν συγκεκριμένες κινήσεις. Ήδη από τον Νοέμβριο του 2022 το υπουργείο Οικονομικών ανέθεσε στο ΙΟΒΕ την εκπόνηση μελέτης για τις αλλαγές στη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων, η οποία ωστόσο κρατείται... μυστική. Αξίζει δε να υπενθυμιστεί ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. στις αρχές του 2023 αύξησε τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών κατά 9,6%. Στη δεύτερη μεταπρογραμματική έκθεση της Κομισιόν αναφέρεται ότι, με βάση τα στοιχεία, ο τζίρος των αυτοαπασχολούμενων έχει αυξηθεί ραγδαία, ενώ τα δηλωθέντα εισοδήματά τους αυξήθηκαν ελάχιστα. «Αυτή η απόκλιση είναι πιθανό να υποδηλώνει σημαντική φοροδιαφυγή και απώλεια δημοσιονομικών εσόδων. Η κατάσταση θα μπορούσε να βελτιωθεί με την αναθεώρηση του υφιστάμενου φορολογικού συστήματος των αυτοαπασχολούμενων και την αυξημένη χρήση των πληροφοριών από τις ηλεκτρονικές πληρωμές» σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
