Ψηλότερα και από τον καλπάζοντα τιμάριθμο κυμαίνονται οι αυξήσεις των ενοικίων, ενώ παρατηρούνται φαινόμενα ανόδου τους ακόμη και σε διψήφια ποσοστά, προσθέτοντας ακόμη «πονοκέφαλο» σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά που, ενώ ήδη πλήττονται από το κύμα ακρίβειας, έχουν να αντιμετωπίσουν και το αυξημένο (10% με 15% και έως και 20% στο κέντρο, όπως προκύπτει από πληροφορίες) κόστος στέγασης.
Ο συνδυασμός των ανατιμήσεων παγκοσμίως σε πρώτες ύλες και υλικά επηρέασε άμεσα και την οικοδομή, με αποτέλεσμα οι αυξημένες τιμές των νεόδμητων και προς ολοκλήρωση κατοικιών να οδηγήσουν σε ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις ενοικίων, οι οποίες αυξάνονται κι άλλο όχι μόνο εξαιτίας της πίεσης που δέχεται το κόστος των νέων διαμερισμάτων, αλλά και της υπερβάλλουσας ζήτησης, η οποία υπερκαλύπτει σαφώς την προσφορά.
Η ανοδική, μάλιστα, τροχιά στην οικοδομή παίρνει διαρκώς και περισσότερο ανησυχητικές διαστάσεις, καθώς τον Οκτώβριο οι τιμές των υλικών κατασκευής νέων κατοικιών πραγματοποίησαν σε σύγκριση με τον περσινό αντίστοιχο μήνα άλμα 6,3%, καταγράφοντας έτσι άνοδο σε μεν ετήσια βάση για 10ο συνεχή μήνα, σε δε μηναία βάση για 12ο συνεχή, καθώς ανατιμήθηκαν κατά 1,1% μέσα σε μόλις έναν μήνα τον Οκτώβριο.
Το πρόβλημα είναι έντονο στην Αττική, όπου έχει σχεδόν εξαφανιστεί από τις λίστες των προς ενοικίαση ακινήτων η τυπική «μέση ελληνική κατοικία», όπως αποκαλούν οι κτηματομεσίτες τα σπίτια των 80, 90 και 100 τετραγωνικών, που εμφανίζουν κατά κανόνα και τη μεγαλύτερη ζήτηση τις τελευταίες δεκαετίες και κυρίως την τελευταία δεκαπενταετία.
Ταυτόχρονα, τα «απόνερα» της οικονομικής κρίσης και η ακρίβεια έχουν ωθήσει πολλά νοικοκυριά να αναζητούν όσο γίνεται πιο χαμηλά ενοίκια. Σε αυτούς τους δύο παράγοντες αποδίδεται το φαινόμενο αναζήτησης κατοικιών σε περιοχές της Αθήνας όπως, λόγου χάρη, η Πλατεία Αττικής και ο Άγιος Παντελεήμονας, καθώς και στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της πρωτεύουσας.
Ακόμη μία αιτία εκτόξευσης των ενοικίων είναι και το airbnb. Πολλές κατοικίες έχουν αγοραστεί τα τελευταία χρόνια για τον σκοπό αυτό μαζικά και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και εκατοντάδες σπίτια από ξένες εταιρείες, με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν σταδιακά στα προσφερόμενα προς ενοικίαση διαμερίσματα. Όπως επίσης και το γεγονός ότι ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός κατοικιών έχει περιέλθει σε εταιρείες διαχείρισης και τράπεζες, αλλά και το ότι η πολυετής υποαπόδοση των κατοικιών οδήγησε πολλούς ιδιοκτήτες στην απότομη αύξηση των ζητούμενων ενοικίων προκειμένου να περιορίσουν τις ζημίες των χρόνων της οικονομικής κρίσης.
Όπως σημειώνουν παράγοντες της κτηματαγοράς, και μόνο το γεγονός ότι μετά από είκοσι μήνες πανδημίας το κόστος στέγασης παραμένει υψηλό είναι ενδεικτικό της ανισορροπίας στον συσχετισμό προσφοράς (εξαιτίας και της ανύπαρκτης οικοδομικής δραστηριότητας στα χρόνια των Μνημονίων) και ζήτησης. Η άνοδος αυτή, σύμφωνα με επαΐοντες του χώρου, δεν θα σταματήσει, αλλά θα συνεχίσει και θα κορυφωθεί μέσα στο 2022.
Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι κατά το τελευταίο έτος των ελληνικών Μνημονίων, το 2018, το κόστος στέγασης για τους ενοικιαστές στη χώρα μας ήταν το υψηλότερο μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., αφού το 83,1% των ενοικιαστών δαπάνησε πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση, έναντι 25,1% μέσου όρου δαπάνης στην Ε.Ε. Έναν χρόνο μετά η χώρα μας παρέμενε πρώτη, με τους 6 στους 10 ενοικιαστές (62,1%) να δαπανούν άνω του 50% του εισοδήματός τους για στέγη, πάνω από τη 2η Ρουμανία (29,4%) και την 3η Ισπανία (26,2%).
Τα επόμενα δύο έτη, αυτά της πανδημίας, οι τάσεις δεν έχουν αντιστραφεί και, σύμφωνα με επαΐοντες του χώρου, η άνοδος των ενοικίων θα συνεχίσει και θα κορυφωθεί μέσα στο 2022, κυρίως αφού καλλιεργούνται από ορισμένους προσδοκίες για "ολική επαναφορά" του τουρισμού, μολονότι ειδήμονες του χώρου την προσδιορίζουν χρονικά ακόμη και μεταξύ 2024 και 2026, επαναφέροντας στο προσκήνιο τα προβλήματα στέγασης που προκαλεί το airbnb.
