Η επί τα χείρω αναθεώρηση από την Ελληνική Στατιστική Αρχή της ύφεσης της περασμένης χρονιάς, καθώς επανυπολογίστηκε στο 9,0% αντί του 8,2% που είχε ανακοινωθεί τον Μάρτιο, δεν σημαίνει απλώς ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος του 2020, αλλά και ταυτόχρονα την επιδείνωση όλων των εθνικολογιστικών υπολογισμών οι οποίοι συνδέονται με το ΑΕΠ, άρα και του λόγου του ελληνικού χρέους προς αυτό.
Ταυτόχρονα δύο ακόμη παράγοντες επιβαρυντικοί του χρέους εμφανίζονται απειλητικοί.
* Ο ένας είναι η συνεχιζόμενη έκρηξη του πληθωρισμού, την οποία ολοένα και λιγότεροι θεωρούν παροδική (μόλις προχθές ο πρώην CEO της PIMCO οικονομολόγος Μοχάμεντ Ελ Εριάν προειδοποίησε για κινδύνους μονιμότερων παρενεργειών), κυρίως λόγω αύξησης ενεργειακού κόστους.
* Ο άλλος είναι ο πολύ υψηλός ο αριθμός θανάτων στην Ελλάδα από κορωνοϊό.
Δηλαδή δύο εξωγενείς παράγοντες, οι οποίοι απειλούν να δυναμιτίσουν τα δημόσια οικονομικά της χώρας μας μέσω κυρίως της περαιτέρω διόγκωσης του δημόσιου χρέους.
Η επιδείνωση αυτή ακολουθεί μια σειρά προειδοποιήσεις και συστάσεις διεθνών οίκων και οργανισμών προς την ελληνική κυβέρνηση για τιθάσευση του δημοσίου χρέους, διαφορετικά θα παραταθεί σε μελλοντικό χρόνο η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, προαπαιτούμενο για την επιλεξιμότητα των ομολόγων της σε επενδυτικές βαθμίδες, χωρίς να αποκλείεται ακόμη και να υποβαθμιστεί.
Μόλις αυτή την εβδομάδα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εμφανίστηκε με την έκθεσή του απαισιόδοξο όσον αφορά τις δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας και κυρίως ό,τι έχει να κάνει με τις προβλέψεις για την εξέλιξη του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι το χρέος αναλογικά με το ΑΕΠ θα παραμείνει στην περιοχή του 200% και κατά το 2022, όταν η ελληνική πλευρά προβλέπει αποκλιμάκωσή του στην περιοχή του 190% του ΑΕΠ.
Είχε προηγηθεί λίγα 24ωρα νωρίτερα ο οίκος Scope Ratings, ο οποίος στην πρόσφατη έκθεσή του έστειλε δύο προειδοποιητικά μηνύματα, ένα για το υψηλό χρέος της Ελλάδας και ένα για την αδύναμη μακροπρόθεσμη δυναμική ανάπτυξη.
"Η Ελλάδα πρέπει να μειώσει το διογκωμένο χρέος, το οποίο αγγίζει περί το 200% του ΑΕΠ, να ανακεφαλαιοποιήσει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και να εξαλείψει τα διαρθρωτικά οικονομικά εμπόδια για να σβήσει τους περιορισμούς αξιολόγησης που έχει αυτή τη στιγμή" ανέφερε στην έκθεσή της η Scope Ratings συνδέοντας ευθέως τη διαχείριση του χρέους με το rating της χώρας.
Η Scope Ratings σημειώνει ότι ο δείκτης δημόσιου χρέους της Ελλάδας είναι ο δεύτερος υψηλότερος μετά από αυτόν της Ιαπωνίας μεταξύ 36 χωρών που παρακολουθεί.
"Το υψηλό απόθεμα του χρέους της Ελλάδας αφήνει την κυβέρνηση ευάλωτη σε οποιαδήποτε επανεκτίμηση των αγορών μετά από αυτήν την κρίση σχετικά με τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους και τα ελλείμματα, ειδικά καθώς η στήριξη της ΕΚΤ σταδιακά μειώνεται" σχολίασε ο Ντένις Σεν, αναλυτής της Scope. "Αυτή η ευπάθεια που έχει η χώρα απέναντι σε μία διόρθωση στις αγορές παραμένει βασικός περιορισμός της πιστοληπτικής της ικανότητας".
Moody’s: Υψηλό θα παραμείνει το χρέος σε Ελλάδα, Κύπρο, Πορτογαλία
Ακόμη όμως και ο λιγότερο αυστηρός τόνος της Moody’s, η οποία σημειωτέον έχει την Ελλάδα σε βαθμίδα αξιολόγησης Ba3 σταθερή, προβλέπει ότι το επίπεδο του χρέους τριών χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, της Ελλάδας, της Κύπρου και της Πορτογαλίας, θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα και μετά την ομαλοποίηση στη μετά πανδημία περίοδο, συνδέοντας άμεσα τη μείωση του χρέους με την επιστροφή σε σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα.
Αναιμικά τα πλεονάσματα το 2023 - 2026
Ειδικά όσον αφορά την επιστροφή στα πλεονάσματα οι εκτιμήσεις δεν είναι και τόσο αισιόδοξες. Σύμφωνα με την έκθεση Fiscal Monitor του ΔΝΤ, η Ελλάδα αναμένεται να καταγράψει φέτος πρωτογενές έλλειμμα 7,3% του ΑΕΠ, ενώ πρωτογενές έλλειμμα προβλέπεται και για το επόμενο έτος, σε ποσοστό 1,3% του ΑΕΠ.
Όσον αφορά τα πρωτογενή πλεονάσματα, αυτά προβλέπονται αναιμικά, κάτω του 1% του ΑΕΠ έως και το 2025 και έως 1,5% του ΑΕΠ το 2026 και συγκεκριμένα στο 0,2% του ΑΕΠ το 2023, σε 0,6% του ΑΕΠ το 2024, σε 1,0% του ΑΕΠ το 2025 και 1,5% το 2026. Αναφορικά με την πορεία του δημοσίου χρέους, αυτό προβλέπεται να παραμείνει σε ιλιγγιώδες ύψος για τα επόμενα χρόνια, κάτι το οποίο προκαλεί τεράστια ανησυχία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Το ΔΝΤ εκτιμά πως το δημόσιο χρέος ανήλθε πέρσι στο δυσθεώρητο ποσοστό του 211,2% του ΑΕΠ. Υπολογίζεται φέτος να φτάσει στο 206,7% και να μειωθεί κάτω από το όριο του 200% του ΑΕΠ (199,4%) το 2023. Στη συνέχεια η όποια αποκλιμάκωση αναμένεται να είναι εξαιρετικά αργή: 199,4% του ΑΕΠ το 2023, 188,2% του ΑΕΠ το 2024, 184% του ΑΕΠ το 2025 και 179,6% του ΑΕΠ το 2026, κάτι το οποίο ενδέχεται να προκαλέσει πολλαπλά προβλήματα στο μέλλον.
Το πιθανότερο είναι ένα «μαχαίρι» χωρίς διάκριση στις δαπάνες, με το ΔΝΤ να προβλέπει ότι θα μειωθούν κάτω από το 60% του ΑΕΠ φέτος και κάτω από το 50% του ΑΕΠ στη συνέχεια, ώστε να πέσουν στο 48,3% του ΑΕΠ το 2026.
